Użyteczność a popularność serwisów informacyjnych

W listopadzie 2007 r. specjalizująca się w audytach użyteczności poznańska agencja Symetria przeprowadziła badanie porównawcze polskich serwisów informacyjnych. Stanowiło on próbę sprawdzenia powiązań roli użyteczności witryn informacyjnych i bogactwa dostarczanych funkcjonalności z ich pozycją w rankingach popularności.

Bazą wyboru witryn stały się listopadowe wyniki badania Megapanel PBI/Gemius. Na ich podstawie wyłoniono 104 czołowe serwisy informacyjne i tematyczne. Pod kątem użyteczności oraz dostępnych funkcjonalności przeanalizowano witryny z zakresu kultury i rozrywki, biznesu i finansów, mediów i reklamy, sportu, komputerów i Internetu oraz motoryzacji. W styczniu 2008 r. porównano wyniki z pozycjami badanych serwisów w rankingu Megapanel PBI/Gemius za ten okres.

Celem badań stało się sprawdzenie, czy i w jaki sposób użyteczność witryny przekłada się na jej wysoką odwiedzalność i popularność. W trakcie analiz badano łatwość i intuicyjność obsługi, przyjazność serwisów wobec użytkownika oraz atrakcyjność udostępnianych funkcjonalności. Audyt ekspercki uzupełniono o eye tracking z udziałem użytkowników, który pozwolił na prześledzenie przyjazności procesu odnajdywania wyszukiwarek. Analizą objęto wyłącznie serwisy, które zakwalifikowano jako informacyjne.

Ich wybór komentuje Szeran Millo z agencji Symetria: Zdajemy sobie sprawę, iż nasz audyt dotyka małego wycinka polskiego rynku. Świadomie staraliśmy się nie zestawiać serwisów informacyjnych z witrynami typu e-commerce, dla których użyteczność stanowi niejednokrotnie o ich „być czy nie być”. Przyjrzeliśmy się za to serwisom informacyjnym. Zdarza się, iż kwestie usability spychane są przez nie na dalszy plan ze względu na brak bezpośredniego przełożenia na konwersję i wynik sprzedażowy.

Jak oceniono związki między użytecznością i popularnością witryn? Nie stwierdzono bezpośredniej korelacji użyteczności witryn i atrakcyjności ich opcji na popularność, jednak przy porównaniu wyników Symetrii i danych Megapanelu pozycje 8 serwisów okazały się identyczne, a prawie dwudziestu różniły się tylko o jedną pozycję.

Megapanel zdominowały portale i duże serwisy tematyczne, co nie zawsze znalazło odbicie w eksperckiej ocenie Symetrii. Pod względem użyteczności i funkcjonalności społecznościowe Wiadomości24.pl wyprzedziły nieznacznie Gazetę.pl w kategorii serwisów ogólnotematycznych, Interia została liderem w aż trzech kategoriach, a wiodące portale zdobyły czołowe pozycje w kategoriach biznes, sport, motoryzacja, kultura i rozrywka. Serwisy branżowe zostały zaś oceniono wysoko w specjalistycznych kategoriach takich jak Media i Marketing oraz Komputery i Internet.

O pierwszych pozycjach w rankingu użyteczności zadecydowała między innymi konsekwencja w projektowaniu serwisów, jakość nawigacji i odnośników, sposób prezentacji treści oraz grafiki i multimediów. Równorzędny wpływ na ocenę miały także kwestie funkcjonalności – m.in. jakości i typu udostępnianych opcji, poziomu interaktywności, możliwości personalizacji treści czy sposobu jej prezentacji.

Wyników badań nie traktujemy jako ostatecznych i normatywnych – zaznacza Millo - Nasze analizy stanowią próbę przygotowania gruntu do dyskusji o wadze zagadnień użyteczności wszystkich typów serwisów i popularyzacji tego zagadnienia. Jednocześnie są próbą autorskiego spojrzenia na polski rynek i naturalnym krokiem w doskonaleniu naszej metodologii badawczej.

Badania Symetrii, choć potwierdziły wysokie oceny liderów polskiego Internetu w kategoriach użyteczności i funkcjonalności, wskazały jednocześnie, że przyjazność serwisu i wysoka jakość udostępnianych narzędzi nie są zarezerwowane wyłącznie dla ponoszących znaczne nakłady inwestycyjne największych serwisów i portali.

Tym bardziej warte uwagi wydają się wszelkie działania zmierzające do usprawnienia każdej, nawet małej witryny – podsumowuje Millo - Nawet nieznaczne w ocenie firmy usprawnienia użyteczności niejednokrotnie mogą przełożyć się na zwiększony ruch w serwisie. Ten zaś pozwoli na budowanie pożądanej i widocznej w rankingach popularności. Dlatego też w raporcie zamieściliśmy dział zawierający wskazówki z zakresu użyteczności i projektowania zorientowanego na użytkownika. Chcemy, aby pomógł on czytelnikom we wprowadzaniu podstawowych usprawnień w ich serwisach i podnoszeniu ich jakości.

*****

Pełną wersję raportu, zawierającą szerokie omówienie wyników, wskazówki z zakresu użyteczności oraz notę metodologiczną można pobrać z serwisu agencji Symetria:
http://www.symetria.pl/raport.pdf; PDF, 1,5 Mb