24.02.2025 Rynek medialny
Najtragiczniejszy rok dla dziennikarstwa. 124 ofiary śmiertelne w 2024
Krzysztof Fiedorek
in Global Edition
ilustracja: DALL-ECo najmniej 124 dziennikarzy i pracowników mediów zginęło w ubiegłym roku. To więcej niż w 2007 roku, gdy wojna w Iraku pochłonęła niemal połowę z 113 ofiar wśród reporterów. Aż 85 osób straciło życie w strefie konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Łącznie udokumentowane zostały w 16 krajach. Najwięcej w:
| Kraj | Liczba zabitych dziennikarzy w 2024 |
|---|---|
| Strefa Gazy | 82 |
| Sudan | 6 |
| Pakistan | 6 |
| Meksyk | 5 |
| Syria | 4 |
| Myanma | 3 |
| Irak | 3 |
| Haiti | 2 |
Więcej konfliktów na świecie oznacza większe zagrożenie dla dziennikarzy. Liczba wojen, zarówno politycznych, jak i kryminalnych, podwoiła się w ciągu ostatnich pięciu lat.
Baza danych zabitych dziennikarzy CPJ jest podzielona na dwie główne kategorie: "potwierdzona" i "niepotwierdzona". Zgony są klasyfikowane jako "potwierdzone", gdy dowody wskazują, że dziennikarz został zabity w związku ze swoją pracą, niepotwierdzone, gdy nie ma wystarczających informacji, aby ustalić motyw zabójstwa.
Kto ginie na pierwszej linii?
Wśród ofiar znaleźli się zarówno reporterzy zatrudnieni przez duże organizacje, jak i freelancerzy, którzy często podejmują największe ryzyko. Aż 43 ze 124 zabitych w 2024 roku to niezależni dziennikarze.
- 31 freelancerów zginęło w Strefie Gazy, gdzie wielu dziennikarzy straciło pracę po zniszczeniu ich redakcji.
- Niezależni reporterzy częściej są pozbawieni sprzętu ochronnego i wsparcia finansowego.
- W 2024 roku CPJ udzieliło pomocy finansowej 114 freelancerom, o 31 więcej niż rok wcześniej.
W Gazie praca freelancerów była szczególnie istotna, ponieważ izraelska armia ograniczyła dostęp zagranicznych dziennikarzy do Strefy. Ich relacje stały się głównym źródłem informacji dla światowych mediów.
| wskaźnik | 2024 | poprzedni tragiczny rekord |
|---|---|---|
| Łączna liczba zabitych dziennikarzy | 124 | 113 (2007) |
| Łączna liczba zabójstw powiązanych z pracą | 103 | 81 (2023) |
| Najwyższa liczba dziennikarzy zabitych w jednym kraju | 85 | 78 (2023) |
| Liczba zabitych freelancerów | 43 | 24 (2013) |
Tragiczne wskaźniki, opublikowane w najnowszym raporcie specjalnym CPJ, były najwyższe we wszystkich możliwych, monitorowanych kategoriach.
Celowe zabójstwa dziennikarzy i drony jako broń
Nie wszyscy reporterzy giną w wyniku ostrzału lub nalotów. CPJ udokumentowało co najmniej 24 przypadki celowych zabójstw dziennikarzy w 2024 roku.
Przykładem jest Hamza Al Dahdouh, operator kamery Al Jazeery, który zginął 7 stycznia w izraelskim ataku dronowym w Gazie. Towarzyszył mu niezależny reporter Mustafa Thuraya. Obaj wracali z relacji o uchodźcach, gdy ich samochód został trafiony.
Kolejną ofiarą był 27-letni Ismail Al Ghoul, dziennikarz Al Jazeera Arabic TV, który wraz z kolegą Rami Al Refee zginął w lipcu w izraelskim ataku dronowym na ich pojazd.CPJ podkreśla, że morderstwa dziennikarzy to efekt rosnącej bezkarności. Im mniej śledztw i wyroków skazujących, tym większa liczba ofiar w kolejnych latach.
Raport specjalny CPJ wskazuje również , że coraz więcej dziennikarzy ginie w atakach dronowych.
- 4 z 10 celowych zabójstw w Gazie dokonano za pomocą dronów.
- W Iraku i Syrii drony tureckie zabijały reporterów podejrzewanych o kontakty z kurdyjskimi bojownikami.
- W Pakistanie dziennikarze padali ofiarami ataków powiązanych z działalnością ekstremistów.
