31.01.2008 Prawo w mediach
Największe grzechy polskich mediów według Rady Etyki Mediów
Money.pl, Artykuł ukazał się 21 lutego 2007 roku w portalu Money.pl
Publikuję go za zgodą kierownictwa redakcji.
Z analizy skarg napływających w 2006 r. do REM wynika, że jednym z najbardziej bulwersujących zjawisk w mediach było m.in. "kreowanie medialnej rzeczywistości". Według Rady najczęściej przejawia się ono w "podciąganiu faktów do z góry założonej tezy". Jako przykłady tego rodzaju zachowań REM przypomina m.in. artykuł "Faktu", w którym mieszkańcy Bracholina (woj. wielkopolskie) przeczytali pewnego dnia, że "na czworakach, jak zwierzęta, chłepcą wodę z jeziora. A to dlatego, że jest nim prawie czysty spirytus".
Tekst w tabloidzie zilustrowany był m.in. zdjęciami miejscowych, którzy wiadrami nabierają trunek z jeziora, lub na kolanach, razem z psem, piją prosto ze zbiornika. Jak wyjaśnia REM, rzeczywiście zdarzyło się, że tamtejsza gorzelnia wrzuciła do jeziora ścieki, ale szybko je usunięto i nikt się z tego powodu nie upił. Mieszkańcy wyjaśniali zaś, że dawali się fotografować reporterowi "Faktu" "bo dziennikarz płacił za jedno zdjęcie po 50, a nawet 70 zł. Wszystko miał przygotowane, nawet wiadra. Tłumaczył, że robi taki śmieszny film o przyrodzie".
Kolejnym grzechem mediów, który wymienia w raporcie REM, jest "wykorzystywanie mediów do prywatnych celów". Jako przykład Rada podaje sprawę "Tygodnia Płockiego", który mając problemy z fiskusem, publikował na swoich łamach "obraźliwe" artykuły pod adresem urzędu skarbowego.
Inny zarzut, jaki pojawiał się pod adresem mediów w 2006 r., to manipulowanie. "Najczęściej do tego typu sprzeniewierzenia się Karcie Etycznej Mediów dochodzi w kwestiach politycznych" - podkreśla REM.
Według REM obrazuje to np. sprawa Przemysława Gosiewskiego, który zwrócił się do Rady ze skargą na Wiadomości TVP, które wyemitowały materiał o Macieju Zalewskim, "niegdyś prominentnym działaczu Porozumienia Centrum, partii w której pierwsze skrzypce grali bracia Kaczyńscy, sugerujący wyraźnie, że jego dawny konflikt z prawem obciąża obecne konto PiS". Raport stwierdza, że "zdaniem Gosiewskiego jest to manipulowanie opinią publiczną w celu deprecjonowania partii rządzącej".
Innymi przykładami manipulacji mają być m.in. program Szymona Hołowni "Po prostu pytam" na temat leczenia bezpłodności. "Autor okazał się zdecydowanym przeciwnikiem zapłodnienia in vitro i dał temu wyraz ironicznymi uwagami na temat kliniki Novum, gdzie takie zabiegi się przeprowadza" - napisano w raporcie.
Rada napiętnuje także przypadki tzw. amatorskiej lustracji. REM zalicza do nich m.in. artykuł zawierający oskarżenie o współpracę z SB Zbigniewa Herberta, zamieszczony przez "Wprost", a także program "Plusy dodatnie i plusy ujemne" na temat domniemanej współpracy Lecha Wałęsy z SB, którego ostatecznie po konsultacjach z REM TVP3 nie zdecydowała się pokazać.
REM wytyka też mediom uchylanie się od publikowania sprostowań; a na czele tego niechlubnego rankingu stoi - zdaniem Rady - "Fakt". Wśród innych redakcji, które odmówiły publikacji sprostowania, Rada wymienia też "Super Express", "Rzeczpospolitą", a także tytuły lokalne: "Życie Pleszewa", kieleckie "Echa Dnia". "W fałszywym pojmowaniu wolności słowa redakcje ignorują sprostowania już nie tylko od zwykłych, nie zawsze potrafiących się wysłowić czytelników, ale i od poważnych instytucji. Odnosi się wrażenie, że tej arogancji patronuje hasło: +Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?+" - konkluduje REM.
