5.09.2006 Warsztat reportera
Od pomysłu do tekstu
Katarzyna Bocheńska, Otwarta Akademia Umiejętności
Jak zaczarować myśli w dziennikarski tekst? Zapis prezentacji z II Dolnośląskiej Konferencji Opiekunów Gazetek Szkolnych.
Dwie drogi ku ostateczności dziennikarskiego spełnienia:
- Praca indywidualna
- Praca w zespole
Specyfika pracy w pojedynkę:
- Tekst tworzy się od początku do końca samemu,
- Dziennikarz występuje w roli demiurga,
- Dziennikarz podejmuje wyzwanie i zdaje się na swoją rolę sprawczą,
- Nie musi ustępować pierwszeństwa i oddawać palmy zwycięstwa.
Podział zadań w pracy zespołowej:
- Wspólne dochodzenie do tematu, konstrukcji,
- Opracowywanie kawałkami tekstu,
- Oddanie sklejenia tekstu osobie trzeciej,
- Kompromis w sprawie wniosków czy wydźwięku tekstu,
Zadania redaktora naczelnego:
- Umiejętne dzielenie tematów,
- Proporcjonalizowanie gatunków,
- Wizja całości,
- Ustalanie charakteru konstrukcji tekstów.
Cel zadania dziennikarskiego:
- Zbudować świat, który ożyje i będzie prawdziwy
Zasady dobrego pisania:
- Klarowność
- Wigor
- Błyskotliwość
- Porządek
Jak uzyskać klarowność?
- Sformułuj jasno tezy,
- Zbuduj jasny plan,
- Używaj strategii eseju,
- Hołduj akapitom,
- Unikaj nadmiaru liczb,
- Przechodź do rzeczy,
- Nie komplikuj narracji,
- Zrezygnuj z narracji.
Jak osiągnąć wigor w tekście?
- Używaj czasu teraźniejszego,
- Stosuj stronę czynną,
- Używaj zwartych, pozytywnych stwierdzeń,
- Trzymaj się aktualności,
- Odrzuć chronologię,
- Buduj zdania z twardego materiałuBuduj zdania z twardego materiału,
- Unikaj napuszonego języka,
- Uważaj na cudzysłowy,
- Nie bij pokłonów dużymi literami,
- Nie eksponuj siebie.
Sposób na błyskotliwość:
- Zaskakuj czytelnika nieogranymi tematami,
- Bądź elastyczny,
- Pracuj nad pytaniami,
- Nastawiaj ucho na język,
- Baw się językiem.
Kroki do osiągnięcia porządku w tekście:
- Uważaj na użycie czasu,
- Konsekwentnie stosuj liczbę,
- Tykaj z głową,
- Pilnuj swoich metafor,
- Stosuj style book,
- Unikaj ozdobników i popisywania się przed czytelnikiem,
- Poprawiaj gotowy tekst.
Stosuj:
- Tytuły,
- Nadtytuły,
- Podtytuły.
Korzystaj z akapitu tranzytywnego.
Zasady konstrukcji informacji
Lead informacji musi posiadać:- Podmiot
- Orzeczenie
- Dopełnienie
Typy leadów:
- Streszczający,
- Pojedynczy,
- Dramatyczny,
- Cytat,
- Opisowy,
- Prognozujący,
- Pytający,
- Hasłowy,
- Anegdotyczny,
Informacja musi być:
- Bezstronna
- Przejrzysta
Nie rozpoczynaj od podawania cyfr i nieprecyzyjnych liczb.
Nie rozpoczynaj informacji od cytatu.
Informacja Twoja musi zawierać fakty. Zapomnij o zwrotach
- najprawdopodobniej
- chyba
Wywiad, jak go tworzyć by za każdym razem był inny?
- Zadawać inne pytania,
- Poprzedzać go różnorakimi stylistycznie wprowadzeniami,
- Zmieniać charakter rozmowy,
- Wprowadzać dialog stron,
- Różnicować konstrukcję pytań,
Reportaż - dziennikarskie cudo
- Stosować śródtytuły,
- Łamać chronologię,
Felieton, który się nie zżyma...
