Od pomysłu do tekstu

Dwie drogi ku ostateczności dziennikarskiego spełnienia:

• Praca indywidualna
• Praca w zespole

Specyfika pracy w pojedynkę:

• Tekst tworzy się od początku do końca samemu,
• Dziennikarz występuje w roli demiurga,
• Dziennikarz podejmuje wyzwanie i zdaje się na swoją rolę sprawczą,
• Nie musi ustępować pierwszeństwa i oddawać palmy zwycięstwa.

Podział zadań w pracy zespołowej:

• Wspólne dochodzenie do tematu, konstrukcji,
• Opracowywanie kawałkami tekstu,
• Oddanie sklejenia tekstu osobie trzeciej,
• Kompromis w sprawie wniosków czy wydźwięku tekstu,

Zadania redaktora naczelnego:

• Umiejętne dzielenie tematów,
• Proporcjonalizowanie gatunków,
• Wizja całości,
• Ustalanie charakteru konstrukcji tekstów.

Cel zadania dziennikarskiego:

• Zbudować świat, który ożyje i będzie prawdziwy

Zasady dobrego pisania:

• Klarowność
• Wigor
• Błyskotliwość
• Porządek

Jak uzyskać klarowność?

• Sformułuj jasno tezy,
• Zbuduj jasny plan,
• Używaj strategii eseju,
• Hołduj akapitom,
• Unikaj nadmiaru liczb,
• Przechodź do rzeczy,
• Nie komplikuj narracji,
• Zrezygnuj z narracji.

Jak osiągnąć wigor w tekście?

• Używaj czasu teraźniejszego,
• Stosuj stronę czynną,
• Używaj zwartych, pozytywnych stwierdzeń,
• Trzymaj się aktualności,
• Odrzuć chronologię,
• Buduj zdania z twardego materiałuBuduj zdania z twardego materiału,
• Unikaj napuszonego języka,
• Uważaj na cudzysłowy,
• Nie bij pokłonów dużymi literami,
• Nie eksponuj siebie.

Sposób na błyskotliwość:

• Zaskakuj czytelnika nieogranymi tematami,
• Bądź elastyczny,
• Pracuj nad pytaniami,
• Nastawiaj ucho na język,
• Baw się językiem.

Kroki do osiągnięcia porządku w tekście:

• Uważaj na użycie czasu,
• Konsekwentnie stosuj liczbę,
• Tykaj z głową,
• Pilnuj swoich metafor,
• Stosuj style book,
• Unikaj ozdobników i popisywania się przed czytelnikiem,
• Poprawiaj gotowy tekst.

Stosuj:

• Tytuły,
• Nadtytuły,
• Podtytuły.

Korzystaj z akapitu tranzytywnego.
Zasady konstrukcji informacji
Lead informacji musi posiadać:

• Podmiot
• Orzeczenie
• Dopełnienie

Typy leadów:

• Streszczający,
• Pojedynczy,
• Dramatyczny,
• Cytat,
• Opisowy,
• Prognozujący,
• Pytający,
• Hasłowy,
• Anegdotyczny,

Informacja musi być:

• Bezstronna
• Przejrzysta

Nie rozpoczynaj od podawania cyfr i nieprecyzyjnych liczb.
Nie rozpoczynaj informacji od cytatu.
Informacja Twoja musi zawierać fakty. Zapomnij o zwrotach

• najprawdopodobniej
• chyba

Wywiad, jak go tworzyć by za każdym razem był inny?

• Zadawać inne pytania,
• Poprzedzać go różnorakimi stylistycznie wprowadzeniami,
• Zmieniać charakter rozmowy,
• Wprowadzać dialog stron,
• Różnicować konstrukcję pytań,

Reportaż - dziennikarskie cudo

• Stosować śródtytuły,
• Łamać chronologię,

Felieton, który się nie zżyma...

• Zarzucić szkolne biadolenie,
• Musisz widzieć dalej niż czubek własnego nosa,
• Wprowadź fikcję, gawędę oraz kronikę,
• Pamiętaj felieton jest: pasożytem, salcesonem zarazem,

Jak ugryźć TEMAT?

• Z różnych stron tylko nie bawić się w szkolne wprowadzenia,
• Wyrzucić RÓŻEWICZOWSKIE ? JA MNIE,MÓJ,
• Opowiedz historię od końca,
• Wprowadź kilka głosów,
• Nie powtarzaj tytułów,
• Zarzuć sztampę,

Słowa, nastroje, barwy

• Pozwól sobie na okruchy literackości,
• Pozwól czytelnikowi towarzyszyć w emocjach bohatera,
• Spraw, by czytelnik wierzył,

Dziennikarski warsztat językowy
Styl tekstu dziennikarskiego polega na określonym wyborze środków językowych (słownikowych i gramatycznych) i ich szczególnej organizacji.
Korzystaj z:

• Stylizacji,
• Pastiszu,

Przekształcenia semantyczne, czyli tropy

• Metafora
• Personifikacja
• Animizacja
• Metonimia
• Porównanie
• Ironia

Co z...

• Szablonami językowymi?
• Uproszczeniami?
• Frazesami?
• Banałami?
• Wulgaryzmami?
• Stylem potocznym?
• Angielszczyzną?
• Patosem?
• Uniesieniem?
• Emfazą?
• Ekspresyjnością?