menu szukaj
tygodnik internetowy ISSN 2544-5839
nowe artykuły w każdy poniedziałek
tytuł monitorowany przez IMM i PSMM
zamknij
Work in media. Find a job in the world of communications.

1.10.2022

Historia i wykorzystanie wariografów w praktyce śledczej

Materiał zewnętrzny

W filmach sensacyjnych często mamy do czynienia ze sceną, podczas której spocony z emocji podejrzany jest przesłuchiwany za pomocą tak zwanego "wykrywacza kłamstw". Prawda jest taka, że wariografy wielokrotnie czynnie przyczyniły się do ustalenia faktów związanych z morderstwami, gwałtami i innymi przestępstwami. Historia ich wykorzystania oraz praktyka śledcza na nich oparta w procesie dochodzeniowym będą główną osią poniższego artykułu.

Historia i wykorzystanie wariografów w praktyce śledczejfot. unsplash.com, licencja: https://unsplash.com/license

Rzut oka na najwcześniejszą historię wariografu 

Historia badań nad pomiarami psychofizjologicznymi jako pomocy w wykrywaniu fałszu w zeznaniach świadków lub oskarżonych sięga roku 1921. To właśnie wtedy kalifornijski policjant i zarazem fizjolog John A. Larson skonstruował aparat do jednoczesnego pomiaru ciągłych zmianw ciśnieniu krwi, częstości akcji serca i częstości oddechów, aby pomóc w wykryciu głośnego oszustwa.

Wynalezienie wariografu nie można jednak przypisać jednej tylko osobie. Już bowiem siedem lat wcześniej, w 1914 roku, włoski psycholog Vittorio Benussi opublikował swoje odkrycia dotyczące układu oddechowego reagującego bezpośrednio na objawy kłamania, a swój wkład dorzucił również amerykański psycholog i prawnik William M. Marston, który w 1915 r. wynalazł test nieciągłego skurczowego ciśnienia krwi. Te praktyczne wynalazki stały się w sumie częścią składową wariografu Larsona. 

Rok 1923 przyniósł ze sobą słynną sprawę Frye`a, podczas której starano się po raz pierwszy oficjalnie wykorzystać wariograf (lie detector) w praktyce sądowej. Wtedy jeszcze Sąd odrzucił dowody uzyskane tą metodą, argumentując że: "uznanie zeznań eksperymentalnych wyprowadzonych z powszechnie uznanej zasady naukowej lub odkrycia, z czego dokonuje się dedukcji, muszą być wystarczająco ugruntowane, aby uzyskać ogólną akceptację w danej dziedzinie." 

Wariograf wchodzi na salony 

Dopiero od roku 1935 możemy mówić faktycznie o początku oszałamiającej kariery wariografu w metodach dochodzeniowych. Pojawia się tutaj nazwisko amerykańskiego detektywa Leonarda Keelera, który stworzył pierwszy przenośny aparat wariograficzny i jako pierwszy dodał galwaniczną reakcję skóry do dotychczasowych pomiarów ciśnienia krwi i częstotliwości oddechu. Równocześnie pojawiła się i następnie rozwinęła technika zadawania pytań istotnych i nieistotnych podczas badania "wykrywaczem kłamstw". Dokładnie taki wariograf jego autorstwa można zobaczyć w popularnym filmie noir "Call Northside 777" (1948).

Wreszcie w roku 1965 dokonano pierwszego empirycznego przeglądu zdolności wariografu, z uwzględnieniem całego aparatu naukowego. Testy wyszły pozytywnie, można zatem śmiało stwierdzić to właśnie wtedy wariograf wszedł na salony. W roku 1983 ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan wydał "Dyrektywę o bezpieczeństwie narodowym", w której upoważnił wszystkie agencje federalne do używania "wykrywaczy kłamstw". 

