12.02.2024 Warsztat reportera
Sarkazm w komunikacji. Badanie naukowców z INSEAD
Krzysztof Fiedorek
ilustracja: bing.com/createNaukowcy analizowali wpływ sarkazmu na zdolność odbiorcy do przyjęcia punktu widzenia nadawcy w komunikacji interpersonalnej. W badaniu zastosowano model teoretyczny SHARP (ang. Spiral Human Assessment Reflecting Plotter), który pozwala określić, w jaki sposób sarkazm wpływa na zdolność do przyjęcia perspektywy innej osoby.
Zgodnie z modelem, sarkazm może uruchamiać dwa czynniki prowadzące do obrania perspektywy innej osoby: świadome przetwarzanie i otwartość. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie „Current Opinion in Psychology”.
- Sarkazm wyraża się w treściach, które mają przekazać zamierzone znaczenie (na przykład „Kto wpadł na tak koszmarny pomysł?”) za pomocą słów o przeciwnym znaczeniu („Kto wpadł na tak świetny pomysł?”). Pełni on wiele funkcji komunikacyjnych i społecznych, wyrażając m.in. krytykę, rozbawienie, kontrolę nad emocjami i uprzejmość - tłumaczy Li Huang, adiunkt w dziedzinie zachowania organizacyjnego na INSEAD w w rozmowie z agencją Newseria Innowacje. - Sarkazm lepiej zapada w pamięć, może być także próbą wyjścia z twarzą z sytuacji. Na przykład pracowałam kiedyś ze współpracownikiem z większym stażem, który na moje „Przepraszam” odpowiadał z sarkazmem „I słusznie”, co było delikatnym, uprzejmym i zabawnym zwróceniem uwagi na moją być może nadmierną skłonność do przepraszania. Minęło 15 lat, a ja nadal to pamiętam.
Sarkazm może sprzyjać przyjmowaniu perspektywy nadawcy z powodu:
- Większego wysiłku poznawczego: Sarkazm opiera się na sprzeczności między znaczeniem wypowiedzianym a zamierzonym, co wymaga od odbiorcy większego zaangażowania w interpretację komunikatu.
- Poczucie winy lub zażenowania: Sarkazm często wyraża dezaprobatę, co może wywoływać u odbiorcy te emocje, a te z kolei sprzyjają przyjmowaniu perspektywy osoby mówiącej.
- Czynniki moderujące:
Model SHARP zidentyfikował również czynniki moderujące wpływ sarkazmu:
- Nadmierna krytyka: Sarkazm wyrażający silną krytykę może wywołać u odbiorcy gniew, co ogranicza jego zdolność do przyjęcia perspektywy nadawcy.
- Rozszyfrowanie sarkazmu: Odbiorca musi poprawnie zinterpretować sarkazm, aby móc przyjąć perspektywę nadawcy.
Sarkazm jest często wykorzystywany w reklamie. Przykładem jest reklama Forda Explorera „tylko dla mężczyzn”, która w humorystyczny sposób zwraca uwagę na rolę kobiet w rozwoju branży motoryzacyjnej.
- Reklama jest zabawna, stanowi przykład szerokiego zastosowania sarkazmu i zwraca uwagę na potrzebę dokładniejszego zbadania jego wpływu - tłumaczy Li Huang. - Umiejętność rozszyfrowania sarkazmu przez odbiorcę decyduje również o tym, czy będzie on w stanie przyjąć perspektywę innej osoby.
Naukowcy podkreślają, że warto w kolejnych badaniach przyjrzeć się temu, w jakich warunkach sarkazm będzie najbardziej skuteczny: czy zależy to od określonych cech odbiorcy, np. jego skłonności do czucia się winnym, czy od relacji między nadawcą a odbiorcą, np. poziomu zaufania między nimi.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Warsztat reportera:
Reporter na wojnie. Nowe dylematy zawodu dziennikarskiego
Marta Danowska-Kisiel
Dylematy polskich korespondentów wojennych, techniki relacjonowania wydarzeń na froncie i kształtowanie wizerunku zawodowego dziennikarza pracującego w kraju objętym konfliktem opisuje w swoim artykule prof. dr hab. Igor Borkowski, dziekan Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS.
Z parkietu prosto na kolokwium. Codzienność, której nie pokazują transmisje meczowe
KSG Warszawa
Jak wygląda życie osoby, która jednego dnia zdaje egzamin na uczelni, a następnego gra o punkty w 1. lidze? Gdy większość studentów po zajęciach spotyka się na kawie, one biegną na halę.
Na czym zbudować stronę w 2025? WordPress, Wix czy Webflow
Krzysztof Jagodziński
Wybór odpowiedniej platformy do budowy stron internetowych to jedna z fundamentalnych decyzji, jaką podejmiesz, budując cyfrową obecność swojej firmy. To technologiczny kręgosłup, który zadecyduje nie tylko o wyglądzie Twojej witryny, ale także o kosztach jej utrzymania, elastyczności marketingowej i potencjale rozwoju w przyszłości.
Podobne artykuły:
Najpierw pandemia, a teraz wojna. Czy staniemy się silniejsi?
SWPS
Wydawało nam się, że pandemia i wojna w środku Europy w XXI wieku to sceny z filmu katastroficznego. Jednak ostatnie dwa lata pokazały, że mogą stać się rzeczywistością. Jak te wydarzenia na nas wpływają? Jak różni się nasze zachowanie wobec koronawirusa i wojny? Dlaczego w obliczu zagrożenia stajemy się pomocni i solidarni?
Filozofia. Wykład III
Krzysztof Dowgird
Wykłady Magisterskiego Zaocznego Studium Dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim.
Przegląd prasy i portali. O czym szumią media [LINK]
BARD
O czym szumią media? Przegląd nagłówków najważniejszych gazet i serwisów internetowych z Polski i świata. Wydarzenia dnia, kraj, świat, rynek mediów, gospodarka, sport, media zagraniczne, a nawet plotki i ciekawostki. W czasie rzeczywistym i 24 godziny na dobę. Zapraszamy!
Jak działa ChatGPT, Google Gemini i inne Duże Modele Językowe LLM
Krzysztof Fiedorek
Te potężne algorytmy potrafią generować teksty, tłumaczyć języki, pisać różnorodne rodzaje kreatywnych treści oraz odpowiadać na Twoje pytania w sposób, który często przypomina rozmowę z człowiekiem. Ale jak to możliwe, że maszyna potrafi tak dobrze naśladować ludzką inteligencję?





























