12.02.2024 Warsztat reportera
Sarkazm w komunikacji. Badanie naukowców z INSEAD
Krzysztof Fiedorek
Sarkazm może być cennym narzędziem w komunikacji interpersonalnej, ale jego skuteczność zależy od kontekstu i relacji między nadawcą a odbiorcą. Badacze z uczelni INSEAD dowodzą, że dobrze wykorzystany sarkazm jest cennym narzędziem dla dla języka biznesu i reklamy.

Naukowcy analizowali wpływ sarkazmu na zdolność odbiorcy do przyjęcia punktu widzenia nadawcy w komunikacji interpersonalnej. W badaniu zastosowano model teoretyczny SHARP (ang. Spiral Human Assessment Reflecting Plotter), który pozwala określić, w jaki sposób sarkazm wpływa na zdolność do przyjęcia perspektywy innej osoby.
Zgodnie z modelem, sarkazm może uruchamiać dwa czynniki prowadzące do obrania perspektywy innej osoby: świadome przetwarzanie i otwartość. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie „Current Opinion in Psychology”.
- Sarkazm wyraża się w treściach, które mają przekazać zamierzone znaczenie (na przykład „Kto wpadł na tak koszmarny pomysł?”) za pomocą słów o przeciwnym znaczeniu („Kto wpadł na tak świetny pomysł?”). Pełni on wiele funkcji komunikacyjnych i społecznych, wyrażając m.in. krytykę, rozbawienie, kontrolę nad emocjami i uprzejmość - tłumaczy Li Huang, adiunkt w dziedzinie zachowania organizacyjnego na INSEAD w w rozmowie z agencją Newseria Innowacje. - Sarkazm lepiej zapada w pamięć, może być także próbą wyjścia z twarzą z sytuacji. Na przykład pracowałam kiedyś ze współpracownikiem z większym stażem, który na moje „Przepraszam” odpowiadał z sarkazmem „I słusznie”, co było delikatnym, uprzejmym i zabawnym zwróceniem uwagi na moją być może nadmierną skłonność do przepraszania. Minęło 15 lat, a ja nadal to pamiętam.
Sarkazm może sprzyjać przyjmowaniu perspektywy nadawcy z powodu:
- Większego wysiłku poznawczego: Sarkazm opiera się na sprzeczności między znaczeniem wypowiedzianym a zamierzonym, co wymaga od odbiorcy większego zaangażowania w interpretację komunikatu.
- Poczucie winy lub zażenowania: Sarkazm często wyraża dezaprobatę, co może wywoływać u odbiorcy te emocje, a te z kolei sprzyjają przyjmowaniu perspektywy osoby mówiącej.
- Czynniki moderujące:
Model SHARP zidentyfikował również czynniki moderujące wpływ sarkazmu:
- Nadmierna krytyka: Sarkazm wyrażający silną krytykę może wywołać u odbiorcy gniew, co ogranicza jego zdolność do przyjęcia perspektywy nadawcy.
- Rozszyfrowanie sarkazmu: Odbiorca musi poprawnie zinterpretować sarkazm, aby móc przyjąć perspektywę nadawcy.
Sarkazm jest często wykorzystywany w reklamie. Przykładem jest reklama Forda Explorera „tylko dla mężczyzn”, która w humorystyczny sposób zwraca uwagę na rolę kobiet w rozwoju branży motoryzacyjnej.
- Reklama jest zabawna, stanowi przykład szerokiego zastosowania sarkazmu i zwraca uwagę na potrzebę dokładniejszego zbadania jego wpływu - tłumaczy Li Huang. - Umiejętność rozszyfrowania sarkazmu przez odbiorcę decyduje również o tym, czy będzie on w stanie przyjąć perspektywę innej osoby.
Naukowcy podkreślają, że warto w kolejnych badaniach przyjrzeć się temu, w jakich warunkach sarkazm będzie najbardziej skuteczny: czy zależy to od określonych cech odbiorcy, np. jego skłonności do czucia się winnym, czy od relacji między nadawcą a odbiorcą, np. poziomu zaufania między nimi.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Warsztat reportera:
Jak pozycjonować stronę pod LLM? Optymalizacja treści pod AI
Zachariasz Kijak
Gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji sprawił, że o nurtujące nas kwestie coraz chętniej pytamy narzędzia AI. Często „dogadujemy” się z nimi łatwiej niż z wyszukiwarką. Duże modele językowe, tzw. LLM-y, odpowiadają na pytania szybko i szczegółowo. Czy to oznacza, że już niedługo usługę SEO zastąpi „LLMO”?
Chronemika, czyli język czasu. Oto, co mówi o tobie twój zegarek
Bartłomiej Dwornik
Wchodzisz punktualnie, patrzysz na zegarek, czekasz pięć minut, po czym wychodzisz. Ktoś inny spóźnia się pół godziny i zachowuje, jakby to on musiał na ciebie czekać. Czas w komunikacji to narzędzie, broń i wyznacznik statusu. Witaj w świecie chronemiki. Nauki o tym, jak czas wpływa na relacje między ludźmi.
Skróć link w miGG. Nowość w komunikatorze GG
Jarosław Rybus
Skracanie długich nazw stron internetowych to konieczność na przykład w kampaniach reklamowych, wpisach w sieciach społecznościowych. Zazwyczaj skracanie linków odbywa się poprzez dedykowane do tego serwisy. Od dzisiaj ta przydatna funkcja skracacza linków dostępna jest pod ręką - wystarczy GG.
Podobne artykuły:
Copywriter freelancer. Szansa czy przekleństwo?
Blogująca mama
Ten sposób zarabiania przyciąga ostatnio coraz więcej chętnych. Jedni z nich w copywritingu upatrują szansy na dorobienie do pensji, inni pragną etat całkowicie zastąpić pracą freelancera. Czy copywriter freelancer to rzeczywiście szczęśliwy człowiek? Jak naprawdę wygląda jego praca?
Manipulacja w mediach, czyli Pinokio project
Wojciech Warecki, Marek Warecki
Wykrywanie manipulacji w czasie rzeczywistym jest zupełnie możliwe a eksperci rzeczowi mogliby swój glos dawać chwile po programie. Mogliby formułować swoje głosy niezależnie od siebie.
Reportaż radiowy
Katarzyna Bocheńska
Reportaż radiowy - czym jest, jak powstaje i co dziennikarz musi o nim wiedzieć.
Przefajnione media
Jakub Halcewicz-Pleskaczewski
Nie sposób inaczej, jak tylko wielkimi oczami, zareagować na komentarz Agnieszki Kublik z "Gazety Wyborczej" o zmianach na rynku telewizyjnych serwisów informacyjnych. [Źródło: Merkuriusz Uniwersytecki].