23.04.2018 Rynek medialny

Fake news w Polsce i w Europie. Badanie Kantar Public

Bartłomiej Dwornik

Trzy czwarte Polaków przyznaje, że z fake newsami, czyli informacjami nieprawdziwymi lub zniekształcającymi rzeczywistość, spotyka się raz w tygodniu lub częściej. Tylko 14% ankietowanych uważa, że ten problem nie dotyczy ich w ogóle - wynika z opublikowanych przez Kantar Public wyników badania Eurobarometr.

źródło: Eurobarometr/Kantar Public

Deklaracje Polaków wyglądają pod tym względem poważniej, niż średnia dla całej Unii Europejskiej. Odsetek osób świadomych kontaktu ze spreparowanymi informacjami w całej Wspólnocie jest o siedem punktów niższy.

REKLAMA

Na pytanie "Czy obecność wiadomości i informacji, które zniekształcają rzeczywistość lub które nawet są nieprawdziwe, stanowi problem w Pana(i) kraju?" twierdząco odpowiedziało aż 84 procent ankietowanych w Polsce:

• 49% - zdecydowanie tak
• 35% - raczej tak
• 9% - raczej nie
• 3% - zdecydowanie nie
• 4% - nie wiem/nie mam zdania

Pod tym względem plasujemy się w połowie unijnej skali, uzyskując wyniki porównywalne z europejską średnią (44% - zdecydowanie tak, 41 - raczej tak). Największe zaniepokojenie wpływem fake newsów na sytuację w kraju odczuwają mieszkańcy:

• Cypru (69% zdecydowanie tak + 22% raczej tak)
• Grecji (63% + 27%)
• Włoch (60% + 30%)
• Węgier (61% + 28%)
• Bułgarii (69% + 20%)

Na drugim biegunie znajdują się natomiast:

• Belgia (28% zdecydowanie tak + 42% raczej tak)
• Luksemburg (21% + 52%)
• Dania (17% + 56%)
• Estonia (27% + 46%)
• Finlandia (29% + 46%)

Aż 83% Europejczyków uważa, że problem fake newsów jest zagrożeniem dla demokracji. Podobny niepokój odczuwa nieco niższy odsetek ankietowanych Polaków - 79%. Jednocześnie aż 71% uczestników badania w Polsce uważa, że jest w stanie rozpoznać czy informacja, z którą mają styczność, jest prawdziwa czy nie. I uważają, że ciężar weryfikacji prawdziwości newsa powinien spoczywać przede wszystkim na:

• dziennikarzach - 49%
• władzach państwowych - 40%
• samych obywatelach - 34%
• organizacjach pozarządowych - 22%
• kadrze kierowniczej w mediach - 20%

W badaniu Kantar Public, przeprowadzonym w dniach 7-9 lutego 2018 roku wzięło udział 1000 mieszkańców Polski
w wieku 15 i więcej lat oraz 26 576 mieszkańców 28 krajów członkowskich Unii Europejskiej w wieku 15 i więcej lat. Cały raport dostępny jest na stronie Kantar Public Polska.

Zaufanie do informacji w mediach

Wyniki badania Eurobarometr potwierdzają wnioski z przeprowadzonej niedawno przez Press Club Polska analizy zaufania do informacji w mediach. Wynika z niego, że najbardziej ufamy mediom, jeśli chodzi o informacje o charakterze społecznym, najmniej - polityczne.

• informacje społeczne - zaufanie: 68%, brak zaufania: 30%
• informacje ekonomiczne - 57% do 40%
• informacje polityczne - 46% do 49%

Warto przypomnieć również wyniki ubiegłorocznego badania, przeprowadzonego w Polsce prze ISProject Wydawca. Jego autorzy zbadali zaufanie do informacji z internetu wśród polskich internautów:

• 19% ma pełne zaufanie do informacji znalezionych w internecie,
• 20% porównuje znalezioną informację w kilku źródłach,
• 61% stosuje zasadę ograniczonego zaufania.

Polacy jeszcze w 2012 roku mieli zdecydowanie wyższe zaufanie do informacji z internetu, które przekraczało wówczas 56%. Jednak już wówczas rysować się zaczął wyraźny spadek zaufania do internetowych newsów. Dwa lata wcześniej, czyli w roku 2010, zaufanie do internetu wynosiło aż 72%. W ciągu zaledwie dwóch lat spadło więc aż o 16 punktów procentowych.

Udostępnij znajomym:

Zobacz artykuły na podobny temat:

Polscy telewidzowie to kibice sukcesu. Analiza Havas Media Group

Karolina Szaflarska
Najbardziej rozpoznawalnym Polakiem startującym na Igrzyskach Olimpijskich w Pjongczangu był Kamil Stoch, z ogromną przewagą nad drugą Justyną Kowalczyk. Trzy czwarte respondentów chętniej oglądałaby transmisje z igrzysk, gdyby Polacy osiągali w nich większe sukcesy.

Media regionalne - sukcesy i porażki

dr Lidia Pokrzycka, Katarzyna Bernat
W małym środowisku dziennikarze nie są ludźmi anonimowymi. To utrudnienia prowadzenie dziennikarstwa śledczego, ale pozwala szybciej zdobywać informacje.

Publiczni nadawcy i newsy w social media. Badanie Reuters Institute

BARD
Na Facebooku i Twitterze najaktywniejszy jest Franceinfo, internetowe ramię publicznego radia i telewizji z Francji. Z Instagrama najintensywniej korzysta brytyjskie BBC. Najmniej pracowników dba o media społecznościowe włoskiego RAI, choć wcale nie są one najskromniejsze. Reuters Institute zbadał aktywność newsową w mediach społecznościowych największych nadawców publicznych Europy.

Jak dziennikarze wykorzystują media społecznościowe

Bartłomiej Dwornik
Przede wszystkim szukają inspiracji na blogach, nieco rzadziej na Facebooku. W to, co znajdą rzadko wierzą, a przynajmniej podchodzą z dużą rezerwą. Choć ocena wiarygodności kompletnie nie idzie w parze z atrakcyjnością.

Wiadomości z asystenta głosowego. Raport Reuters Institute

Krzysztof Fiedorek
Amazon Echo kontra Google Home. Smart speakers, czyli asystenci głosowi to urządzenia, które przebojem wkraczają do naszych domów. Nic Newman z Reuters Institute zbadał ich wykorzystanie i potencjał jako źródeł wiadomości. Wyniki są bardzo obiecujące.

Jak często oglądamy treści wideo w internecie? Wyniki badań 2017

Monika Koziar
Na przełomie czerwca i lipca 2017 roku ISProject Wydawca przeprowadził badanie ankietowe na próbie 1260 osób. Dotyczyło ono rynku treści wideo w internecie. Wśród pytań odnoszących się do zwyczajów, preferencji i praktyk związanych z oglądaniem wideo w internecie, znalazły się i te związane z częstotliwością oglądania.

Modele organizacji dziennikarskich

Zenon Kuczera
Przegląd, zasady działalności i charakterystyka organizacji dziennikarskich funkcjonujących w Belgii, Kanadzie, Szwajcarii i Stanach Zjednoczonych.

więcej w dziale: Rynek medialny