Statystyki wskazują, że w 2006 r. do REM napłynęło dużo więcej spraw (347) niż w roku poprzednim (blisko 200). Porównując z 2005 r. Rada wydało też prawie dwa razy więcej (15) oświadczeń; zajmowała stanowisko m.in.: "W sprawie politycznej promocji Radia Maryja, Telewizji Trwam, "Naszego Dziennika" (przy okazji przyznania wyłącznego prawa do transmisji z parafowania tzw. paktu stabilizacyjnego tylko tym mediom) czy w sprawie przedruku przez "Rzeczpospolitą" karykatur Mahometa.
Wiele z oświadczeń REM budziło kontrowersje. Tak było m.in. z oświadczeniem "w sprawie wykorzystania przez dziennikarzy TVN materiałów nagranych ukrytą kamerą" (chodziło o tzw. taśmy Beger). Radzie zarzucono wówczas, że broni polityków PiS i potępia dziennikarzy za odkrywanie prawdy.
REM istnieje od 1996 r. Do jej kompetencji należy wypowiadanie się przy okazji ważnych, budzących wątpliwości etyczne zjawisk w mediach oraz w sprawach związanych z przestrzeganiem Karty Etycznej Mediów z 1995 r. Rada nie dysponuje żadnymi sankcjami, liczy dziesięcioro członków, wśród których są m.in. dziennikarze Polskiego Radia, TVP, telewizji Polsat i PAP. Obecnie trwa IV kadencja Rady.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Prawo w mediach:
Prawo w marketingu. Nowe regulacje dla branży
Agnieszka Gilewska
W 2025 roku branża marketingowa staje przed wyzwaniem dostosowania strategii do coraz bardziej rygorystycznych regulacji dotyczących ochrony prywatności użytkowników, transparentności i wykorzystania sztucznej inteligencji. Jak się przygotować?
Zatrucie SEO. Hakerzy wykorzystują wyszukiwarki do ataków na firmy
Piotr Rozmiarek
Wyszukiwarki pomagają nam szybko znaleźć informacje, ale mogą być również wykorzystywane przez cyberprzestępców. Zatruwanie SEO to taktyka, w której atakujący manipulują rankingami wyszukiwarek, aby umieścić szkodliwe witryny na szczycie wyników wyszukiwania.
Phishing w branży kryptowalut. Fałszywe rekrutacje kradną dane
Piotr Rozmiarek
Badacze zajmujący się bezpieczeństwem wykryli kampanię socjotechniczną, wymierzoną w osoby poszukujące pracy w branży Web3. Atak ma na celu zorganizowanie fałszywych rozmów kwalifikacyjnych za pośrednictwem aplikacji do spotkań, która instaluje złośliwe oprogramowanie kradnące informacje.
Podobne artykuły:
Kodeks Etyki Dziennikarskiej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich
Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich
Przyjmując zasady Karty Etycznej Mediów i deklaracji Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy, uznajemy, że: zadaniem dziennikarzy jest przekazywanie rzetelnych i bezstronnych informacji oraz różnorodnych opinii, a także
Dane osobowe w sieci i model T-Form. Badanie Akademii Koźmińskiego
prof. Grzegorz Mazurek, dr Karolina Małagocka
Naukowcy z Katedry Marketingu Akademii Leona Koźmińskiego przeanalizowali, jak powinien wyglądać idealny transfer danych osobowych między użytkownikami internetu a markami. Opracowali model T-Form. Trzy litery „t” to Transparency, Type of data i Trust. Transparentność, typ danych i zaufanie.
Dostęp do informacji publicznej. Tekst ustawy
Kancelaria Sejmu RP
Ustawa z dnia 6 września 2001 r.o dostępie do informacji publicznej. Tekst ujednolicony.
Podatek od donejtów. Anonimowa wpłata od widza to NIE darowizna
Monika Piątkowska
Streamerzy, influencerzy czerpią swoje dochody z sieci na wiele sposobów. Szczególne kontrowersje w tym temacie stanowią jednak donejty, czyli dobrowolne, anonimowe wpłaty przekazywane twórcom. I właśnie o tę anonimowość rozbijają się interpretacje podatkowe. Na niekorzyść internetowych twórców.