Dziennikarz i technologia. Jak gazety w Indiach walczą o przetrwanie

ilustracja: Bing AI

Rozwój technologiczny od lat zmienia różne aspekty życia społecznego i gospodarczego, a branża medialna nie jest wyjątkiem. W Indiach te zmiany przyspieszyły pod wpływem pandemii COVID-19, która wymusiła szybsze wdrożenie nowych technologii i przejście na platformy cyfrowe. Pandemia spowodowała, że dziennikarze, redaktorzy i całe zespoły medialne musiały dostosować się do pracy zdalnej, wykorzystując nowe narzędzia, takie jak analiza danych, wizualizacja i sztuczna inteligencja (AI).

Szczegółowo opisuje to raport z badań, przeprowadzonych przez Dipannitę Das i Ashwaniego Kumara Upadhyaya, badaczy z Symbiosis Institute of Media & Communication w Indiach, opublikowanych w Nature Humanities and Social Sciences Communications.

Autorzy wykorzystali podejście jakościowe, opierając się na teorii procesu pracy (Labor Process Theory), która analizuje relacje między technologią a kapitałem w kontekście przemian zawodowych. W ramach badań przeprowadzono półstrukturalizowane wywiady z 30 dziennikarzami i redaktorami z największych anglojęzycznych gazet w Indiach, takich jak The Hindu czy Times of India.

W trakcie badania 100% respondentów uznało zdobycie nowych kompetencji technologicznych za niezbędne. Umiejętności takie jak obsługa narzędzi do analizy danych, tworzenie multimediów czy zarządzanie treściami online stały się kluczowe dla ich codziennej pracy.


Jednym z najbardziej znaczących efektów technologizacji branży medialnej jest wzrost znaczenia dziennikarstwa danych. Dzięki analizie statystycznej i wizualizacji dziennikarze mogą przedstawić skomplikowane tematy w prostszy i bardziej przystępny sposób. Przykładem jest wdrożenie przez Associated Press narzędzi AI, które pozwoliły zwiększyć liczbę kwartalnych raportów z 300 do 3700, co znacznie poprawiło wydajność produkcji treści.

Statystyki obrazujące transformację:

• Spadek nakładu gazet: 2% w 2020 roku.
• Wzrost konsumpcji mediów online: 123% w tym samym okresie.
• Zmniejszenie przychodów z reklam drukowanych: z 2,74 mld USD w latach 2018–2019 do 1,2 mld USD w 2019–2020.

Nowe role dziennikarzy w newsroomie cyfrowym

Pandemia zmusiła dziennikarzy do zmiany sposobu pracy. Ich rola ewoluowała od tradycyjnego raportowania do tworzenia treści multimedialnych, interakcji z publicznością na platformach społecznościowych oraz optymalizacji materiałów pod kątem algorytmów wyszukiwarek i mediów społecznościowych.

Jednym z głównych wyzwań jest potrzeba wszechstronności. Dziennikarze muszą teraz pełnić role autorów tekstów, fotografów i twórców wideo, co wymaga nie tylko szerokich kompetencji technicznych, ale także zdolności do efektywnego zarządzania wieloma zadaniami jednocześnie. Z danych wynika, że aż 93% respondentów musiało opanować nowe narzędzia cyfrowe, aby sprostać wymaganiom nowej rzeczywistości.

Porównanie umiejętności dziennikarzy przed i po transformacji technologicznej

Aspekt	Tradycyjny dziennikarz	Nowoczesny dziennikarz
Narzędzia pracy	Długopis, maszyna	AI, platformy cyfrowe, aplikacje
Zakres kompetencji	Pisanie i raportowanie	Analiza danych, storytelling, SEO
Główne kanały dystrybucji	Druk	Social media, strony internetowe

Respondenci badania podkreślali, że zmiana ról wymagała intensywnych szkoleń i ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Na przykład umiejętność tworzenia wideo i prowadzenia transmisji na żywo stała się nieodzowną częścią codziennej pracy.

Wyzwania i nowe modele biznesowe

Pandemia uwidoczniła słabości tradycyjnych modeli finansowych opartych na reklamie drukowanej. Przychody z reklam drukowanych w Indiach spadły dramatycznie, zmuszając wydawców do poszukiwania nowych źródeł dochodu. Modele subskrypcyjne, publikacja sponsorowanych treści czy organizacja wydarzeń online stały się nieodzownym elementem strategii biznesowych.

