25.07.2005 Warsztat reportera
Zback-upuj twardziela palaczem
Izabela Bielecka, artykuł udostępniony przez Merkuriusz Uniwersytecki
Komputer, dyskietka, Internet. To stosunkowo proste wyrazy, które zna każdy, nawet ten, kto nie posługuje się na co dzień zdobyczami najnowszej techniki. Co jednak zrobić, gdy natrafimy na słowa multiplexer, campować, shitlista albo grzybek?
Poetyka e-języka
Niewątpliwie znajomość tego żargonu jest obecnie jedyną drogą do rozeznania się w świecie komputerów i sieci. Jest to specyficzne słownictwo związane z informatyką, cyberkulturą i Internetem. Pierwotnie używane w środowisku informatyków i elektroników. Obecnie część tego słownictwa przechodzi do codziennego obiegu, dzięki posługującym się nim także użytkownikom komputerów.
W języku polskim trzon żargonu komputerowego stanowią spolszczone angielskie nazwy urządzeń, elementów składowych komputera i określenia czynności związanych z obsługą (np. zalogować się - zarejestrować się w sieci komputerowej, wejść do sieci komputerowej jako jej użytkownik; zasejfować się - wpisać coś na twardy dysk, zarejestrować informację na twardym dysku itd.).
Charakterystyczną cechą żargonu komputerowego jest "uczłowieczanie" komputera: do oznaczania podstawowych jego mechanizmów używane są pojęcia opisujące właściwości, funkcje poznawcze i pracę umysłową człowieka (np. język, pamięć operacyjna, czytanie itd.). Ponadto w żargonie pojawia się dużo metaforycznych określeń nawiązujących do rozmaitych dziedzin: wirus, koń trojański itd.
Z Internetem i cyberprzestrzenią związana jest metaforyka komunikacyjna, "podróżna" (np.: nawigacja, żeglowanie, autostrady lub magistrale informacyjne, komunikacyjne itd.). Ciekawym zjawiskiem są swoiste obyczaje ortograficzne użytkowników poczty elektronicznej i internetowych grup dyskusyjnych: dopuszczalna, a nawet "w dobrym tonie" jest pisownia fonetyczna, urealniająca rozmowy w cyberprzestrzeni, podkreślająca przynależność do subkultury użytkowników. Ponadto powstają specyficzne skróty, neologizmy, kody zrozumiałe wyłącznie dla członków określonych grup dyskusyjnych.
Podstawową cechą żargonu komputerowego jest dążenie do skrótu. Słowa "komputer" czy "internet" są długie, zostają więc okrojone do "komp" oraz "net". Podobnie dzieje się z nazwami sprzętu (przykładem może być "procek" - dużo cieplejszy od długiego i zimnego "procesora"). Młodzi ludzie, stosując tego rodzaju określenia, chcą zamanifestować nie tylko znajomość nazw urządzeń czy usług, ale także częste korzystanie z nich.
Zamach na polszczyznę?
Nie trudno odgadnąć, że ten właśnie język powszechnie stosowany jest przede wszystkim w dynamicznie rozwijającej się w polskiej prasie komputerowej - mocno krytykowanej przez językoznawców. Problem niezrozumiałości tego języka dla mas, poruszają same magazyny informatyczne, rozważając różne jego aspekty, broniąc go lub negując.
Pierwsze dyskusje na temat terminologii rozpoczęły juz nieistniejące miesięczniki z lat 80: "Informatyka" i "Komputer" w działach odpowiednio "O jednolitości języka" i "Terminator terminologiczny". Współcześnie o okiełznanie branżowego slangu zaczęły dopominać się takie tytuły, jak "PCkurier" czy "Computerworld".
Głównym zarzutem wobec nowych terminów jest ich hermetyczność. Osoby, które na co dzień nie korzystają z dobrodziejstw elektronicznego świata, mają spore trudności z ich rozszyfrowaniem. Jarosław Deminet - uznaje, że informatyka grzeszy przeciwko poprawnej polszczyźnie, bardziej niż inne nowo powstałe dziedziny ludzkiej aktywności. Wytwarzający się żargon, który ma sprawić wrażenie, że posługujący się nim osiągnęli pewien stopień wtajemniczenia, w rzeczywistości świadczy o nieznajomości języków obcych i braku umiejętności przetłumaczenia słów w nich stosowanych.
Kontrowersje wzbudza też pojawianie się wciąż nowych słów. Ustawa o języku polskim dba przede wszystkim o to, by oficjalne dokumenty, opisy towarów czy tablice z nazwami firm były pisane po polsku. Jednak profesor Walery Pisarek zauważa, że ustawa ta nie walczy z zapożyczeniami. Natomiast profesor Andrzej Markowski rozważał nawet możliwość, by Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN wystąpiła z otwartym listem do środowiska informatycznego, oskarżając je o zaśmiecanie języka polskiego.
Najbardziej przekonujące wydają się zarzuty dr Elżbiety Grabskiej z Instytutu Języka Polskiego, która zamiast rozpatrując niepoprawność żargonu, zarzuca mu dążenie do zatracenia podstawowej funkcji języka - jego komunikatywności. Jej zdaniem grozi mu ograniczenie użycia do jednej tylko grupy społecznej, jaką są właśnie informatycy i programiści. Terminologia komputerowa winna bowiem obsługiwać trzy sytuacje komunikacyjne: relację między profesjonalistami, relację między profesjonalistą, a zwykłym użytkownikiem komputera oraz relację między parą zwyczajnych użytkowników komputera. Natomiast żargon komputerowy ogranicza się do funkcji pierwszej. Co powoduje swego rodzaju dysfunkcję pism informatycznych.
