23.04.2018 Rynek medialny

Fake news w Polsce i w Europie. Badanie Kantar Public

Bartłomiej Dwornik

Trzy czwarte Polaków przyznaje, że z fake newsami, czyli informacjami nieprawdziwymi lub zniekształcającymi rzeczywistość, spotyka się raz w tygodniu lub częściej. Tylko 14% ankietowanych uważa, że ten problem nie dotyczy ich w ogóle - wynika z opublikowanych przez Kantar Public wyników badania Eurobarometr.

źródło: Eurobarometr/Kantar Public

Deklaracje Polaków wyglądają pod tym względem poważniej, niż średnia dla całej Unii Europejskiej. Odsetek osób świadomych kontaktu ze spreparowanymi informacjami w całej Wspólnocie jest o siedem punktów niższy.

REKLAMA

Na pytanie "Czy obecność wiadomości i informacji, które zniekształcają rzeczywistość lub które nawet są nieprawdziwe, stanowi problem w Pana(i) kraju?" twierdząco odpowiedziało aż 84 procent ankietowanych w Polsce:

• 49% - zdecydowanie tak
• 35% - raczej tak
• 9% - raczej nie
• 3% - zdecydowanie nie
• 4% - nie wiem/nie mam zdania

Pod tym względem plasujemy się w połowie unijnej skali, uzyskując wyniki porównywalne z europejską średnią (44% - zdecydowanie tak, 41 - raczej tak). Największe zaniepokojenie wpływem fake newsów na sytuację w kraju odczuwają mieszkańcy:

• Cypru (69% zdecydowanie tak + 22% raczej tak)
• Grecji (63% + 27%)
• Włoch (60% + 30%)
• Węgier (61% + 28%)
• Bułgarii (69% + 20%)

Na drugim biegunie znajdują się natomiast:

• Belgia (28% zdecydowanie tak + 42% raczej tak)
• Luksemburg (21% + 52%)
• Dania (17% + 56%)
• Estonia (27% + 46%)
• Finlandia (29% + 46%)

Aż 83% Europejczyków uważa, że problem fake newsów jest zagrożeniem dla demokracji. Podobny niepokój odczuwa nieco niższy odsetek ankietowanych Polaków - 79%. Jednocześnie aż 71% uczestników badania w Polsce uważa, że jest w stanie rozpoznać czy informacja, z którą mają styczność, jest prawdziwa czy nie. I uważają, że ciężar weryfikacji prawdziwości newsa powinien spoczywać przede wszystkim na:

• dziennikarzach - 49%
• władzach państwowych - 40%
• samych obywatelach - 34%
• organizacjach pozarządowych - 22%
• kadrze kierowniczej w mediach - 20%

W badaniu Kantar Public, przeprowadzonym w dniach 7-9 lutego 2018 roku wzięło udział 1000 mieszkańców Polski
w wieku 15 i więcej lat oraz 26 576 mieszkańców 28 krajów członkowskich Unii Europejskiej w wieku 15 i więcej lat. Cały raport dostępny jest na stronie Kantar Public Polska.

Zaufanie do informacji w mediach

Wyniki badania Eurobarometr potwierdzają wnioski z przeprowadzonej niedawno przez Press Club Polska analizy zaufania do informacji w mediach. Wynika z niego, że najbardziej ufamy mediom, jeśli chodzi o informacje o charakterze społecznym, najmniej - polityczne.

• informacje społeczne - zaufanie: 68%, brak zaufania: 30%
• informacje ekonomiczne - 57% do 40%
• informacje polityczne - 46% do 49%

Warto przypomnieć również wyniki ubiegłorocznego badania, przeprowadzonego w Polsce prze ISProject Wydawca. Jego autorzy zbadali zaufanie do informacji z internetu wśród polskich internautów:

• 19% ma pełne zaufanie do informacji znalezionych w internecie,
• 20% porównuje znalezioną informację w kilku źródłach,
• 61% stosuje zasadę ograniczonego zaufania.

Polacy jeszcze w 2012 roku mieli zdecydowanie wyższe zaufanie do informacji z internetu, które przekraczało wówczas 56%. Jednak już wówczas rysować się zaczął wyraźny spadek zaufania do internetowych newsów. Dwa lata wcześniej, czyli w roku 2010, zaufanie do internetu wynosiło aż 72%. W ciągu zaledwie dwóch lat spadło więc aż o 16 punktów procentowych.

Udostępnij znajomym:

Najnowsze w dziale Rynek medialny:

Radio, streaming i podcasty. Jak słuchają Polacy według Total Audio 2024

Krzysztof Fiedorek
Treści audio są codziennym towarzyszem Polaków. Według badania Total Audio 2024, zrealizowanego przez Adres:Media na zlecenie Komitetu Badań Radiowych, aż 90% badanych przynajmniej raz w tygodniu sięga po treści dźwiękowe, a 80% robi to codziennie. Średni czas słuchania wynosi prawie pięć godzin dziennie.

Finanse oczami kobiet i mężczyzn. Jak o nich rozmawiać?

Klaudia Smolarska-Kulej
Mężczyźni wciąż odczuwają społeczną presję bycia odpowiedzialnym za utrzymanie rodziny, nawet jeśli ich partnerki zarabiają tyle samo, co oni lub nawet więcej. Z kolei kobiety podkreślają, że - w przeciwieństwie do mężczyzn - brakuje im odwagi, aby poprosić szefa o podwyżkę. Dodatkowo obawiają się ryzyka, dlatego rzadziej inwestują pieniądze.

Automatyzacja dezinformacji. Global Risks Report 2025 i media

Krzysztof Fiedorek
Dezinformacja i manipulacja informacją znalazły się na pierwszym miejscu wśród globalnych zagrożeń w perspektywie dwóch i dziesięciu lat. Szczególny niepokój budzi fakt, że algorytmy społecznościowe często faworyzują kontrowersyjne lub szokujące treści, co dodatkowo podsyca dezinformację.

Podobne artykuły:

Nowy gracz na rynku pism dla dzieci. Cudaczek i Przyjaciele

Bartłomiej Dwornik
Dwumiesięcznik wydawnictwa Orangeblue z Poznania ma 56 stron, 40 tysięcy nakładu i promocyjną cenę 4,99 zł. Rzuca rękawicę dominującemu na rynku wydawnictwu Egmont.

Internet utracony. Badacz UW na tropie polskich stron www z lat 90.

PAP MediaRoom
Tylko 22 proc. polskich adresów URL skatalogowanych w przewodniku z 1997 r. jest jeszcze dostępnych. A prawie 80 proc. zasobów przetrwało jako kopie w archiwach Webu - wynikło z badań Marcina Wilkowskiego z Centrum Kompetencji Cyfrowych Uniwersytetu Warszawskiego.

System medialny Stanów Zjednoczonych

Patrycja Żuralska
Znajomość koncepcji wolności mediów w USA jest fundamentem zrozumienia ich miejsca, funkcji i roli w społeczeństwie amerykańskim.

Światowe media pod lupą. Reuters Institute Digital News Report 2024

Krzysztof Fiedorek
Raport "Digital News Report 2024", opracowany przez Reuters Institute for the Study of Journalism opisuje krajobraz cyfrowych mediów informacyjnych na podstawie danych z 47 rynków, reprezentujących ponad połowę światowej populacji.

więcej w dziale: Rynek medialny