menu
tygodnik internetowy
ISSN 2544-5839
zamknij
Czytaj gazety  PDF. Na kmputerze, czytniku, tablecie i smartfonie.

25.12.2023 Rynek medialny

Młodomowa, czyli młodzieżowy język w oczach językoznawców

Anna Kruszyńska, Nauka w Polsce

Zespół językoznawców z Polski oraz Włoch rozpoczął realizację projektu "Młoda polszczyzna na styku kultur. Promocja, wiedza, edukacja". Projekt ma na celu popularyzację wiedzy o nowych zjawiskach językowych, które sprzyjają rozwojowi tzw. młodomowy, jak i analizę społecznych i kulturowych aspektów ujawniania się młodzieżowego stylu komunikacyjnego wśród środowisk polonijnych lub społeczności, dla których język polski jest językiem drugim lub odziedziczonym".
Młodomowa, czyli młodzieżowy język w oczach językoznawcówilustracja: freepik.com/ai/image-editor

Liderem projektu jest Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, a konkretnie dwie jednostki należące do tej instytucji - Uniwersytet Otwarty UJK oraz Instytut Literaturoznawstwa i Językoznawstwa. Projekt bazuje na potencjale naukowo-społecznym jednostki "Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży UJK".

Jak powiedziała PAP autorka i kierowniczka projektu prof. Anna Wileczek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego i z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży UJK:

- Proponując partnerstwo włoskim polonistom z Bari, Genui oraz Turynu oraz współpracę Stacji Rzymskiej Polskiej Akademii Nauk, zwróciłam uwagę na pozycję polskiej polonistyki we Włoszech, która jest bardzo mocna. Chodzi tu nie tylko o specyfikę akademicką - we Włoszech działa aż 13 katedr polonistyki, co jest fenomenem na skalę europejską, więcej jest chyba tylko w Chinach - ale także o zainteresowanie polskojęzycznym dziedzictwem kulturowym - wyjaśniła. - W czasie niedawnego stażu we Włoszech byłam pod wrażeniem wielu akcji promujących polską literaturę, dorobek naukowy i kulturowy. Zwróciłam uwagę, że dobrze byłoby też zainteresować Włochów językiem polskim i to niekoniecznie tylko tą odmianą znaną z podręczników. Dla młodych ludzi ważny jest rejestr mowy "żywej", języka "in statu nascendi", który powstaje i rozwija się na naszych oczach" - powiedziała badaczka. "Zapewnia źródło nowych słów i znaczeń, celnie i humorystycznie interpretuje rzeczywistość, stoi blisko nowych mediów, bo z nich czerpie pełnymi garściami.

Wskazała, że ma tu na myśli socjolekt współczesnej młodzieży.

- Jest on obecnie nie tylko najbardziej wpływową odmianą języka potocznego, co fascynuje językoznawców. Daje także wgląd do sposobu funkcjonowania młodych ludzi w kulturze i dostęp do percepcji przez nich współczesnego świata. Odbywa się to także w pewnej uniwersalnej przestrzeni online, w której to język angielski jest swoistym "interdialektem" zawiązującym wspólnotę komunikacyjną. Opiera się ona już nie stricte narodowych kryteriach - powiedziała prof. Wileczek. - Równie cenne staje się podobne poczucie humoru, kryterium estetyki czy preferencje ludyczne. Ciekawe jednak, że pod wpływem konkretnego otoczenia kulturowego nawet pierwotnie angielskie słowa zyskują "koloryt" lokalny, jak choćby Młodzieżowe Słowo Roku 2023, czyli "rel". Ponieważ wyraża przez mówiącego zgodę na to, co mówił przedmówca, więc zyskuje ono bardziej ekspresywny format, choć zgodny z polskimi tendencjami słowotwórczymi, np. w postaci "reluję" czy "relówa".


Dr hab. Alessandro Ajres, profesor języka polskiego na Uniwersytecie w Bari, podkreślił z kolei, że polska odmiana języka młodzieżowego jest bardzo kreatywna.

