19.08.2024 Warsztat reportera
Jak działa ChatGPT, Google Gemini i inne Duże Modele Językowe LLM
Krzysztof Fiedorek
Te potężne algorytmy potrafią generować teksty, tłumaczyć języki, pisać różnorodne rodzaje kreatywnych treści oraz odpowiadać na Twoje pytania w sposób, który często przypomina rozmowę z człowiekiem. Ale jak to możliwe, że maszyna potrafi tak dobrze naśladować ludzką inteligencję?
Jednym z najbardziej imponujących osiągnięć AI są duże modele językowe (LLM – Large Language Models), takie jak ChatGPT czy Google Gemini. W ostatnich latach sztuczna inteligencja (AI) zrewolucjonizowała wiele dziedzin naszego życia. Chociaż ich działanie może wydawać się magiczne, w rzeczywistości opiera się na solidnych podstawach matematycznych i informatycznych.
Czym są i jak działają duże modele językowe?
LLM to rodzaj modelu językowego, który został wytrenowany na ogromnych ilościach danych tekstowych. Dzięki temu jest w stanie zrozumieć i generować ludzki język w sposób naturalny. Model ten opiera się na architekturze sieci neuronowych, która naśladuje sposób, w jaki działa ludzki mózg.
- Szkolenie: Proces tworzenia LLM rozpoczyna się od zebrania ogromnej ilości danych tekstowych. Mogą to być artykuły, książki, strony internetowe, a nawet rozmowy na czatach. Następnie model jest trenowany na tych danych, ucząc się rozpoznawać wzorce i zależności między słowami.
- Generowanie tekstu: Kiedy zadajemy LLM pytanie lub podajemy mu jakieś polecenie, model analizuje otrzymany tekst i próbuje zrozumieć jego znaczenie. Następnie generuje odpowiedź, wybierając słowa i frazy, które są najbardziej prawdopodobne w danym kontekście.
- Uczenie się przez wzmacnianie: LLM są stale ulepszane dzięki mechanizmowi uczenia się przez wzmacnianie. Oznacza to, że model otrzymuje informacje zwrotne od ludzi na temat jakości generowanych przez niego tekstów. Dzięki temu może poprawiać swoje umiejętności i generować coraz lepsze odpowiedzi.
Dane treningowe są niczym paliwo dla dużych modeli językowych (LLM). To właśnie na ich podstawie modele uczą się rozpoznawać wzorce, zależności i konteksty, które umożliwiają im generowanie spójnych i sensownych tekstów. Zbiór danych treningowych ChatGPT, Google Gemini i innych LLM jest niezwykle różnorodny i obejmuje praktycznie wszystkie formy tekstu dostępne w sieci: artykuły, książki, strony internetowe, posty na blogach, komentarze, wiadomości, a nawet kod źródłowy. To jakość danych treningowych ma kluczowe znaczenie dla jakości generowanych tekstów.
Architektura dużych modeli językowych
Duże modele językowe LLM to niezwykle skomplikowane systemy, które w dużym uproszczeniu można porównać do bardzo zaawansowanych maszyn do pisania. Jednak w przeciwieństwie do swoich mechanicznych poprzedników, LLM posiadają zdolność do "rozumienia" języka i generowania nowych, spójnych tekstów.
Podstawowym elementem budowy każdego LLM są sieci neuronowe. To matematyczne modele inspirowane strukturą ludzkiego mózgu. Składają się one z wielu połączonych ze sobą neuronów sztucznych, które przetwarzają informacje. W przypadku LLM, neurony te przetwarzają słowa i frazy.
Jak to działa w praktyce? Kiedy podajemy w prompcie ChataGPT czy Google Gemini jakiś tekst, model przekształca go na sekwencję liczb, które reprezentują poszczególne słowa. Następnie dane są przekazywane przez kolejne warstwy sieci neuronowej. W każdej warstwie mechanizm uwagi pozwala modelowi skupić się na różnych częściach wejściowego tekstu, co umożliwia mu zrozumienie kontekstu. Na końcu, model generuje sekwencję liczb, która jest następnie przekształcana z powrotem na tekst.
Ograniczenia generatorów treści AI
Chociaż LLM są niezwykle zaawansowanymi modelami, mają również swoje ograniczenia. Ich zrozumienie jest kluczowe dla odpowiedzialnego wykorzystania tej technologii.
- Brak prawdziwego zrozumienia: LLM nie posiadają prawdziwego zrozumienia świata i często mają problemy z pełnym zrozumieniem kontekstu, zwłaszcza w przypadku bardziej złożonych lub nietypowych zapytań. Generowane teksty opierają się na wzorcach wyuczonych na podstawie danych treningowych.
- Możliwość generowania błędnych informacji: Model może generować teksty, które są nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd.
- Brak świadomości: LLM nie posiadają świadomości ani własnych opinii. Generowane przez niego teksty są jedynie odzwierciedleniem danych, na których został wytrenowany.