W labiryncie znaczeń
Redakcje bronią swego stanowiska mówiąc, że istnieje cały szereg wyrażeń angielskich, których tłumaczenia dosłowne na język polski będzie brzmieć sztucznie. Np. próby wdrożenia do języka słowa "między mordzie" zamiast "interface". Negują także tezę językoznawców, iż terminologia stosowana w artykułach publikowanych na łamach komputerowych magazynów powinna być zrozumiała dla wszystkich. Ponieważ uznają się one za grupę czasopism branżowych, lub tez fachowych, podobnie jak pozycje o wędkarstwie, od których nikt nie wymaga zastępowania słów takich jak: fał, szekla czy kilwater, czymś bardziej przystępnym i treściwym. Otóż nie każdy tekst - jak bronią się informatycy - jest adresowany do każdego czytelnika.
Dyskusja dwóch stron najprawdopodobniej nie będzie miała końca, bez względu na nieustanną ingerencję językoznawców, ponieważ nie do okiełznania są sami informatycy, którzy między sobą używają swojego żargonu, co jak dotąd uznawane jest w pewien sposób za nobilitujące.
Niemniej jednak badania przeprowadzone przez stację BBC News podają, że żargon komputerowy staje się zbyt przytłaczający dla użytkowników. O ile radosne początki informatyki spowodowały, że słowa takie jak "windows" czy "klik" nabrały nowych znaczeń także w języku powszechnym, o tyle rosnący stopień skomplikowania terminów powoduje, że w natłoku skrótów i zwrotów zaczynają gubić się nawet biegli hobbyści. Prosty przykład - DVR to Digital Video Recorder, Direct Video Rastering czy jedno i drugie? Nawet takie słowa jak "MP3" czy "Bluetooth" - pomimo połączonych wysiłków całej branży - rozumiane są tylko przez wąską grupę ludzi. Wygląda zatem na to, że nawet użytkownicy początkowo zafascynowani dynamizmem rozwoju IT, mówią - dość.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Warsztat reportera:
Wydajność WordPressa na wyciągnięcie ręki. Jak minimalizować obciążenie serwera przez optymalizację wtyczek
MB
Jakie wtyczki najbardziej obciążają serwer, jak można identyfikować i usuwać zbędne wtyczki oraz jak optymalizować pozostałe, aby poprawić wydajność strony. Poznaj praktyczne narzędzia i wskazówki do monitorowania i utrzymania optymalnej wydajności strony na WordPressie.
Naucz się pisać zgodnie z zasadami Google. SZKOLENIE [LINK]
link promocyjny
Dlaczego warto konstruować tytuły przyjazne dla wyszukiwarki? Jak poprawnie tworzyć tytuły SEO? Jak pisać artykuł przyjazny dla Google i czytelny dla internautów? Szkolenia z pozycjonowania SEO uczą jak pisać do internetu tak, aby Google chciało wyświetlać treści na wysokich pozycjach.
Psychika kluczem do sukcesu. Jak buduje się przyszłych mistrzów sportu
Sonia Stępień, oLIVE media
Psychologia sportowa odgrywa coraz większą rolę w rozwoju młodych sportowców, co w swojej debiutanckiej książce "Mistrzostwo umysłu" podkreśla Mateusz Brela, psycholog współpracujący z Kaman Sport Group. Maciej Ignatowski, prezes KSG, od lat dostrzega, jak istotne jest wsparcie psychologiczne, uzupełniające trening fizyczny. Eksperci podzielili się swoimi doświadczeniami, pokazując, jak psychologia sportowa przyczynia się do rozwoju młodych talentów.
Podobne artykuły:
Krzysztof Miller. Prawdziwa historia reportera wojennego
Przemysław Ciszak, MenStream.pl
Słynny reporter w rozmowie z MenStream.pl opowiada o trzynastu krwawych wojnach, które fotografował i tej czternastej - z własną psychiką i z syndromem stresu bojowego.
Akwizytorzy informacji
Paweł Śpiewak
Wartość stacji telewizyjnej czy tytułu gazetowego jest prostą funkcją matematyczną par oczu skierowanych na ekrany czy szpalty gazet. Stosunek mediów do odbiorców lokuje się gdzieś między lekceważeniem - czy nawet pogardą - a infantylizacją.
Jak wykorzystać Instagram w promocji marki?
brandbay.pl
W dobie XXI wieku, kiedy tak popularny jest internet, na wartości zyskują internetowe formy marketingu, a wśród nich te związane bezpośrednio z portalami społecznościowymi. Poza popularnym Facebookiem do promocji marki skutecznie posłużyć może Instagram Stories. Jak wykorzystać to narzędzie w biznesie? [artykuł sponsorowany]
Jak zdać na dziennikarstwo. Źródła informacji dziennikarskiej
© by Dawid Federowicz & Oficyna Studencka CEZAR
Co się zdaje na wstępnym, gdzie można studiować i na czym dziennikarstwo w ogóle polega.