10.03.2025 Warsztat reportera
W obcym języku łatwiej kłamać i przeklinać. Jest naukowy dowód
Ewelina Krajczyńska-Wujec, PAP Nauka w Polsce
Decyzja podjęta w oparciu o dane przedstawione w wyuczonym języku obcym może być inna, niż gdybyśmy podjęli ją na podstawie danych w języku ojczystym. Język zmienia intensywność odczuwanych emocji, ale także wpływa na zdolność analizowania problemów i wybierania rozwiązań - wynika z badań dr. Rafała Mudy.
Read this article
Dr Rafał Muda z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach pracy doktorskiej badał, jak na nasze decyzje wpływa to, że podejmujemy je na podstawie informacji dostarczonych w języku obcym, którego nauczyliśmy się np. w szkole; na ile decyzje te będą inne, niż gdybyśmy musieli zdecydować, analizując sytuację przedstawioną w języku ojczystym. Wyniki przedstawił w czterech artykułach, które ukazały się w pismach naukowych, m.in. Cognition oraz Journal of Experimental Psychology.
– Tematyka mojej pracy wpisuje się w obszar intrygujący psychologów, który jest bliski każdemu z nas: jak ludzie podejmują codzienne decyzje i jak czynniki takie jak emocje, zdolności poznawcze czy właśnie język, którym się posługujemy, kształtują postrzeganie rzeczywistości – powiedział PAP dr Muda.
Jak podkreślił, odpowiedzi na te pytania mają duże znaczenie w erze globalizacji, gdzie codziennie podejmujemy decyzje w wielojęzycznych kontekstach.
– Intuicyjnie powiedzielibyśmy, że nie jest ważne, w jakim języku podejmujemy decyzje, bo teoretycznie za każdym razem powinny być one takie same. Są przecież przejawem naszych preferencji, wartości, tego co lubimy. Badania pokazują jednak, że w niektórych przypadkach jest inaczej – zaznaczył psycholog z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Wcześniejsze badania pokazywały, że gdy komunikujemy się w języku obcym wyrażenia i sytuacje naturalnie wysoko nacechowane emocjami zaczynają być postrzegane jako mniej pobudzające.
– Wyrażenie: I love you, choć znaczeniowo takie samo, emocjonalnie wybrzmi inaczej niż gdy powiemy: kocham cię. Podobnie, gdy używa się języka obcego łatwiej jest przeklinać czy kłamać – wyjaśnił dr Muda. – Inne badania pokazują również, że łatwiej jest opowiadać w języku obcym o trudnych, traumatycznych przeżyciach, co znajdować może zastosowanie w terapii.
Badania wykazały, że podejmowanie decyzji w języku obcym nie tylko zmienia intensywność emocji, ale także wpływa na naszą zdolność do analizowania problemów i wybierania rozwiązań. Wyniki pokazują, że używanie języka obcego wpływa na podejmowane decyzje w sposób selektywny, zmieniając nasze reakcje emocjonalne i poznawcze w zależności od kontekstu.
Na przykład w dylematach moralnych osoby analizujące zadanie zaprezentowane w języku obcym w mniejszym stopniu zwracały uwagę na normy społeczne i konsekwencje swoich działań. Badani mieli rozstrzygnąć m.in. znany eksperyment myślowy określany jako dylemat wagonika, w którym wagonik kolejki pędzi w dół po torach, a na jego drodze jest pięć osób przywiązanych do torów; obserwator może przestawić zwrotnicę i skierować wagonik na inny tor, do którego przywiązany jest jeden człowiek. Jak się okazało, w trakcie rozwiązywania zadań w języku obcym badani mieli osłabione zarówno reakcje emocjonalne, jak i przykładali mniejszą wagę do wyrządzania szkody innym.
W decyzjach ryzykownych używanie języka obcego nie zawsze zmieniało podejmowane decyzje, co pokazuje, że efekt ten nie działa uniwersalnie. Wyniki badań nie pokazały różnic w chęci uczestników do hazardu, w postrzeganym prawdopodobieństwie wygranej lub w podekscytowaniu ryzykowną grą pomiędzy osobami podejmującymi decyzje na podstawie danych w języku obcym i ojczystym.