Wariografy we współczesnej praktyce śledczej

Czas mijał i wariografy stawały się coraz bardziej nowoczesne. Dzisiejszy "wykrywacz kłamstw" nie używa już pisaków przymocowanych do bębnów do pisania atramentem na rolce papierowej sprzężonych z mechanizmem zegarowym, jak to było za czasów Keelera. Współczesne wariografy wytwarzają cyfrowe dane wyjściowe, które pochodzą bezpośrednio z przyrządów pomiarowych wprost do komputera z odpowiednim oprogramowaniem.

Warto przy tym zaznaczyć, że podstawowe kanały fizjologiczne, które mierzone są wariografem, w dużej mierze pozostały niezmienione w stosunku do oryginalnych modeli. Nadal najważniejsza jest tutaj aktywność sercowo-naczyniowa, aktywność oddechowa oraz elektrodermalna (pomiar GSR). Zmienne te na wydruku są uwidocznione w postaci trzech kolorowych linii - odpowiednio czerwonej, niebieskiej i zielonej. Zwiększenie częstości akcji serca i ciśnienia krwi jest wywołane przez współczulny układ nerwowy uwalniający neuroprzekaźnik (noradrenalina), podczas gdy spadek częstości akcji serca i ciśnienia krwi jest powodowany przez przywspółczulny układ nerwowy uwalniający acetylocholinę. 

Problemy i kontrowersje

Nie ma jednak róży bez kolców i nadal wśród badaczy można zauważyć pewnego rodzaju polaryzację. Istnieje podział na zagorzałych zwolenników badania wariografem w praktyce śledczej, jak i nie mniej zagorzałych przeciwników. Z czego wynika ten sceptycyzm? 

Argumentuje się często, że podwyższone ciśnienie krwi może się wiązać ze zwiększoną aktywność fizyczną lub psychiczną. Przewidywanie jakiegokolwiek zagrożenia, a nawet mało komfortowe warunki w jakich przeprowadza się badanie "wykrywaczem kłamstw" mogą zatem rzutować bezpośrednio na uzyskane wyniki. Mogą się one także wymiernie różnić u osób z aktywnymi chorobami psychicznymi lub lękami. Ma to oczywiste implikacje dla praktyków wariografów, którzy zakładają, że pewne wzorce aktywności sercowo-naczyniowej są charakterystyczne dla pewnych stanów psychicznych (np. zwodniczości). 

Aktywność oddechowa jest jeszcze bardziej problematyczna pod tym względem, ponieważ ma na nią wpływ zarówno autonomiczny, jak i ośrodkowy układ nerwowy. Tak naprawdę ilość zmiennych wpływających na wiarygodność wyników badania wariografem jest znacznie większa... 

Podsumowanie - czy badanie wariografem jest wiarygodne? 

Na szczęście rozwój technologiczny znacznie zwiększa wiarygodność tego rodzaju badań. Aktualnie przyjmuje się, że możliwe jest osiągnięcie skuteczności badania "wykrywaczem kłamstw" na poziomie nawet 98%. 

Istniejąca od 1966 roku agencja APA (American Polygraph Association), która przez dekady zajmuje się udoskonalaniem metod badania wariografem wskazuje tutaj na kilka warunków. Przede wszystkim badanie powinno być wykonane profesjonalną maszyną cyfrową mierząca niezależnie kilka podstawowych parametrów. Poza tym badany powinien być zdrowy, a ekspert doświadczony. 

Źródła:

Instytut Badań Wariograficznych - Wariograf

Wariograf cyfrowy a poligraf analogowy – Poznaj różnicę

Lie detector test locations USA

Lie detector test uk

Udostępnij znajomym:

dodaj na Facebook prześlij przez Messenger dodaj na Twitter dodaj na LinkedIn

PRZERWA NA REKLAMĘ

Zobacz artykuły na podobny temat:

Jest Plan dla edukacji! Drogowskaz do zmiany polskiej szkoły

artykuł gościnny
Plan dla edukacji to praktyczny plan rozwoju polskiej szkoły, opierający się o cele i działania, które może wcielać w życie każdy z nas. Jego podstawą są realnie wyznaczone kierunki działań i określone sposoby ich realizacji, które będą opierać się na współpracy i otwartości na nowe idee.