- Zarzucić szkolne biadolenie,
- Musisz widzieć dalej niż czubek własnego nosa,
- Wprowadź fikcję, gawędę oraz kronikę,
- Pamiętaj felieton jest: pasożytem, salcesonem zarazem,
Jak ugryźć TEMAT?
- Z różnych stron tylko nie bawić się w szkolne wprowadzenia,
- Wyrzucić RÓŻEWICZOWSKIE ? JA MNIE,MÓJ,
- Opowiedz historię od końca,
- Wprowadź kilka głosów,
- Nie powtarzaj tytułów,
- Zarzuć sztampę,
Słowa, nastroje, barwy
- Pozwól sobie na okruchy literackości,
- Pozwól czytelnikowi towarzyszyć w emocjach bohatera,
- Spraw, by czytelnik wierzył,
Dziennikarski warsztat językowy
Styl tekstu dziennikarskiego polega na określonym wyborze środków językowych (słownikowych i gramatycznych) i ich szczególnej organizacji.
Korzystaj z:
- Stylizacji,
- Pastiszu,
Przekształcenia semantyczne, czyli tropy
- Metafora
- Personifikacja
- Animizacja
- Metonimia
- Porównanie
- Ironia
Co z...
- Szablonami językowymi?
- Uproszczeniami?
- Frazesami?
- Banałami?
- Wulgaryzmami?
- Stylem potocznym?
- Angielszczyzną?
- Patosem?
- Uniesieniem?
- Emfazą?
- Ekspresyjnością?
***
Artykuł udostępniony przez Otwartą Akademię Umiejętności
PRZERWA NA REKLAMĘ
Zobacz artykuły na podobny temat:
Jak zarządzać czasem by znaleźć czas na wszystko?
WhP
Zarządzanie czasem to obszar naszego życia, który możemy udoskonalać przez cały czas. Niektórzy już teraz świetnie sobie radzą z terminowym wywiązywaniem się z wszystkich obowiązków. Wiele osób jednak wciąż ma ogromny problem związany z tym, że masa czasu ucieka nam przez palce, a my nawet nie wiemy, w jaki sposób ten czas spędziliśmy.
Najpierw pandemia, a teraz wojna. Czy staniemy się silniejsi?
SWPS
Wydawało nam się, że pandemia i wojna w środku Europy w XXI wieku to sceny z filmu katastroficznego. Jednak ostatnie dwa lata pokazały, że mogą stać się rzeczywistością. Jak te wydarzenia na nas wpływają? Jak różni się nasze zachowanie wobec koronawirusa i wojny? Dlaczego w obliczu zagrożenia stajemy się pomocni i solidarni?
Prawo Betteridge'a. Czy każdy tytuł ze znakiem zapytania to ściema?
Krzysztof Fiedorek
Prawo Betteridge'a to hipoteza dziennikarstwa, według której na każdy tytuł i nagłówek prasowy, kończący się znakiem zapytania można odpowiedzieć „nie”. Zasada ma zastosowanie do pytań zamkniętych. Wcale nie wymyślił jej Ian Betteridge i... w większości przypadków jest nieprawdziwa.
Najczęstsze błędy językowe w internecie
Magdalena Pawłowska
Monitorując codziennie internet i media społecznościowe, analitycy Instytutu Monitorowania Mediów natrafiają na publikacje różnego rodzaju. Część z nich zainspirowała nas do stworzenia raportu na temat najpopularniejszych błędów językowych. Wśród internetowych „byków” królują dwa językowe potworki.
Medialny a rzeczywisty obraz świata
Marcin Kęczkowski
Media to instrument władzy społecznej, narzędzie kontroli, zarządzania społecznego i mobilizacji. Czy przemoc w mediach rodzi przemoc w świecie realnym?
Jak powstają informacje?
Agnieszka Osińska
Media konstruują świat dla nas - odbiorców. Ale większość widzów, słuchaczy, czy czytelników nie dysponuje bezpośrednim dostępem do problemów, o których jest mowa w relacjach.
Studia dziennikarskie - iść czy nie iść?
Patrycja Kierzkowska
Moja wiedza na temat studiów dziennikarskich pochodzi od osób, które studiowały ten kierunek i każdy mówi, że lepiej iść na inne studia.