Dane ilustrujące problemy finansowe sektora:

• Koszt papieru wzrósł o 20% w 2020 roku.
• Branża prasowa straciła około 1878 mln USD w pierwszych ośmiu miesiącach pandemii.
• Liczba zwolnień w sektorze medialnym przekroczyła 3 miliony w całym kraju.

Niektóre publikacje, takie jak "The Hindu" czy "Mumbai Mirror", przeszły w całości na format cyfrowy, rezygnując z wydań drukowanych. Inne, jak "Indian Express", musiały zmniejszyć liczbę stron i ograniczyć działalność lokalnych edycji.

REKLAMA

Wpływ na społeczeństwo i przyszłość mediów

Transformacja mediów wpłynęła na dostęp do informacji, ale także ujawniła nierówności społeczne. Choć ponad 751 milionów osób w Indiach ma dostęp do internetu, znaczna część społeczeństwa, szczególnie na obszarach wiejskich, pozostaje wykluczona z cyfrowej rewolucji.

Główne dane dotyczące konsumpcji mediów w Indiach:

• 72% respondentów badania korzystało z wiadomości online, ale tylko 40% używało gazet drukowanych.
• Aplikacje telewizji i gazet stanowiły główne źródło informacji dla 86% użytkowników internetu.

Wykluczenie cyfrowe w Indiach ma głęboki wymiar społeczny i klasowy. Media coraz częściej skupiają się na odbiorcach z wyższych grup dochodowych, co prowadzi do marginalizacji biedniejszych społeczności.

Znaczenie sztucznej inteligencji w newsroomach

AI w indyjskim dziennikarstwie pozostaje w fazie wczesnych wdrożeń, ale już teraz zmienia sposób pracy redakcji. Dzięki algorytmom sztucznej inteligencji dziennikarze mogą lepiej analizować trendy, personalizować treści dla odbiorców i automatyzować rutynowe zadania, takie jak tłumaczenie czy edycja tekstów.

Przykłady zastosowań AI:

• Generowanie raportów kwartalnych (np. przez Associated Press).
• Personalizacja wiadomości na podstawie preferencji użytkowników.
• Automatyczne tłumaczenia na języki regionalne, co zwiększa dostępność informacji.

Jednak wraz z korzyściami AI pojawiają się także wyzwania. Wielu dziennikarzy obawia się, że automatyzacja może prowadzić do utraty miejsc pracy. Jednocześnie podkreślają, że ludzki aspekt dziennikarstwa, taki jak interpretacja wydarzeń czy empatia w reportażach, jest nie do zastąpienia przez maszynę.

REKLAMA

Przyszłość dziennikarstwa w Indiach

Indyjski sektor medialny stoi w obliczu wielu wyzwań, ale także ogromnych możliwości. Wzrost liczby użytkowników internetu, rozwój regionalnych platform cyfrowych i wdrażanie nowych technologii stwarzają szanse na dotarcie do szerszej grupy odbiorców. Jednocześnie konieczne jest zapewnienie, aby transformacja cyfrowa była inkluzywna i dostępna dla wszystkich, niezależnie od statusu ekonomicznego czy lokalizacji.

Dziennikarze w Indiach muszą nie tylko dostosować się do dynamicznie zmieniającego się rynku, ale także stać się strażnikami prawdy w świecie zdominowanym przez algorytmy i dezinformację.

***

Raport został opracowany przez Dipannitę Das i Ashwaniego Kumara Upadhyaya, badaczy z Symbiosis Institute of Media & Communication w Indiach. Próba obejmowała osoby z ponad 15-letnim doświadczeniem zawodowym, które zajmowały stanowiska kierownicze lub były liderami zespołów redakcyjnych. Wywiady prowadzono zdalnie, w formie rozmów telefonicznych, czatów online oraz korespondencji e-mailowej, co umożliwiło dokładne zrozumienie zmian w newsroomach w okresie pandemii COVID-19. Analiza materiału obejmowała kodowanie danych oraz identyfikację czterech głównych tematów, takich jak zmiany w rolach dziennikarzy, relacje pracownicze, wpływ technologii na strukturę organizacyjną mediów oraz strategie zarządzania wydawnictwami

Wyniki badania, opublikowane zostały w listopadzie 2024 w Nature Humanities and Social Sciences Communications:
https://www.nature.com/articles/s41599-024-04055-5