24.08.2006 Fotografia prasowa
Fotoreporter i jego prawa
Dorota Majka, Laboratorium Reportażu
Wasze pytania wskazują, że nie bardzo wiecie na czym stoicie - powiedział dr Maciej Pacuła (Zakład Prasowy Instytutu Dziennikarstwa UW) otwierając panel poświęcony "prawu autorskiemu". Temat spotkania cieszył się dużym zainteresowaniem wśród członków Klubu Fotoreporterów Prasowych. Jakie prawa nam przysługują? Kiedy zdjęcia należą do fotoreportera, a kiedy do gazety, dla której pracuje? Czy wydawca ma prawo do wielokrotnego wykorzystania jednej fotografii? Jak powinno się podpisywać zdjęcia? - to najczęstsze pytania, jakie stawiano panelistom.
Musimy zdać sobie wreszcie sprawę, że stwarzając fotoreporterom godziwe warunki umowy wydawcy zyskują ich lojalność, zwiększają efektywność ich pracy i, co za tym idzie, przyczyniają się do wzmocnienia zawodu. To się im opłaca. - powiedział Maciej Pacuła komentując nagminne przypadki, kiedy fotoreporterzy za swą pracę otrzymują od czołowych polskich wydawnictw zaledwie siedem złotych wynagrodzenia.
Fotoreporterzy uczestniczący w spotkaniu mówili o konieczności odmawiania wydawcom przyjęcia tak niegodziwych stawek, rozmawiania z nimi z pozycji autora a nie ofiary: Brak solidarności środowiska fotoreporterów sprawia, że wydawcy często nas okradają. Brońmy się przed tym. Nie zgadzajmy się na takie traktowanie!
Paneliści zgodzili się, że tak uwłaczające godności stawki za zdjęcie nie mają żadnego uzasadnienia ekonomicznego i są zjawiskiem, które można określić tylko jednym słowem: bandytyzm. Wyrazili przekonanie, że "życie wymusi" stopniowe ustalanie minimalnych stawek, tym bardziej, że Polska uczestnicząc w strukturach Unii Europejskiej będzie musiała dostosować się do obowiązujących tu, ustalanych corocznie, cenników.
Odpowiadając na pytanie: Co nam przysługuje?, Maciej Pacuła przypomniał fotoreporterom o ich nieprzenaszalnych, niezbywalnych i nieograniczonych w czasie prawach osobistych.
Fotoreporter ma przede wszystkim prawo do desygnowania zdjęcia swoim imieniem i nazwiskiem, do wyłącznego dysponowania swoim dziełem, pod warunkiem, że jest ono chronione prawem autorskim (a więc przejawia cechy indywidualnej twórczości - art. 1 PA i PP). Z punktu widzenia prawa autorskiego istotne są cechy twórcze, a nie techniki wykonania zdjęcia. Dlatego tak samo chroniona jest fotografia tradycyjna, jaki i cyfrowa, artystyczna i reporterska.
Autorowi przysługuje prawo do wprowadzania dzieła do obrotu, do ochrony jego integralności (fotoedytor nie może bez zgody autora modyfikować fotografii, gdyż prawo chroni nienaruszalność jej wymowy artystycznej i ideowej).
Inną grupą praw autorskich są prawa majątkowe, które w odróżnieniu od praw osobistych, są zbywalne, ograniczone w czasie (chronione przez siedemdziesiąt lat po śmierci twórcy) i przenaszalne.
Przeniesienie praw majątkowych na wydawcę, agencję fotograficzną itp. odbywa się w ramach następujących umów:
- rozporządzających (analogicznych do umów kupna - sprzedaży)
- licencyjnych (dających prawo do korzystania z naszych zdjęć wyłącznie lub niewyłącznie)
- pracowniczych (prawa majątkowe należą do wydawcy tylko wtedy, gdy odbierze, przyjmie i wykorzysta zdjęcie zgodnie z jego przeznaczeniem, w ciągu ustawowo określonego czasu).
Żyjemy w kulturze ikonicznej, więc fotografia przetrwa na pewno - stwierdzili na koniec paneliści. Pytanie tylko - za jaką cenę?
***
Artykuł udostępniony przez serwis Laboratorium Reportażu
PRZERWA NA REKLAMĘ
Zobacz artykuły na podobny temat:
Jak zorganizować kulinarną sesję zdjęciową? [PORADNIK]
Kaja Pomiankiewicz
Specyfika branży produkcyjnej, a także marketingu foodowego bywa niekiedy zaskakująca. Twórcy planują wielkanocne zdjęcia jeszcze w momencie, gdy my zatopieni jesteśmy w szampańskiej zabawie sylwestrowej. Jak przygotować się na 2024 rok i kiedy spodziewać się rabatów? Przedstawiamy porady ekspertów!
Kiedy można nazwać się fotografem?
CEWE
Najprostszą odpowiedzią wydaje się być „Kup aparat”. Mawiają jednak, że przecież nie każdy chłop z widłami to Posejdon… Idąc tym tokiem myślenia, nie każdy posiadacz aparatu to fotograf. Przygotowaliśmy 8 podpowiedzi, które mogą zbliżyć Cię do nazywania się fotografem.
Fotografowanie uroczystości oficjalnych
Janusz Wójtowicz
Fotografowanie oficjalnych wydarzeń związane jest z "decydującym momentem". Fotoreporter musi umieć intuicyjnie przewidzieć wydarzenie, tak aby w tej właśnie chwili zatrzymać je w kadrze.
Fotograf w sieci, czyli zasada ograniczonego zaufania
Emilia Szczepańczyk
Problem polskich twórców nie jest jedynie oddolny i nie dotyczy tylko umyślnej bądź nieumyślnej (spowodowanej brakiem wiedzy) kradzieży i nielegalnego wykorzystywania zdjęć, grafik czy innych materiałów cyfrowych. Często zdarza się, że to popularne portale podkładają nogę artystom.
Zdjęcie musi śmierdzieć
Jacek R. Gruszczyński
Wywiad z Krzysztofem Millerem, fotoreporterem Gazety Wyborczej, który "etatowo" jeździ w rejony konfliktów. [Artykuł pochodzi z serwisu www.fotografiaprasowa.pl]
Fotografia i katastrofy
Anna Cymer
Fotografia ma potężną siłę - ludzie jej wierzą i jej potrzebują. I zawsze będą jej chcieli coraz więcej i żeby docierała do nich coraz szybciej.
Fotografia, moje hobby
Janusz Wójtowicz
Stare powiedzenie mówi że "zdjęcie robi człowiek a nie aparat". Dużo w tym prawdy, ale nie da się ukryć że sprzęt ma duże znaczenie w jakości zdjęć jakie później dzięki niemu otrzymamy.