24.02.2025 Rynek medialny
Najtragiczniejszy rok dla dziennikarstwa. 124 ofiary śmiertelne w 2024
Krzysztof Fiedorek
Rok 2024 był najbardziej śmiercionośnym dla przedstawicieli mediów od początku monitorowania tych danych przez międzynarodowy Committee to Protect Journalists. Tragiczne wskaźniki, opublikowane w najnowszym raporcie specjalnym CPJ, były najwyższe w większości monitorowanych kategorii.
Read this article
in Global Edition
ilustracja: DALL-ECo najmniej 124 dziennikarzy i pracowników mediów zginęło w ubiegłym roku. To więcej niż w 2007 roku, gdy wojna w Iraku pochłonęła niemal połowę z 113 ofiar wśród reporterów. Aż 85 osób straciło życie w strefie konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Łącznie udokumentowane zostały w 16 krajach. Najwięcej w:
| Kraj | Liczba zabitych dziennikarzy w 2024 |
|---|---|
| Strefa Gazy | 82 |
| Sudan | 6 |
| Pakistan | 6 |
| Meksyk | 5 |
| Syria | 4 |
| Myanma | 3 |
| Irak | 3 |
| Haiti | 2 |
Więcej konfliktów na świecie oznacza większe zagrożenie dla dziennikarzy. Liczba wojen, zarówno politycznych, jak i kryminalnych, podwoiła się w ciągu ostatnich pięciu lat.
Baza danych zabitych dziennikarzy CPJ jest podzielona na dwie główne kategorie: "potwierdzona" i "niepotwierdzona". Zgony są klasyfikowane jako "potwierdzone", gdy dowody wskazują, że dziennikarz został zabity w związku ze swoją pracą, niepotwierdzone, gdy nie ma wystarczających informacji, aby ustalić motyw zabójstwa.
Kto ginie na pierwszej linii?
Wśród ofiar znaleźli się zarówno reporterzy zatrudnieni przez duże organizacje, jak i freelancerzy, którzy często podejmują największe ryzyko. Aż 43 ze 124 zabitych w 2024 roku to niezależni dziennikarze.
- 31 freelancerów zginęło w Strefie Gazy, gdzie wielu dziennikarzy straciło pracę po zniszczeniu ich redakcji.
- Niezależni reporterzy częściej są pozbawieni sprzętu ochronnego i wsparcia finansowego.
- W 2024 roku CPJ udzieliło pomocy finansowej 114 freelancerom, o 31 więcej niż rok wcześniej.
W Gazie praca freelancerów była szczególnie istotna, ponieważ izraelska armia ograniczyła dostęp zagranicznych dziennikarzy do Strefy. Ich relacje stały się głównym źródłem informacji dla światowych mediów.
| wskaźnik | 2024 | poprzedni tragiczny rekord |
|---|---|---|
| Łączna liczba zabitych dziennikarzy | 124 | 113 (2007) |
| Łączna liczba zabójstw powiązanych z pracą | 103 | 81 (2023) |
| Najwyższa liczba dziennikarzy zabitych w jednym kraju | 85 | 78 (2023) |
| Liczba zabitych freelancerów | 43 | 24 (2013) |
Tragiczne wskaźniki, opublikowane w najnowszym raporcie specjalnym CPJ, były najwyższe we wszystkich możliwych, monitorowanych kategoriach.
Celowe zabójstwa dziennikarzy i drony jako broń
Nie wszyscy reporterzy giną w wyniku ostrzału lub nalotów. CPJ udokumentowało co najmniej 24 przypadki celowych zabójstw dziennikarzy w 2024 roku.
Przykładem jest Hamza Al Dahdouh, operator kamery Al Jazeery, który zginął 7 stycznia w izraelskim ataku dronowym w Gazie. Towarzyszył mu niezależny reporter Mustafa Thuraya. Obaj wracali z relacji o uchodźcach, gdy ich samochód został trafiony.
Kolejną ofiarą był 27-letni Ismail Al Ghoul, dziennikarz Al Jazeera Arabic TV, który wraz z kolegą Rami Al Refee zginął w lipcu w izraelskim ataku dronowym na ich pojazd.CPJ podkreśla, że morderstwa dziennikarzy to efekt rosnącej bezkarności. Im mniej śledztw i wyroków skazujących, tym większa liczba ofiar w kolejnych latach.
Raport specjalny CPJ wskazuje również , że coraz więcej dziennikarzy ginie w atakach dronowych.
- 4 z 10 celowych zabójstw w Gazie dokonano za pomocą dronów.