Darmowe motywy WordPress: jak znaleźć te wartościowe?

artykuł sponsorowany
WordPress to jedna z najpopularniejszych platform do tworzenia stron internetowych, oferująca bogatą bibliotekę motywów graficznych. Dla wielu użytkowników ważne jest znalezienie wartościowych motywów, które nie tylko będą atrakcyjne wizualnie, ale także funkcjonalne i łatwe w użyciu.

Wynajem studia fotograficznego – jak wybrać idealne miejsce?

artykuł sponsorowany
Wybór odpowiedniego studia fotograficznego może przesądzić o jakości końcowego efektu sesji. Poniżej przyjrzymy się aspektom, na które warto zwrócić uwagę przy wynajmie studia fotograficznego, aby praca przebiegła bez problemów, a efekt końcowy spełnił Twoje oczekiwania!

Porównywarki online, czyli jak w łatwy sposób oszczędzić na OC

artykuł sponsorowany
Każdy, kto posiada własny samochód, doskonale wie, że wiąże się to z konkretnymi kosztami, które trzeba ponosić, by móc w pełni korzystać z danego pojazdu. Jednym z takich kosztów, których nijak nie da się uniknąć, jest ubezpieczenie OC.

Sprawdź, jak oszczędnie podróżować po Polsce

kuplio.pl
Podróżowanie to jedna z najlepszych rzeczy, jakie robić możemy w wolnym czasie. Polska to piękny kraj, w którym jest naprawdę wiele do zobaczenia. Co więcej, możemy zwiedzić ją naprawdę tanim kosztem. Jak zaoszczędzić podczas krajowych podróży? [artykuł sponsorowany]

Jak przebiegają badania techniczne autobusów i samochodów ciężarowych?

bosmal.com.pl
Jakie obowiązki spoczywają w tym zakresie na właścicielu pojazdu? Nie tylko zdrowy rozsądek, ale również obowiązujące przepisy prawa nakładają na właścicieli obowiązek regularnego przeglądu stanu technicznego pojazdów poruszających się po drogach publicznych. [artykuł sponsorowany]

Czy nowy iPhone nie będzie posiadał portów?

artykuł sponsorowany
Plotki o nowym iPhone 13 krążą już od kilku miesięcy. Jedną z fundamentalnych zmian ma być całkowite pozbycie się portu Lighting. Czy nowy iPhone rzeczywiście nie będzie posiadał portów? Podobno Apple nad tym pracuje.

dołącz do nas

Facebook LinkedIn X Twitter Google RSS

praca w mediach

Wydawca, redaktor
praca stacjonarna i online Dziennikarz, reporter
oferty mediów lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich Więcej

reklama

Amazon Prime
Dwornik.pl • szkolenia • warsztaty • marketing internetowy



Sklep reportera

Sklep reportera

Niedrogie laptopy, notebooki i netbooki
Niedrogie laptopy, notebooki i netbooki
do pisania
Cyfrowe lustrzanki i aparaty kompaktowe
Cyfrowe lustrzanki i aparaty kompaktowe
dla fotoreportera
Książki i e-booki o mediach
Książki i e-booki o mediach
do czytania
Drony wideo i latające kamery
Drony wideo i latające kamery
dla operatora
więcej produktów

zarabiaj

Zarabiaj przez internet

więcej ofert
gazety w PDF i epub

Czytaj gazety w PDF i EPUB

Okładka Egzorcysta - Pismo Ludzi Wolnych
Egzorcysta - Pismo Ludzi Wolnych
Okładka Gitarzysta
Gitarzysta
Okładka Gość Niedzielny
Gość Niedzielny
Okładka Parkiet
Parkiet
więcej e-gazet

Reporterzy.info

Dla głodnych wiedzy

Nasze serwisy

Współpraca


© Dwornik.pl Bartłomiej Dwornik 2oo1-2o24
stats