ChatGPT, Google Gemini i inne generatory treści AI niosą ze sobą ogromny potencjał, ale jednocześnie rodzą wiele pytań natury etycznej. Jednym z największych obaw związanych z rozwojem tego typu systemów jest możliwość ich wykorzystania do generowania dezinformacji, fake newsów i manipulowania opinią publiczną.
Wyzwania i przyszłość LLM
LLM są wciąż rozwijanymi modelami, a ich możliwości będą na pewno rosły w przyszłości. Możemy spodziewać się, że duże modele językowe będą coraz lepiej naśladowały ludzką rozmowę i będą w stanie wykonywać coraz bardziej złożone zadania. Jednakże, ważne jest, aby pamiętać, że LLM jest narzędziem, które powinno być używane z rozwagą. Ich rozwój nie jest pozbawiony wyzwań.
- Zużycie zasobów: Trening i uruchomienie LLM wymagają ogromnych ilości energii obliczeniowej, co generuje wysokie koszty i ma negatywny wpływ na środowisko.
- Stronniczość: LLM są trenowane na ogromnych zbiorach danych, które mogą zawierać ukryte uprzedzenia. To z kolei prowadzi do generowania tekstów, które utrwalają stereotypy i dyskryminację.
- Halucynacje: LLM mogą generować teksty, które brzmią przekonująco, ale są całkowicie nieprawdziwe. To zjawisko nazywane jest halucynacjami i jest jednym z największych problemów związanych z LLM.
- Prywatność: Zbieranie ogromnych ilości danych tekstowych do trenowania LLM rodzi poważne problemy związane z ochroną prywatności.
- Interpretowalność: Działanie LLM jest bardzo trudne do zrozumienia dla człowieka. To utrudnia diagnozowanie błędów i poprawianie modeli.
Badacze na całym świecie pracują nad rozwiązaniem tych problemów. Obecnie badania koncentrują się na poprawie efektywności energetycznej, rozwiązaniu problemu stronniczości, poprawie wiarygodności i unikaniu halucynacji oraz ochronie prywatności.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Warsztat reportera:
Wydajność WordPressa na wyciągnięcie ręki. Jak minimalizować obciążenie serwera przez optymalizację wtyczek
MB
Jakie wtyczki najbardziej obciążają serwer, jak można identyfikować i usuwać zbędne wtyczki oraz jak optymalizować pozostałe, aby poprawić wydajność strony. Poznaj praktyczne narzędzia i wskazówki do monitorowania i utrzymania optymalnej wydajności strony na WordPressie.
Naucz się pisać zgodnie z zasadami Google. SZKOLENIE [LINK]
link promocyjny
Dlaczego warto konstruować tytuły przyjazne dla wyszukiwarki? Jak poprawnie tworzyć tytuły SEO? Jak pisać artykuł przyjazny dla Google i czytelny dla internautów? Szkolenia z pozycjonowania SEO uczą jak pisać do internetu tak, aby Google chciało wyświetlać treści na wysokich pozycjach.
Psychika kluczem do sukcesu. Jak buduje się przyszłych mistrzów sportu
Sonia Stępień, oLIVE media
Psychologia sportowa odgrywa coraz większą rolę w rozwoju młodych sportowców, co w swojej debiutanckiej książce "Mistrzostwo umysłu" podkreśla Mateusz Brela, psycholog współpracujący z Kaman Sport Group. Maciej Ignatowski, prezes KSG, od lat dostrzega, jak istotne jest wsparcie psychologiczne, uzupełniające trening fizyczny. Eksperci podzielili się swoimi doświadczeniami, pokazując, jak psychologia sportowa przyczynia się do rozwoju młodych talentów.
Podobne artykuły:
Afganistan. Konflikty wojenne w mediach - aktywizacja mediów
Agnieszka Osińska
Konflikty wojenne, w praktyce dziennikarskiej nazywane "krytycznymi" lub "gorącymi momentami" są w naszych czasach przedmiotem dużego zainteresowania i zaangażowania mediów. Aktywizacja mediów w sytuacjach kryzysowych. Reakcje Gazety Wyborczej, Rzeczpospolitej i Trybuny na wybuch konfliktu afgańskiego.
Piszmy szybko, żyjmy długo!
Adam Degler
Czym może być pisanie? Sztuką prostoty. Czego potrzeba, żeby nią było? Uczciwości i odrobiny pokory. Bo zawsze będzie ktoś, kto od nas lepiej pisze lub pisał.
W pogoni za pięknem
Agata Kozieł
Idealnie piękni ludzie z filmów czy reklam stają się ucieleśnieniem obowiązujących ideałów, kanonów piękna, które telewizja narzuciła i podtrzymuje. Rzeczywistość przedstawia się nieco inaczej. Większość ludzi wygląda po prostu normalnie. [Źródło: Merkuriusz Uniwersytecki].
Gorsza Literatura [LINK]
Krzysztof Piekarski
Jej felietony są kontrowersyjne, krytyczne i analityczne. Jest spostrzegawczą pisarką. Podobno czołowa feministka Trzeciej Rzeczpospolitej. Prawda to czy fałsz? [Wywiad z Agatą Passent pochodzi z serwisu www.dziennikarz.prv.pl]