W Mjanmie dziennikarze zaczęli być traktowani jak wrogowie reżimu. Win Htut Oo i Htet Myat Thu zostali zastrzeleni w sierpniu przez siły wojskowe w swoim domu.
Kraje, które nie chronią reporterów
Niektóre rządy nie tylko nie ścigają sprawców, ale wręcz próbują tuszować zbrodnie przeciwko dziennikarzom. CPJ podaje kilka przykładów:
- Izrael regularnie oskarża zabitych reporterów o współpracę z organizacjami terrorystycznymi.
- Pakistan przez lata ignorował śledztwa w sprawie zabójstw dziennikarzy.
- Mjanma uznaje reporterów za wrogów państwa i zwalcza niezależne media.
- Meksyk pozostaje jednym z najniebezpieczniejszych krajów dla dziennikarzy, a tamtejsze władze rzadko prowadzą skuteczne dochodzenia.
Raport specjalny CPJ za 2024 podkreśla, że systematyczna bezkarność zachęca do kolejnych ataków na dziennikarzy i sprawia, że liczba ofiar rośnie z każdym rokiem.
***
Cały raport specjalny Committee to Protect Journalists dostępny jest na stronie https://cpj.org/
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Rynek medialny:
Rynek reklamy 2025. Polska na tle Europy i świata
Marcin Grządka
Globalny rynek reklamowy rośnie w 2025 roku w tempie 8,8% i osiągnie wartość 1.14 biliona dolarów. Wynik branży w Europie notuje nieco niższą dynamikę, na poziomie 5,8%. W tym zestawieniu Polska wypada wyraźnie powyżej średniej. Zanotujemy w tym roku wzrost o 8,9% i wartość 18,56 mld zł - szacuje WPP Media w dorocznym raporcie "This Year Next Year".
Rynek prasy drukowanej 2025. Trzy globalne trendy
Krzysztof Fiedorek
Wartość rynku to 359,53 miliarda dolarów, jednak erozję widać gołym okiem. Spadek dla gazet wyniesie -2,3 procent. Mimo to, druk zachowuje siłę: generuje 76 procent przychodów z subskrypcji i cieszy się 82-procentowym zaufaniem konsumentów. Przyszłość branży definiują hybrydowe strategie i niszowa specjalizacja.
Dziennikarstwo w erze AI. Dlaczego odbiorcy wolą ludzi od maszyn
Krzysztof Fiedorek
Tylko 12% ludzi akceptuje wiadomości tworzone wyłącznie przez AI, a aż 62% woli te pisane przez ludzi. Jednocześnie tylko 19% zauważa oznaczenia wskazujące na użycie sztucznej inteligencji, a młodzi odbiorcy proszą AI, żeby... wytłumaczyła im treść informacji. To wnioski z raportu Reuters Institute na temat sztucznej inteligencji w mediach.
Podobne artykuły:
Korespondent wojenny Magdalena Hodalska
Magdalena Hodalska
Fragment książki "Korespondent wojenny. Ofiarnik i ofiara we współczesnym świecie" Magdaleny Hodalskiej, wydanej nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Polecam lekturę całości!
Rynek mediów w Polsce. Analiza Reuters Digital News Report 2024
Krzysztof Fiedorek
Rok 2023 był dla polskiego rynku medialnego czasem intensywnych zmian, zarówno politycznych, jak i technologicznych. Zmiany te miały bezpośredni wpływ na krajobraz mediów, co zostało dokładnie przeanalizowane w „Digital News Report 2024”, opracowanym przez Reuters Institute for the Study of Journalism.
Jak korzystamy z telewizorów. Rodzinne oglądanie telewizji
Newseria Biznes
Pomimo ciągłego rozwoju internetu i mediów społecznościowych, dla ponad 40 proc. Polaków telewizja jest wciąż głównym źródłem informacji. Jak wskazują wyniki badań zleconych przez TP Vision, 97% polskich gospodarstw domowych ma telewizor, a ponad połowa z nich - dwa lub więcej.
Global Attention Benchmark Report. DoubleVerify bada angażowanie reklamą
Marcin Grządka
Branże takie jak Media & Sport, Zdrowie & Farmacja oraz Edukacja osiągają najwyższe wskaźniki Attention, czyli przyciągania uwagi i zaangażowanie odbiorców reklamy. Po drugiej stronie skali znalazły się Podróże, Usługi Finansowe i Telekomunikacja, w których wskaźniki uwagi osiągały najgorsze rezultaty.