- Patrząc z perspektywy języka włoskiego, jest to "fenomenem", podobnie jak cały plebiscyt Młodzieżowe Słowo Roku w Polsce. Takie słowa jak "odklejka", "oddaje", "oporowo" czy "zgerypała" trudno jest zrozumieć myśląc "po włosku" - wskazał w rozmowie z PAP. - Dobrze się za to mają internacjonalizmy typu "cringe", "IMO", "LOL" czy częściowo zasymilowany czasownik "trayhardare", ale już skrótu "rel" na próżno szukać w komunikacji włoskiej młodzieży. I zupełnie zaskakująca jest dyskusja, którą inspiruje plebiscyt, na temat roli języka dla jego użytkowników.

Podkreślił, że jest to bardzo ciekawe, bo pokazuje, że dla Polaków język jest nie tylko narzędziem komunikacji, ale jest również wartością.

- Ze swoimi studentami, którzy uczą się języka polskiego, będę opisywał takie słowa-klucze, które otwierają przestrzeń do porównań między językami i wspólnotami komunikacyjnymi - powiedział prof. Ajres. - Swoją drogą ciekawi mnie, czy wspomniany LOL znaczy to samo dla młodych Polaków i Włochów. Byś może kilkunastoletnia historia tego słowa wykształciła już nowe znaczenia. Na warsztatach z młodzieżą z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży UJK podczas pobytu naszego zespołu projektowego w Polsce można się było o tym przekonać, że to ciekawy trop. Mówili, że LOL dziś już przestał oznaczać coś śmiesznego, to raczej okrzyk zdumienia, zaskoczenie lub "nieśmieszna" ironia losu.

Z kolei dr Karolina Kowalcze-Franiuk z Uniwersytetu w Genui wskazuje, kto we Włoszech może być zainteresowany poznaniem języka współczesnej polskiej młodzieży.

- Pierwszą potencjalną grupą użytkowników polskiego slangu jest sama młodzież polonijna, czyli nastolatkowie. To najczęściej młodzi urodzeni we Włoszech i wychowujący się w rodzinach mieszanych polsko-włoskich. Dla tych, którzy wynieśli znajomość polszczyzny z domu, ma ona status języka odziedziczonego - wyjaśniła. - Drugą grupą są natomiast ich rodzice czy dziadkowie. Podkreślmy, że nie zachęcamy dorosłych do naśladowania sposobu mówienia swoich dzieci czy wnuków. To może wzbudzać zażenowanie i narazić ich na posądzenie o "boomerstwo". Warto jednak mieć świadomość, co znaczą różne "młode" słówka i gdzie szukać ich wyjaśnienia" - powiedziała, zachęcając do zaglądania na stronę internetową Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży UJK. "Wreszcie trzecią grupą, która może być zainteresowana poznaniem polskiej młodomowy, są lektorzy i nauczyciele języka polskiego oraz tłumacze – nie tylko literatury, ale także np. ścieżek dialogowych do filmów czy seriali.

Dr Urszula Marzec z Uniwersytetu w Turynie zajmuje się szerzej kwestiami uwzględniania najnowszego słownictwa młodzieży w nauczaniu języka polskiego jako obcego w grupach młodzieżowych i studenckich.

- Interesować mnie będzie spojrzenie na polszczyznę młodzieżową z perspektywy glottodydaktycznej, tzn. z punktu widzenia nauczania języka polskiego jako obcego. Chcielibyśmy się przyjrzeć uważniej statusowi młodomowy w procesie dydaktycznym. Zbadamy zainteresowanie poznawaniem tej odmiany języka wśród studentów włoskich polonistyk, a także wśród młodzieży uczącej się w szkołach polskich i polonijnych na terenie całych Włoch - wyjaśniła w rozmowie z PAP. - Śmiem twierdzić, iż język młodzieżowy jest właściwie nieobecny na lektoratach języka polskiego za granicą, a przecież młodzi cudzoziemcy uczący się polszczyzny powinni być z nim zaznajamiani chociażby po to, by móc swobodnie poruszać się po polskim internecie.