W przypadku rozumowania logicznego dokładność myślenia była niższa w języku obcym niż w ojczystym. Według badacza wskazuje to, że używanie języka obcego może zwiększać obciążenie poznawcze, co osłabia zdolność do analizy złożonych problemów.
– W dynamicznym świecie, w którym interakcje międzykulturowe są codziennością, zrozumienie jak język wpływa na decyzje w kontekstach takich jak negocjacje biznesowe, polityka czy wymiar sprawiedliwości może prowadzić do budowania bardziej świadomego i skutecznego dialogu między ludźmi – podkreślił psycholog.
Badania otwierają więc drzwi do zastosowań w rzeczywistych sytuacjach, takich jak edukacja czy projektowanie interfejsów językowych w kontekstach wielokulturowych. Wcześniejsze badania wprawdzie sugerowały, że decyzje podejmowane w oparciu o dane w języku obcym są m.in. mniej emocjonalne, ale brakowało solidnych dowodów empirycznych na potwierdzenie tych teorii. Badania dr. Mudy to pierwsza próba kompleksowego przetestowania mechanizmów leżących u podstaw tego zjawiska.
– Zastosowałem unikalne techniki eksperymentalne, które pozwoliły oddzielić różne procesy – emocjonalne i poznawcze – by dokładnie zbadać, co napędza nasze decyzje – opisał badacz. – Przykładem jest manipulowanie scenariuszami w taki sposób, aby wywołać różne poziomy motywacji moralnych.
Dr Rafał Muda w 2024 roku za rozprawę doktorską, w której badał podejmowanie decyzji w języku obcym, otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów.
źródło: PAP Nauka w Polsce
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Warsztat reportera:
Dlaczego feminatywy drażnią? Psychologiczne i społeczne źródła oporu
Agnieszka Kliks-Pudlik
Feminatywy, czyli żeńskie formy nazw zawodów, drażnią zwłaszcza z dwóch powodów: braku osłuchania się z nimi i światopoglądowej niezgody - wskazała filolożka Martyna Zachorska. W ocenie socjolożki dr Agaty Zygmunt-Ziemianek, wynika to z przyzwyczajeń i przekonania, że „kiedyś tego nie było”.
Przedszkolaki demaskują hipokrytów. Eksperyment Uniwersytetu SWPS
ekr/ bar/
Nawet dzieci w wieku przedszkolnym są w stanie rozpoznać hipokrytów, których oceniają gorzej od innych ludzi łamiących zasady – dowodzą badacze z Uniwersytetu SWPS. Opiekunowie powinni więc zwracać uwagę na to, czy ich działania są spójne z deklaracjami, bo dzieci są uważnymi obserwatorami moralnej integralności.
Wideo, zdjęcie czy tekst? Co naprawdę działa w kampaniach społecznych
KFi
Czy ekologia może być viralowa? Jak przekazać skomplikowane problemy środowiskowe w sposób angażujący i skuteczny? Badanie autorstwa Wenye Mao i Yuko Nishide z Uniwersytetu Tohoku analizuje dwa elementy strategii narracyjnej: rodzaj medium oraz sposób narracji.
Podobne artykuły:
Tylko prawda
Ks. Andrzej Luter
Rzeczywistość nie jest czarno-biała, niekiedy trzeba iść na kompromisy. Ale są granice - tam gdzie zaczyna się kłamstwo, tam kończy się dziennikarstwo. [Źródło: Tygodnik Powszechny]
Medialny a rzeczywisty obraz świata
Marcin Kęczkowski
Media to instrument władzy społecznej, narzędzie kontroli, zarządzania społecznego i mobilizacji. Czy przemoc w mediach rodzi przemoc w świecie realnym?
Hieny czy czwarta władza? [LINK]
Krzysztof Piekarski
Dziennikarzy kilku pokoleń dzieli twarda walka o byt. Dziennikarstwo to trudny zawód, nie wystarczy mieć zdolności manipulatorsko-społeczne. Trzeba jeszcze mieć coś, co można by nazwać wyczuciem chwili, odbiorcy. [Artykuł pochodzi z serwisu www.dziennikarz.prv.pl]
Filozofia. Wykład V
Krzysztof Dowgird
Wykłady Magisterskiego Zaocznego Studium Dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim.