Przemoc na ekranie

Z przemocą i agresją w mediach mamy do czynienia począwszy od programów informacyjnych, poprzez kreskówki, komiksy a skończywszy na filmach fabularnych czy też tak popularnych ostatnio programach typu reality show.

Widz, który wieczorem włączy telewizor, zostanie uderzony naprawdę wielką dawką przemocy, nieważne, na którym kanale się zatrzyma. Już nie tylko TVN i Polsat serwują nam filmy spływające krwią, także telewizja publiczna wpisuje się w ten nurt. Co gorsza, coraz częściej filmy pełne przemocy pokazywane są w godzinach 20 - 21, kiedy jeszcze przy telewizorach siedzą dzieci, jak np. niedawno pokazany w Polsacie film pt. "Klub walki", w którym od początku do końca było mordobicie.
Także codzienne programy informacyjne serwują nam sporą dawkę przemocy, pokazują jak bardzo jest niebezpieczny ten nasz dzisiejszy świat. Naczelny temat - terroryzm, temat atrakcyjny i sensacyjny jak żaden inny, trudno dziś byłoby znaleźć jakikolwiek program informacyjny bez wzmianki o tak modnym dziś terroryzmie.


Przemoc stała się charakterystyczną cechą programów telewizyjnych, sposobem na utrzymanie widza; widza, który jest uzależniany i żądny coraz to nowych wrażeń, serwowanych przez media. Stąd też relacje na żywo z miejsca zdarzenia - konfliktu zbrojnego, czy katastrofy, relacje, które widz zawsze będzie oglądał z dużym zainteresowaniem, mając poczucie, iż w każdej chwili może się zdarzyć coś nieoczekiwanego, niebezpiecznego, i chcąc być tego świadkiem.

Więcej ofiar, więcej krwi

Media, pokazując przemoc, same wpadają jednak w pułapkę. Bowiem oglądanie scen przemocy, agresji może spowodować, że im bardziej jesteśmy tymi scenami epatowani tym bardziej się przyzwyczajamy, potrzebujemy więc coraz większych bodźców. Już nie wystarczy mówienie o ofiarach, ludziach zabitych w wyniku samobójczego aktu terrorystycznego, widz jest żądny krwi. Widz chce zobaczyć zmasakrowane ciała, niemalże poczuć zapach śmierci. A telewizja mu tych obrazów dostarczy, bo przecież zależy jej na utrzymaniu dużego audytorium.

Widzieliśmy już, nawet w publicznej telewizji, w głównym wydaniu "Wiadomości" zdjęcia zmasakrowanych ciał ofiar, leżących w wybroczynach krwi. Niektóre pisma nie uszanowały też pamięci Waldemara Milewicza, kolegi-dziennikarza, ukazując dramat jego śmierci. - Śmierć, cierpienie staje się dla mediów towarem, który dobrze się sprzedaje.

Także reklamodawcom zależy na utrzymaniu tego stanu rzeczy w mediach. Chętnie wykupują czas reklamowy podczas wyświetlania brutalnych filmów czy programów, zdając sobie sprawę, iż przemoc zawsze lepiej się sprzedaje niż nudne, pozbawione przemocy programy.

I chociaż zarówno psycholodzy jak i socjolodzy biją na alarm, mówiąc o szkodliwym wpływie pokazywania przemocy i zachowań agresywnych, tendencji do odwrotu tego zjawiska - jak na razie - nie widać, i nie wiadomo, czy w ogóle kiedykolwiek nastąpi.

Czy będziemy jeszcze kiedykolwiek mieć do czynienia z pozbawionymi przemocy i agresji, przyjaznymi mediami? A skutki związane z epatowaniem czytelnika czy widza przemocą mogą być katastrofalne. Nieustające pokazywanie przemocy może prowadzić do utrwalania zniekształconego obrazu rzeczywistości, przyzwyczajenia nas do przemocy, osłabiania hamulców powstrzymujących przed stosowaniem przemocy czy też wreszcie po prostu uczenia agresywnych zachowań. Czy w takim wypadku możemy jeszcze mówić o rzetelnym dziennikarstwie?


A telewizyjne dziennikarstwo? Kiedyś prowadzący debatę czy też przeprowadzający wywiad z politykiem, pamiętał, że jest gospodarzem i obowiązują go pewne zasady zachowania wobec gościa. Pragnął poznać prawdę, wyciągnąć jak najwięcej informacji w rozmowie z gościem. Dziś w rozmowach dominuje nierzadko agresja, walenie rozmówcy obuchem w głowę. Np. nasze największe telewizyjne gwiazdy, typu polsatowski Tomasz Lis, czy też publiczna Monika Olejnik, zapomniały już chyba znaczenie słowa obiektywizm, tak bardzo pragną wpisać się w nurt nowego, agresywnego dziennikarstwa.

Kojot spada na cztery łapy

Pokazywanie przemocy w mediach ma jednak przede wszystkim negatywny wpływ na dzieci. Dowiedziono, iż oglądanie aktów przemocy może wzmóc agresywne zachowanie u dzieci, a obecnie nawet bajki nie są tej przemocy pozbawione. Gdzie podziały się te czasy, kiedy dzieci oglądały przyjazne dla nich obrazy - radosnego Krecika, przyjaznego Kubusia Puchatka i jego przyjaciół. Gdzie te czasy kiedy bajki uczyły szacunku dla drugiej istoty, pokazywały dobre zachowania i piętnowały złe?

Obecnie kreskówki dla dzieci przesycone są przemocą, zachowaniami agresywnymi, coraz częściej zło triumfuje nad dobrem, bohaterowie toczą ze sobą walki na śmierć i życie. Tyle tylko, że gdy w kreskówce kojot spadnie ze skały i rozpłaszczy się na glebie lub też, gdy jeden bohater zabije drugiego, ten już po chwili wstanie, dając dziecku złudne wrażenie, że w przemocy nie ma nic złego, bo przecież nic złego się nie stało.

Przemoc w mediach zawsze była obecna, nigdy jednak nie miała takiej siły jak teraz. I dopóki społeczeństwo nie powie dość, spirala przemocy nadal będzie przez media nakręcana. Czy jednak nie jest już za późno, aby ten stan rzeczy zmienić?