PATRONAT Reporterzy.info. Posłuchaj podcastu dla rodziców #MAMYNATORADĘ

Badaczka przypomniała, że to właśnie młodomowa jest kodem komunikacji obowiązującym w powszechnie używanych przez nastolatków i młodych dorosłych mediach społecznościowych, a także w piosenkach, filmach czy serialach skierowanych do tej grupy wiekowej.

- Nie chodzi o to, by nasi uczniowie po zajęciach zaczęli się posługiwać slangiem młodzieżowym, lecz by go rozumieli, bo to niewątpliwie ułatwi im dostęp do tekstów polskiej popkultury, którymi zwykle są bardzo zainteresowani. Znajomość języka młodzieżowego pozwoliłaby im także uniknąć uczucia dezorientacji i zakłopotania w kontaktach z mieszkającymi w Polsce rówieśnikami, z którymi spotykają się i zaprzyjaźniają np. podczas wyjazdów na stypendia w ramach programu Erasmus - tłumaczyła dr Marzec. - To właśnie podczas interakcji z grupą rówieśniczą licealiści i studenci z zagranicy mogą usłyszeć takie zwroty i wyrażenia jak "dla fabuły" (zamiast znanego im z kursów "spontanicznie", "dla zabawy"), "mieć kosę" (zamiast "kłócić się") czy "nie umieć w coś" (zamiast "nie umieć czegoś").

W projekcie "Młoda polszczyzna na styku kultur" przewidziano również wykłady i warsztaty dla polonii i cudzoziemców uczących się języka polskiego w Bari, Genui, Turynie i Rzymie, ankiety, a także konferencję z komunikatami z badań i warsztatami w siedzibie Polskiej Akademii Nauk w Rzymie oraz publikacje naukowe w języku polskim i włoskim. Projekt jest finansowany ze środków Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w ramach programu "Promocja języka polskiego" (2023-2024).

***
artykuł pochodzi z portalu PAP Naukawpolsce.pl
Udostępniany jest na wolnej licencji.

Udostępnij znajomym:

dodaj na Facebook prześlij przez Messenger dodaj na Twitter dodaj na LinkedIn

PRZERWA NA REKLAMĘ
Czytaj prasę w PDF

Najnowsze w dziale Rynek medialny:

Większość influencerskich wpisów medycznych na TikToku to NIEPRAWDA

Katarzyna Czechowicz
Ponad połowa materiałów medycznych i parentingowych publikowanych na TikToku przez tzw. ekoinfluencerów, promujących naturalne rodzicielstwo, holistyczne zdrowie i alternatywne metody leczenia, zawiera dezinformację - wynika z badań przedstawionych podczas konferencji Amerykańskiej Akademii Pediatrii w Denver.

Teoria martwego internetu to fakt. Ludzi w sieci jest już mniej niż botów

Krzysztof Fiedorek
Już 51% globalnego ruchu internetowego generują boty, a nie ludzie. Nawet dwie trzecie kont na X to prawdopodobnie automaty, a na platformach z recenzjami już trzech na dziesięć nie napisał człowiek. Podejrzewasz, że w sieci coś jest nie tak? To nie paranoja. W roku 2025 to fakty.

Najcenniejsze kobiece marki osobiste w polskiej modzie. Raport IMM

Joanna Rafał
Dziesięć najpopularniejszych w Polsce osób z kategorii "fashion" w ciągu roku generuje ponad 1,5 miliarda kontaktów we wszystkich rodzajach mediów. Ich wartość to prawie 400 milionów złotych. Zestawienie przygotowywał Instytut Monitorowania Mediów dla magazynu "Forbes Women".

