24.08.2006 Fotografia prasowa
Fotoreporter i jego prawa
Dorota Majka, Laboratorium Reportażu
Wasze pytania wskazują, że nie bardzo wiecie na czym stoicie - powiedział dr Maciej Pacuła (Zakład Prasowy Instytutu Dziennikarstwa UW) otwierając panel poświęcony "prawu autorskiemu". Temat spotkania cieszył się dużym zainteresowaniem wśród członków Klubu Fotoreporterów Prasowych. Jakie prawa nam przysługują? Kiedy zdjęcia należą do fotoreportera, a kiedy do gazety, dla której pracuje? Czy wydawca ma prawo do wielokrotnego wykorzystania jednej fotografii? Jak powinno się podpisywać zdjęcia? - to najczęstsze pytania, jakie stawiano panelistom.
Musimy zdać sobie wreszcie sprawę, że stwarzając fotoreporterom godziwe warunki umowy wydawcy zyskują ich lojalność, zwiększają efektywność ich pracy i, co za tym idzie, przyczyniają się do wzmocnienia zawodu. To się im opłaca. - powiedział Maciej Pacuła komentując nagminne przypadki, kiedy fotoreporterzy za swą pracę otrzymują od czołowych polskich wydawnictw zaledwie siedem złotych wynagrodzenia.
Fotoreporterzy uczestniczący w spotkaniu mówili o konieczności odmawiania wydawcom przyjęcia tak niegodziwych stawek, rozmawiania z nimi z pozycji autora a nie ofiary: Brak solidarności środowiska fotoreporterów sprawia, że wydawcy często nas okradają. Brońmy się przed tym. Nie zgadzajmy się na takie traktowanie!
Paneliści zgodzili się, że tak uwłaczające godności stawki za zdjęcie nie mają żadnego uzasadnienia ekonomicznego i są zjawiskiem, które można określić tylko jednym słowem: bandytyzm. Wyrazili przekonanie, że "życie wymusi" stopniowe ustalanie minimalnych stawek, tym bardziej, że Polska uczestnicząc w strukturach Unii Europejskiej będzie musiała dostosować się do obowiązujących tu, ustalanych corocznie, cenników.
Odpowiadając na pytanie: Co nam przysługuje?, Maciej Pacuła przypomniał fotoreporterom o ich nieprzenaszalnych, niezbywalnych i nieograniczonych w czasie prawach osobistych.
Fotoreporter ma przede wszystkim prawo do desygnowania zdjęcia swoim imieniem i nazwiskiem, do wyłącznego dysponowania swoim dziełem, pod warunkiem, że jest ono chronione prawem autorskim (a więc przejawia cechy indywidualnej twórczości - art. 1 PA i PP). Z punktu widzenia prawa autorskiego istotne są cechy twórcze, a nie techniki wykonania zdjęcia. Dlatego tak samo chroniona jest fotografia tradycyjna, jaki i cyfrowa, artystyczna i reporterska.
Autorowi przysługuje prawo do wprowadzania dzieła do obrotu, do ochrony jego integralności (fotoedytor nie może bez zgody autora modyfikować fotografii, gdyż prawo chroni nienaruszalność jej wymowy artystycznej i ideowej).
Inną grupą praw autorskich są prawa majątkowe, które w odróżnieniu od praw osobistych, są zbywalne, ograniczone w czasie (chronione przez siedemdziesiąt lat po śmierci twórcy) i przenaszalne.
Przeniesienie praw majątkowych na wydawcę, agencję fotograficzną itp. odbywa się w ramach następujących umów:
- rozporządzających (analogicznych do umów kupna - sprzedaży)
- licencyjnych (dających prawo do korzystania z naszych zdjęć wyłącznie lub niewyłącznie)
- pracowniczych (prawa majątkowe należą do wydawcy tylko wtedy, gdy odbierze, przyjmie i wykorzysta zdjęcie zgodnie z jego przeznaczeniem, w ciągu ustawowo określonego czasu).
Żyjemy w kulturze ikonicznej, więc fotografia przetrwa na pewno - stwierdzili na koniec paneliści. Pytanie tylko - za jaką cenę?
***
Artykuł udostępniony przez serwis Laboratorium Reportażu
PRZERWA NA REKLAMĘ
Zobacz artykuły na podobny temat:
Porozmawiajmy o zdjęciach
Maria Szczepańska
Rozmowa z Kingą Kenig, fotoedytorem w dziale foto "Gazety Wyborczej".
Astrofotografia, czyli jak fotografować gwiazdy
Newseria
Pierwsze skojarzenia z astrofotografią mogą być różne. Pojęcie to odnosi się nie tylko do profesjonalnego fotografowania odległych galaktyk przy użyciu zaawansowanego sprzętu, ale także do amatorskich zdjęć, przedstawiających gwiazdy na nocnym niebie. To jednak nie wszystko.
Fotografia prasowa - niemoralna czy bezprawna?
Paulina Dużyk-Dyna
Fotografowie chcą przekazać informacje o brutalnej rzeczywistości za pomocą zdjęcia, a przeciwnicy uważają ich za hieny, które gonią za sensacją i publikują makabryczne nieraz obrazy.
Alfred Eisenstaedt
Anna Cymer
Bez niego fotografia prasowa zapewne wyglądałaby całkiem inaczej, a z całą pewnością słynny magazyn "Life" nie byłby tym, czym jest do dziś.
Fotografia a prawo
Dorota Majka
Media zalewa fala drastycznych publikacji. Codziennie w prasie ukazują się zdjęcia poszarpanych ciał, skatowanych ludzi czy egzekucji podczas zamieszek. Jedni twierdzą, że to po prostu rzeczywistość, która nas otacza. Inni jednak dostrzegają w takich praktykach pogoń za sensacją.
Główne prawdy fotografii
Janusz Wójtowicz
Nie trzeba wielkich pieniędzy, aby robić dobre zdjęcia. Nie istnieje "najlepszy" aparat. Natomiast może być aparat "najlepiej dobrany do typu wykonywanych nim zdjęć".
Zdjęcia produktowe. Jak wybrać studio do sesji fotograficznej
Kaja Pomiankiewicz
Możliwości na apetyczne sesje fotograficzne jest nieskończenie wiele, a profesjonalnie przygotowane zdjęcia to dobry pomysł na ciekawy materiał, który przyciągnie do ciebie nowych klientów. Wszystko to jest możliwe dzięki studiom fotograficznym, oferującym wynajmującym coraz więcej udogodnień. Co warto wiedzieć, rezerwując taką przestrzeń? Podpowiadamy!