8.11.2013 Prawo w mediach
Jak cytować zgodnie z prawem?
Piotr Kister, Rachelski i Wspólnicy
Cytatem jest przytoczenie w swoim dziele całości lub części cudzego utworu. Stosowanie cytatu jest dozwolone jednak musi on spełniać określone warunki.
Omawiając ten przepis, w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na fakt, iż dopuszcza on tzw. prawo cytatu tylko w utworach stanowiących samoistną całość. Oznacza to, że cytatem można się posłużyć legalnie tylko w dziele, które samo w sobie jest utworem i przedmiotem praw autorskich.
Cytować można tylko utwory rozpowszechnione, a więc takie, które za zezwoleniem twórcy zostały w jakikolwiek sposób udostępnione publicznie.
Nie istnieje ściśle określony limit objętościowy cytatu. W każdym przypadku będzie on zależał od celu w jakim autor cytujący chce przytaczać cudzy utwór. Cel taki nie może być dowolny – musi być uzasadniony wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku. Wyjaśnienie ma służyć skutecznemu uprzystępnieniu myśli autora cytującego, ułatwieniu odbiorcom zrozumienia przekazywanej idei.
Cytat używany przy okazji krytycznej analizy cudzej pracy ma służyć zapoznaniu odbiorcy z przedmiotem analizy lub jego elementem, zapewnieniu punktu odniesienia. Cytat używany w celu nauczania ma za zadanie przedstawić np. ciekawe ujęcie tematu przez inną osobę lub służyć poszerzeniu horyzontów odbiorcy. Odwołanie się do praw gatunku twórczości ma natomiast umożliwić nawiązanie do innego utworu, które czasami bywa konieczne ze względu na naturę rodzaju dzieła. Tak często jest w przypadkach np. parodii lub karykatur, które ze swej istoty muszą odnosić się do pewnych treści.
Dozwolony rozmiar cytatu należy zawsze badać indywidualnie, na bazie konkretnego przypadku mając na uwadze słuszne interesy cytowanego twórcy oraz jego prawo do normalnego korzystania ze swego dzieła. Nie wyklucza to nawet możliwości zacytowania całości czyjegoś utworu. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 r. (I CK 232/04) przytoczenie cudzego utworu nawet w całości jest dozwolone, jeżeli następuje w celu określonym w art. 29 ust. 1 u.p.a.p.p., przy czym przytaczany utwór musi pozostawać w takiej proporcji do wkładu twórczości własnej, aby nie było wątpliwości co do tego, że powstało własne dzieło.
Wbrew powszechnemu rozumieniu cytat nie ogranicza się jedynie do formy pisemnej. Może on przybrać równie dobrze postać cytatu plastycznego, muzycznego lub filmowego. Cytat musi być wyraźnie oznaczony, tak aby odbiorca mógł się zorientować, iż zapoznaje się z twórczością osoby trzeciej.
Art. 34 u.p.a.p.p. określa zasadę, zgodnie z którą każdy cytat powinien zawierać informację dotyczącą imienia i nazwiska twórcy oraz źródła z którego pochodzi.
Nie zawsze jednak można cytować za darmo. Sytuacje, w których korzystanie z cytatu jest odpłatne określają ust. 2-3 art. 29 u.p.a.p.p. Stanowią one, iż za zamieszczanie rozpowszechnionych drobnych utworów lub fragmentów większych utworów w podręcznikach, wypisach lub antologiach twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Prawo w mediach:
Prawo wkrótce będzie tworzyć nam AI. Prognozy eksperta PIE [ROZMOWA]
Mira Suchodolska
– Zanim algorytmy zaczną wydawać wyroki, pewnie jeszcze minie trochę czasu, ale już wkrótce AI będzie pomagała tworzyć uzasadnienia do decyzji sądowych i uczestniczyć w procesie tworzenia aktów prawnych – przewiduje Ignacy Święcicki, kierownik Zespołu Gospodarki Cyfrowej w Polskim Instytucie Ekonomicznym.
Jak rządy w Azji Południowej manipulują mediami. Raport IFJ
Krzysztof Fiedorek
Azja Południowa zmaga się z ogromnymi wyzwaniami w utrzymaniu demokracji i wolności prasy. Najnowszy raport Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy (IFJ), „Artificial Independence: The Fight To Save Media and Democracy”, przedstawia rosnące zagrożenia dla dziennikarzy, którzy mierzą się z przemocą, presją finansową i cenzurą
Influencer i podatki. Jaki podatek od umowy barterowej?
Mikołaj Gendaszyk
Influencer otrzymuje produkty lub usługi w zamian za promocję, recenzję lub innego rodzaju działania marketingowe. Barter polega więc na wymianie usług lub towarów bez bezpośredniego przepływu pieniędzy. Rodzi się zatem wątpliwość, w jaki sposób umowy barterowe powinny być rozliczane pod kątem fiskusa.
Podobne artykuły:
Tajemnica zawodowa
Centrum Monitoringu Wolności Prasy
Schemat oraz przepisy regulujące pojęcie i zakres tajemnicy zawodowej w polskim prawie.
Webinary a prywatność uczestników. Badanie ClickMeeting
Newseria Biznes
Czy chcesz, żeby podczas webinaru, wideoszkolenia albo konferencji online ktoś Cię nagrywał? Czy twoje dane osobowe powinny być jawne dla pozostałych uczestników? Większość z nas na oba pytania odpowie "NIE!". Tymczasem większość z nas nie wie czy organizator webinaru o naszą prywatność dba właściwie.
Najlepsze książki o tematyce prawa - ranking
torun-adwokat.com
Poniższy ranking bynajmniej nie dotyczy literatury naukowej z dziedziny prawa. Są to propozycje książek skierowanych do każdego, kto chce spojrzeć na zastosowanie prawa z nieco innej perspektywy. Oto 5 najlepszych książek w których motywem przewodnim okazało się prawo.
Plagiat w internecie. Oto, jak go uniknąć
infoWire.pl
Coraz więcej internautów prowadzi blogi czy kanały wideo, na których publikuje swoje treści. No właśnie, czy aby na pewno są one zawsze „swoje”? Nieznajomość prawa i zwykła ignorancja łatwo mogą doprowadzić do popełnienia plagiatu.