Cyberzagrożenia 2023. Phishing króluje, sztuczna inteligencja na celowniku

ilustracja: bing.com/create

Dane dotyczące cyberbezpieczeństwa Polaków są alarmujące. Okazuje się, że miliony naszych rodaków padają ofiarą oszustów internetowych, klikając w podejrzane linki i udostępniając wrażliwe dane. Raport CERT Orange Polska pokazuję skalę tego zjawiska.

Phishing króluje

Najpopularniejszą metodą oszustwa w sieci pozostaje phishing. Cyberprzestępcy tworzą fałszywe strony internetowe lub wiadomości e-mail, które do złudzenia przypominają te od znanych firm czy instytucji. Ich celem jest wykradzenie danych osobowych, danych kart płatniczych czy poświadczeń do logowania do bankowości elektronicznej. Jak? Przez nakłonienie użytkownika do pobrania złośliwego pliku lub kliknięcia w link prowadzący do fałszywej strony internetowej.

W 2023 roku systemy bezpieczeństwa CERT Orange Polska zablokowały ponad 360 tys. fałszywych stron internetowych, a około 5,5 mln Polaków kliknęło w prowadzące do nich linki. Ofiary oszustów straciły pieniądze, dane osobowe, a nawet kontrolę nad swoimi kontami internetowymi.

To duża zmiana, jaka dokonała się w ciągu dekady. W 2014 roku numer jeden w klasyfikacji zagrożeń z około 40-proc. udziałem stanowił spam, czyli niechciane wiadomości zapychające elektroniczną skrzynkę, a phishing stanowił 1 proc. incydentów zarejestrowanych przez CERT Orange Polska.


– Dzisiaj liderem jest wielowektorowy, zaawansowany phishing na użytkowników i firmy, który w ubiegłym roku odpowiadał za ponad 44 proc. zgłoszeń - mówi Robert Grabowski, szef zespołu CERT Orange Polska, cytowany przez agencję Newseria Biznes. – Jako operator świadomy tych zagrożeń staramy się je wszystkie blokować, zanim użytkownicy do nich dotrą. Robimy to na poziomie sieciowym, korzystając z CyberTarczy.

Socjotechnika, malvertisment, DDoS Tsunami

Jak podkreślają autorzy raportu CERT, w ostatnich latach coraz większą rolę w atakach odgrywa socjotechnika, a cyberprzestępcy coraz bardziej wyrafinowane metody wykorzystują do manipulacji użytkownikami sieci.

• W 2023 roku oszuści stworzyli ponad 360 tys. fałszywych stron internetowych.
• I ich ofiarami padło aż 5,5 mln Polaków.

Oprócz phishingu, coraz większą popularnością cieszy się tzw. malvertisment. To reklamy, w których umieszczane są linki prowadzące do złośliwych stron. W 2023 roku systemy bezpieczeństwa CERT Orange Polska zablokowały trzykrotnie więcej takich stron niż rok wcześniej.

Eksperci CERT Orange Polska zwracają uwagę na inne rosnące zagrożenia:

• Fałszywe inwestycje: Oszuści kuszą obietnicą szybkich zysków, nakłaniając ofiary do zainwestowania pieniędzy w fikcyjne przedsięwzięcia.
• Fałszywe linki do płatności: Cyberprzestępcy wysyłają wiadomości e-mail lub SMS-y z linkami do rzekomo bezpiecznych stron płatności, gdzie ofiary podają dane kart płatniczych.
• Oszustwo na kupującego: Na portalach aukcyjnych i zakupowych oszuści wysyłają fałszywe wiadomości z prośbą o wpłatę zaliczki lub podanie danych karty płatniczej.
• Oprogramowanie szpiegowskie: Złośliwe oprogramowanie wykrada poufne dane z zainfekowanych urządzeń.
• Ataki DDoS: Cyberprzestępcy próbują sparaliżować działanie stron internetowych lub usług online poprzez zalewanie ich ruchem sieciowym.

REKLAMA
– Liczba ataków o wolumenie powyżej 10 Gbps wzrosła dwukrotnie (z 3,8 do 7,7 proc.), podobnie jak liczba ataków o najmniejszym wolumenie – poniżej 0,2 Gbps (z 24,3 do 40,8 proc.). Natomiast rekordowy atak z 2014 roku, który wynosił 93 Gbps, dzisiaj nie wzbudza większych emocji (ataki powyżej 100 Gbps to obecnie codzienność). Ubiegłoroczny rekord to 543 Gbps, czyli atak blisko sześciokrotnie mocniejszy niż ten sprzed dekady - wylicza Robert Grabowski, cytowany przez Newserię. – Pojawiły się też dużo bardziej zaawansowane ataki, dużo trudniejsze do obrony. Mam tu na myśli na przykład carpet bombing, czyli atakowanie całych adresacji, a nie pojedynczych adresów, czy zaawansowane ataki jak Web DDoS Tsunami.

Jak się chronić?

Aby uchronić się przed cyberprzestępcami, należy zachować czujność i stosować rozwagę w sieci:

• Nie klikać w podejrzane linki: Nawet jeśli wiadomość e-mail lub SMS wygląda na prawdziwą, należy sprawdzić adres nadawcy i zawartość linku przed kliknięciem.
• Nie podawać danych osobowych na nieznanych stronach internetowych: Strony internetowe, na których podajemy dane osobowe, powinny być zabezpieczone protokołem HTTPS i posiadać certyfikat SSL.
• Stosować silne hasła: Hasła powinny być unikatowe i składać się z co najmniej 12 znaków, zawierając litery małe i duże, cyfry i symbole specjalne.
• Korzystać z antywirusowego oprogramowania: Regularnie aktualizowane oprogramowanie antywirusowe może chronić przed złośliwym oprogramowaniem.
• Zapoznać się z zasadami bezpieczeństwa w sieci: Na stronach internetowych CERT Orange Polska i innych organizacji zajmujących się cyberbezpieczeństwem można znaleźć wiele cennych informacji i porad.

– Ubiegły rok dominował w krytyczne podatności urządzeń bezpieczeństwa, rozwiązań dostępowych i to na pewno się nie zmieni. Przenieśliśmy bardzo dużą część naszej pracy do świata cyfrowego, umożliwiliśmy pracę hybrydową czy całkowicie zdalną, to jest dziś podstawowe medium dostępu do firmy – tłumaczy Robert Grabowski. - Dla cyberprzestępców odkrywanie takich podatności jest doskonałym kąskiem. I oni będą to robić, te rozwiązania będą atakowane.