- W Iraku i Syrii drony tureckie zabijały reporterów podejrzewanych o kontakty z kurdyjskimi bojownikami.
- W Pakistanie dziennikarze padali ofiarami ataków powiązanych z działalnością ekstremistów.
W Mjanmie dziennikarze zaczęli być traktowani jak wrogowie reżimu. Win Htut Oo i Htet Myat Thu zostali zastrzeleni w sierpniu przez siły wojskowe w swoim domu.
Kraje, które nie chronią reporterów
Niektóre rządy nie tylko nie ścigają sprawców, ale wręcz próbują tuszować zbrodnie przeciwko dziennikarzom. CPJ podaje kilka przykładów:
- Izrael regularnie oskarża zabitych reporterów o współpracę z organizacjami terrorystycznymi.
- Pakistan przez lata ignorował śledztwa w sprawie zabójstw dziennikarzy.
- Mjanma uznaje reporterów za wrogów państwa i zwalcza niezależne media.
- Meksyk pozostaje jednym z najniebezpieczniejszych krajów dla dziennikarzy, a tamtejsze władze rzadko prowadzą skuteczne dochodzenia.
Raport specjalny CPJ za 2024 podkreśla, że systematyczna bezkarność zachęca do kolejnych ataków na dziennikarzy i sprawia, że liczba ofiar rośnie z każdym rokiem.
***
Cały raport specjalny Committee to Protect Journalists dostępny jest na stronie https://cpj.org/
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Rynek medialny:
Social media w 2025. Różnice pokoleniowe widać jak na dłoni
KFi
Coraz więcej osób deklaruje, że zmniejsza czas spędzany w social mediach. I choć nie oznacza to masowego odpływu, trend jest wyraźny. Z najnowszego raportu GWI wynika, że już 31% użytkowników deklaruje ograniczanie czasu w mediach społecznościowych. Między wierszami widać też frustrację.
Czy robot może być dobrym szefem? Naukowcy z SWPS to sprawdzili
SWPS
Czy robot może skutecznie zarządzać zespołem? Badacze z Uniwersytetu SWPS sprawdzili, co się dzieje, gdy to robot zostaje szefem. Badania pokazują, że choć maszyny potrafią wzbudzać posłuszeństwo, nie dorównują ludziom pod względem autorytetu i efektywności. Skutki są intrygujące.
Równość i różnorodność w mediach. Raport Europejskiej Unii Nadawców
KFi
Europejskie media publiczne coraz częściej stawiają na różnorodność, równość i włączenie (DEI) jako fundament swojej działalności. Nadawcy publiczni w Europie wdrażają strategie na rzecz różnorodności – zarówno w treściach, jak i w swoich zespołach. Wnioski z raportu są jednoznaczne: choć widać postęp, wiele wyzwań nadal pozostaje.
Podobne artykuły:
Podcasty 2023. Raport Studio PLAC i Wprost
Krzysztof Fiedorek
Prawie dwie trzecie polskich internautów regularnie słucha podcastów, a trzech na dziesięciu - przynajmniej raz w tygodniu. Z tą formą treści kontakt miało już 85 procent użytkowników internetu. To wyniki najnowszej edycji raportu Studia PLAC i Wprost. Porównujemy je z danymi sprzed roku.
Międzynarodowy Dzień Sprzątania Świata. World Cleanup Day w Polsce
Reporterzy.info wspierają
Już 17 września odbędzie się kolejna edycja World Cleanup Day, czyli Międzynarodowego Dnia Sprzątania Świata. To wyjątkowy dzień w roku, gdy mieszkańcy całego świata sprzątają naturę w swoich krajach! Organizatorem akcji w Polsce zostało po raz kolejny Planet Heroes.
Sztuczna inteligencja w mediach. Kiedy AI zastąpi dziennikarzy?
Y Dzięgielewski
Jednym z największych wyzwań w tworzeniu treści jest po prostu nieustanna kreatywność. Zazwyczaj to autor ustala „background” i strukturę tekstu, dostosowaną do wytycznych. Co więcej, musi też ten tekst napisać i oddać do korekty. Przy dwóch ostatnich czynnościach od niedawna pomoże nam AI.
Niepokorni za bramę
Krystyna Mokrosińska
Pewna gazeta pozbyła się uprawiającego dziennikarstwo śledcze redaktora, bo jego artykuły powodowały sądowe procesy - cywilne przeciw gazecie i karne przeciw "bohaterom" prasowych enuncjacji (swoisty paradoks prawa).
