Telewizja, trendy i nawyki widzów. Raport EBU

ilustracja: Bing AI

Europejczycy spędzają coraz mniej czasu przed telewizorem - wynika z opublikowanego w 2024 roku przez Europejską Unię Nadawców raportu „Television Audience Trends 2024” Analitycy EBU Media Intelligence Service podają, że w 2023 roku średni czas dziennego oglądania telewizji wyniósł 3 godziny i 16 minut, co oznacza spadek o 18 minut w porównaniu z 2018 rokiem. W grupie młodzieży (15–24 lata) sytuacja jest jeszcze bardziej wyraźna – średni czas spadł do zaledwie 1 godziny i 12 minut, czyli o 28 minut mniej niż pięć lat wcześniej.

Zmiany te pokazują, jak znacząco zmniejsza się zainteresowanie tradycyjną telewizją w młodszych grupach wiekowych. W dziewięciu krajach średni czas oglądania telewizji przez młodzież spadł poniżej 30 minut dziennie. Pięć lat temu nie odnotowano takich wyników w żadnym państwie. W 2020 roku jedynie cztery kraje miały podobne wyniki, co wskazuje na gwałtowne przyspieszenie tego trendu.

Na przykładzie takich państw jak Holandia i Szwecja, widać, że młodzież coraz chętniej sięga po platformy streamingowe zamiast tradycyjnych kanałów telewizyjnych. Popularność takich serwisów jak Netflix, YouTube czy TikTok wzrasta wśród młodych, którzy preferują krótkie, dynamiczne treści dostępne na żądanie. Zmiana ta ma istotne konsekwencje dla nadawców, którzy starają się dostosować do nowych preferencji widzów.

Przykłady ilustrujące zmianę nawyków:

• Rosnąca liczba subskrypcji platform takich jak Netflix czy Amazon Prime Video.
• Wzrost oglądalności krótkich treści wideo na urządzeniach mobilnych.

Zasięg telewizji: malejąca dominacja

W 2023 roku tygodniowy zasięg telewizji wyniósł 80%, co oznacza spadek o 5,8 punktu procentowego w porównaniu z 2018 rokiem. Wśród młodzieży zasięg był znacznie mniejszy – jedynie 53,6%, co oznacza spadek o 14,4 punktu procentowego. Dane te wyraźnie wskazują, że młodzi widzowie odchodzą od tradycyjnych form telewizji na rzecz nowych mediów.

Tygodniowy zasięg telewizji w latach 2018–2023

Grupa wiekowa	2018	2023	Zmiana (%)
Wszyscy widzowie	85,8%	80,0%	-5,8
Młodzież (15–24)	68,0%	53,6%	-14,4

Spadek zasięgu wśród młodzieży jest szczególnie widoczny w krajach takich jak Finlandia czy Norwegia, gdzie tylko około połowa młodych ludzi ogląda telewizję co tydzień. W Grecji, gdzie jeszcze kilka lat temu zasięg w tej grupie wiekowej wynosił powyżej 70%, w 2023 roku wyniósł on już mniej niż 50%.

Przykłady zmieniającego się zasięgu:

• Malejąca oglądalność tradycyjnych wiadomości wśród młodych widzów.
• Większa popularność mediów społecznościowych jako źródła informacji.

Konsumpcja na żywo i przesunięcie czasowe

Większość Europejczyków nadal ogląda telewizję na żywo, ale rośnie znaczenie oglądania z przesunięciem czasowym. W 2023 roku 12% całkowitego czasu oglądania stanowiły treści oglądane poza czasem rzeczywistym. W grupie młodzieży udział ten wynosił 16%, co wskazuje na większą elastyczność w sposobie korzystania z mediów.

Udział czasu oglądania na żywo i z przesunięciem czasowym w 2023 roku

Typ oglądania	Wszyscy widzowie (%)	Młodzież (%)
Na żywo	88%	84%
Z przesunięciem	12%	16%

W krajach takich jak Wielka Brytania czy Dania, gdzie infrastruktura technologiczna pozwala na szeroki dostęp do usług catch-up TV, młodzież coraz częściej korzysta z możliwości oglądania programów w dogodnym dla siebie czasie. Dane z raportu pokazują, że w dziewięciu krajach średnio 20% czasu oglądania telewizji stanowiły treści z przesunięciem czasowym. Jeszcze pięć lat temu taki udział notowano jedynie w jednym państwie.

Przykłady trendów:

• Wzrost popularności platform catch-up TV, takich jak BBC iPlayer w Wielkiej Brytanii.
• Udział treści oglądanych po emisji przekraczający 25% w Szwecji.

REKLAMA

Telewizja publiczna na stabilnej pozycji

Mimo spadku ogólnej liczby widzów, telewizja publiczna utrzymuje stosunkowo stabilny udział rynkowy. W 2023 roku średni dzienny udział rynkowy PSM wyniósł 23% wśród ogółu widzów i 17% wśród młodzieży. Wynik ten wskazuje, że telewizja publiczna lepiej radzi sobie z utrzymaniem swojej publiczności w porównaniu z konkurencją.

Lista najchętniej oglądanych gatunków programów PSM:

• Wiadomości i magazyny informacyjne, które dominują na wielu rynkach.
• Programy rozrywkowe, takie jak teleturnieje czy reality show.
• Filmy i seriale fabularne, które cieszą się dużą popularnością w Europie Zachodniej.

Raport podkreśla, że w 48% analizowanych krajów główne kanały telewizji publicznej zajmują pierwsze miejsce pod względem oglądalności. Przykładowo, we Francji pięć z dziesięciu najchętniej oglądanych programów to produkcje telewizji publicznej. Podobne wyniki zaobserwowano w Niemczech, gdzie programy PSM dominują w wieczornych pasmach czasowych.

* * *

Raport „Television Audience Trends 2024” został przygotowany przez European Broadcasting Union (EBU) i oparty na danych z krajowych systemów pomiaru oglądalności telewizji (TAM). Analiza obejmuje lata 2018–2023 i uwzględnia zarówno oglądalność na żywo, jak i oglądanie z przesunięciem czasowym (do 7 dni po emisji na żywo). Metodologia opiera się na danych agregowanych z 42 rynków, z wykluczeniem tych, gdzie występowały różnice w definicjach lub metodyce. Raport uzupełniają dane z partnerów, takich jak Glance, co pozwala na jeszcze pełniejsze zrozumienie zmieniających się trendów.

Cały raport można pobrać bezpłatnie ze strony
https://www.ebu.ch/publications/research/membersonly/report/audience-trends-television