23.04.2018 Rynek medialny

Fake news w Polsce i w Europie. Badanie Kantar Public

Bartłomiej Dwornik

Trzy czwarte Polaków przyznaje, że z fake newsami, czyli informacjami nieprawdziwymi lub zniekształcającymi rzeczywistość, spotyka się raz w tygodniu lub częściej. Tylko 14% ankietowanych uważa, że ten problem nie dotyczy ich w ogóle - wynika z opublikowanych przez Kantar Public wyników badania Eurobarometr.

źródło: Eurobarometr/Kantar Public

Deklaracje Polaków wyglądają pod tym względem poważniej, niż średnia dla całej Unii Europejskiej. Odsetek osób świadomych kontaktu ze spreparowanymi informacjami w całej Wspólnocie jest o siedem punktów niższy.


Na pytanie "Czy obecność wiadomości i informacji, które zniekształcają rzeczywistość lub które nawet są nieprawdziwe, stanowi problem w Pana(i) kraju?" twierdząco odpowiedziało aż 84 procent ankietowanych w Polsce:

• 49% - zdecydowanie tak
• 35% - raczej tak
• 9% - raczej nie
• 3% - zdecydowanie nie
• 4% - nie wiem/nie mam zdania

Pod tym względem plasujemy się w połowie unijnej skali, uzyskując wyniki porównywalne z europejską średnią (44% - zdecydowanie tak, 41 - raczej tak). Największe zaniepokojenie wpływem fake newsów na sytuację w kraju odczuwają mieszkańcy:

• Cypru (69% zdecydowanie tak + 22% raczej tak)
• Grecji (63% + 27%)
• Włoch (60% + 30%)
• Węgier (61% + 28%)
• Bułgarii (69% + 20%)

Na drugim biegunie znajdują się natomiast:

• Belgia (28% zdecydowanie tak + 42% raczej tak)
• Luksemburg (21% + 52%)
• Dania (17% + 56%)
• Estonia (27% + 46%)
• Finlandia (29% + 46%)

Aż 83% Europejczyków uważa, że problem fake newsów jest zagrożeniem dla demokracji. Podobny niepokój odczuwa nieco niższy odsetek ankietowanych Polaków - 79%. Jednocześnie aż 71% uczestników badania w Polsce uważa, że jest w stanie rozpoznać czy informacja, z którą mają styczność, jest prawdziwa czy nie. I uważają, że ciężar weryfikacji prawdziwości newsa powinien spoczywać przede wszystkim na:

• dziennikarzach - 49%
• władzach państwowych - 40%
• samych obywatelach - 34%
• organizacjach pozarządowych - 22%
• kadrze kierowniczej w mediach - 20%

W badaniu Kantar Public, przeprowadzonym w dniach 7-9 lutego 2018 roku wzięło udział 1000 mieszkańców Polski
w wieku 15 i więcej lat oraz 26 576 mieszkańców 28 krajów członkowskich Unii Europejskiej w wieku 15 i więcej lat. Cały raport dostępny jest na stronie Kantar Public Polska.

Zaufanie do informacji w mediach

Wyniki badania Eurobarometr potwierdzają wnioski z przeprowadzonej niedawno przez Press Club Polska analizy zaufania do informacji w mediach. Wynika z niego, że najbardziej ufamy mediom, jeśli chodzi o informacje o charakterze społecznym, najmniej - polityczne.

• informacje społeczne - zaufanie: 68%, brak zaufania: 30%
• informacje ekonomiczne - 57% do 40%
• informacje polityczne - 46% do 49%

Warto przypomnieć również wyniki ubiegłorocznego badania, przeprowadzonego w Polsce prze ISProject Wydawca. Jego autorzy zbadali zaufanie do informacji z internetu wśród polskich internautów:

• 19% ma pełne zaufanie do informacji znalezionych w internecie,
• 20% porównuje znalezioną informację w kilku źródłach,
• 61% stosuje zasadę ograniczonego zaufania.

Polacy jeszcze w 2012 roku mieli zdecydowanie wyższe zaufanie do informacji z internetu, które przekraczało wówczas 56%. Jednak już wówczas rysować się zaczął wyraźny spadek zaufania do internetowych newsów. Dwa lata wcześniej, czyli w roku 2010, zaufanie do internetu wynosiło aż 72%. W ciągu zaledwie dwóch lat spadło więc aż o 16 punktów procentowych.

Udostępnij znajomym:

Zobacz artykuły na podobny temat:

Rynek mediów cyfrowych w Polsce. Prognoza na lata 2012-2016

Katarzyna Forycka
Do 2016 roku globalne wydatki na rozrywkę i media przekroczą  2 biliony dolarów. Rynek polski będzie rósł szybciej niż Europa Zachodnia, osiągając w 2016 roku wartość 12,7 miliarda dolarów.

Cudowny świat bez... "Gazety Wyborczej"

Magdalena Wierzchowska, Puls Biznesu
Marzenia polityków o wygranej z mediami są iluzją. Ich absurdalne wypowiedzi trudno traktować jako zagrożenie - twierdzi prezes Agory w rozmowie z Pulsem Biznesu.

Propaganda w wolnej prasie

David Ross
Wywiad z Edem Hermanem, emerytowanym profesorem Wharton School na University of Pennsylvania, współautorem książki "Manufacturing Consent" ("Produkowanie zgody").

Polscy telewidzowie to kibice sukcesu. Analiza Havas Media Group

Karolina Szaflarska
Najbardziej rozpoznawalnym Polakiem startującym na Igrzyskach Olimpijskich w Pjongczangu był Kamil Stoch, z ogromną przewagą nad drugą Justyną Kowalczyk. Trzy czwarte respondentów chętniej oglądałaby transmisje z igrzysk, gdyby Polacy osiągali w nich większe sukcesy.

Antyukraińska propaganda w internecie. Raport Demagoga i IMM

Katarzyna Ozga
Eksperci ze Stowarzyszenia Demagog i Instytutu Monitorowania Mediów w 2023 roku zidentyfikowali niemal 290 tysięcy wpisów w polskim internecie, które uderzają w Ukrainę i w Ukraińców. Aż 82,4 proc. wszystkich antyukraińskich wpisów pojawiło się na X (dawnym Twitterze)

Prasa kobieca i krzyżówki. Hity prasowego rynku w wakacje 2017

Dariusz Materek
Czasopisma dla pań i krzyżówki to dwie kategorie wydawnictw prasowych, po które najchętniej sięgaliśmy podczas tegorocznych wakacji – wynika z analiz przeprowadzonych przez Kolportera.

Liderzy opiniotwórczości. Najczęściej cytowane media 2011 roku

Magdalena Grabarczyk - Tokaj
Najbardziej opiniotwórczym medium 2011 roku jest Rzeczpospolita. Na jej informacje inne media powołały się ponad 9 tysięcy razy. Drugie miejsce zajęła Gazeta Wyborcza, trzecie - stacja TVN24.

więcej w dziale: Rynek medialny