Podobne artykuły:

Wzruszyć, rozśmieszyć, pobujać. To od muzyki zależy czy polubisz reklamę

Bartłomiej Dwornik
Jak wywołać w odbiorcy reklamy takie emocje, na jakich nam zależy i jakie zaskakujące efekty może dać łamanie utartych schematów? Kiedy lepiej sprawdzi się muzyczny hit, kiedy dedykowany kompozytor, a nawet... jak wycisnąć łzy z oczu motorowodniaka? Rozmawiamy z Martą Dudziewicz, music supervisorem z firmy Sirens. I na wszystko mamy dowody oraz przykłady.

Axel musi zapomnieć o kontroli

Agnieszka Berger, Tomasz Siemieniec, Puls Biznesu
Możliwość współpracy z Polsatem i niska cena. To - zdaniem właściciela stacji Zygmunta Solorza - skłoniło niemieckiego wydawcę prasy do zakupu jej akcji.

Etykieta online. Co wiemy o uczestnikach spotkań przez internet

Marta Wujek
Jest poprawa. Rok temu 73 proc. ankietowanym zdarzało się podczas spotkań online zajmować swoimi sprawami w tle spotkania, dziś 69 proc. osób podczas spotkania wycisza telefon i inne urządzenia elektroniczne - wynika z badania przeprowadzonego przez ClickMeeting.

Serwisy streamingowe. W Polsce szybko przybywa subskrybentów

RINF
W porównaniu z rokiem 2020, w roku 2021 o jedną piątą Polaków więcej deklaruje posiadanie subskrypcji abonamentowego dostępu do streamingu materiałów wideo - wynika z raportu Digital Consumer Trends 2021, opublikowanego przez firmę doradczą Deloitte.

więcej w dziale: Rynek medialny

praca w mediach

Wydawca, redaktor
praca stacjonarna i online Dziennikarz, reporter
oferty mediów lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich Grafik, Social Media, SEO, reklama
Warszawa • Białystok • Bydgoszcz • Gdańsk • Katowice • Kielce • Kraków • Lublin • Łódź • Olsztyn • Opole • Poznań • Rzeszów • Szczecin • Toruń • Wrocław • Zielona Góra • Praca zdalna Więcej

reklama

webePartnres

dołącz do nas

Facebook LinkedIn X Twitter TikTok Instagram Threads Youtube Google News Blue Sky Social RSS

Reporterzy.info - internetowy magazyn medioznawczy. Świat komunikacji od kuchni. Media, dziennikarstwo, PR i marketing. Dane, raporty, analizy, porady. Historia i rynek, prawo, fotografia, oferty pracy.




Sklep reportera

Sklep reportera

Niedrogie laptopy, notebooki i netbooki
Niedrogie laptopy, notebooki i netbooki
do pisania
Cyfrowe lustrzanki i aparaty kompaktowe
Cyfrowe lustrzanki i aparaty kompaktowe
dla fotoreportera
Książki i e-booki o mediach
Książki i e-booki o mediach
do czytania
Drony wideo i latające kamery
Drony wideo i latające kamery
dla pilota
Gimbale do stabilizacji wideo
Gimbale do stabilizacji wideo
dla operatora
Oprogramowanie i aplikacje
Oprogramowanie i aplikacje
dla twórców
więcej produktów


zajrzyj na nasz 👉 Youtube

Zobacz więcej 👇
#59sec REPORT SHORTS
gazety w PDF i epub

Czytaj gazety w PDF i EPUB

Okładka Gazeta Polska Codziennie
Gazeta Polska Codziennie
Okładka Kuchnia
Kuchnia
Okładka Sieci
Sieci
Okładka Tygodnik Powszechny
Tygodnik Powszechny
Okładka Wiedza i Życie
Wiedza i Życie
Okładka Wysokie Obcasy Extra
Wysokie Obcasy Extra
więcej e-gazet

Reporterzy.info

Dla głodnych wiedzy

Nasze serwisy

Współpraca


© Dwornik.pl Bartłomiej Dwornik 2oo1-2o25