29.11.2001 Warsztat reportera
Rola mediów
Anna Draszek
Mówi się, że media są tak zwaną "czwarta władzą". Środki masowego przekazu tworzą podstawę systemu komunikowania się w kulturze masowej i w wysokim stopniu określają jej charakter.
Poprzez oglądanie telewizji, korzystanie z internetu, słuchanie radia i czytanie gazet dowiadujemy się, co aktualnie dzieje się na świece lub w naszym państwie, ale także dzięki mediom możemy się rozerwać, odpocząć po pracy. Zawartość treściowa pojęcia media składa się z kilku elementów, mianowicie:
- komunikatu - (przekaz, wiadomość)
- nośnika komunikatu - podłoże, na którym zostały zapisane informacje
- urządzenia (aparatu) - umożliwiającego przekazywanie komunikatu do odbiorcy,
Jeśli media przekazują informacje służące kształceniu zyskują one miano mediów edukacyjnych. Środki masowego przekazu tworzą podstawę systemu komunikowania się w kulturze masowej i w wysokim stopniu określają jej charakter. W XIX i XX wieku nastąpił niezwykły rozwój mass mediów. Już w XIX w. Zaczęła się rozwijać prasa, w latach 20-tych. XX w. rozwinął się film, w latach 30. radio, a w 50. telewizja.
Dziś mass media stały się nieodłączną częścią rzeczywistości. Ta wszechobecność ma wpływ na jednostki i określone społeczności, nie tylko organizując życie, ale prowadząc też do powstawania zmian w sferze intelektualnej, emocjonalnej i społecznej. Do środków masowego przekazu zalicza się:
- wysokonakładową prasę,
- radio,
- telewizję,
- fonografię (płyty, kasety),
- szeroko rozpowszechnione filmy i wideokasety
- oraz wydawane w dużych nakładach publikacje książkowe.
Nikt współcześnie nie wątpi, że media wpływają na rozwój i postępowanie człowieka, a także zbiorowości społecznych. Media pełnią olbrzymią rolę społeczną są ważnym i nieustannie rozwijającym się sektorem życia zbiorowego, rodzajem działalności gospodarczej (niekiedy mówi się o "przemyśle informacyjnym") dostarczają pracy różnym kategoriom specjalistów, wytwarzają poszukiwane produkty kulturalne. Są wielkimi instytucjami, które wykształciły swe wewnętrzne zasady działania, a zarazem są powiązane z wieloma innymi instytucjami. Media to jeden z instrumentów władzy społecznej, narzędzie kontroli, zarządzania społecznego, mobilizacji.
Stymulują rozwój kultury, zarówno w jej aspekcie symbolicznym, artystycznym jak obyczajowym, promują nowe tendencje, Np. w sztuce, modzie i obyczajach. Media stały się dominującym źródłem kształtowania indywidualnej wyobraźni szerokich rzesz odbiorców, a to znaczy praktycznie całego społeczeństwa.Środki masowego przekazu są także potężna bronią używaną przez wiele środowisk, nie tylko przez władzę, do kierowania i kształtowania opinii publicznej.
Nie do przecenienia wydaję się rola mediów w ograniczaniu rozprzestrzeniania się epidemii HIV/AIDS. Pod warunkiem jednakże, że rolę tę pełnić będą osoby posiadające odpowiedni zasób wiedzy i poczucie odpowiedzialności za słowo pisane i mówione.
Przeciwdziałanie tej epidemii opiera się przede wszystkim na szerokiej edukacji społecznej, mającej na celu poinformowanie jak najszerszych kręgów społeczeństwa, w jaki sposób można się zakazić i jak postępować by uniknąć zakażenia. Edukacja ta może i powinna być realizowana przez różne podmioty, ze szczególnym uwzględnieniem środków masowego przekazu jak prasa, radio i telewizja, gdyż mają one możliwość dotarcia jednorazowo do wyjątkowo dużej liczby odbiorców, spośród których co najmniej część - dzięki zdobytej wiedzy - będzie miała szansę na uniknięcie zakażenia.
Istotną jest również rola mediów we współczesnej edukacji. Dobrze zorganizowane zajęcia w szkole podstawowej mogą być wspomagane mediami edukacyjnymi. Jest to wymóg współczesnej dydaktyki. Ze względu na dużą atrakcyjność i efektywność są one szczególnie pożądane w zreformowanej szkole. Stanowią cenne źródło informacji, zarówno dla uczniów jak i nauczycieli. Nowoczesne media pozwalają dzieciom zdobywać wiedze o świecie, tworzyć własny system wartości oraz kształtować umiejętności i postawy. Często staja się dla uczniów alternatywnym nauczycielem.
Media znacznie rozszerzają pole poznawcze uczących się, rozwijają ich procesy percepcyjne, intelektualne i wykonawcze. Stanowią jednocześnie źródło informacji oraz narzędzie rozwoju intelektualnego. Dzięki mediom uczniowie spostrzegają obiekty, procesy i zjawiska w sposób możliwie wierny, w ich autentycznym otoczeniu, w ruchu, w kolorze, zarówno współczesne jak i odległe w czasie i przestrzeni. Za pośrednictwem mediów uczeń w klasie może oglądać autentyczne organizmy afrykańskie w ich naturalnym środowisku, ukształtowaniu terenu na różnych kontynentach, fragmenty wydarzeń historycznych z różnych okresów, aktualne wydarzenia z życia politycznego, społecznego i kulturalnego całego świata. W dzisiejszym świecie brak umiejętności posługiwania się mediami, sprawia, iż człowiek pozostaje w tyle.
Rola, jaka media odgrywają w życiu współczesnego człowieka, a zwłaszcza w uczeniu się i wychowywaniu, nasuwa potrzebę powszechnej edukacji medialnej. Okazuje się, iż media szczególnie silnie kształtują nasz system wartości i postaw społeczno-moralnych.
Są i negatywne strony, często poddajemy się mediom, wierząc w ich dobre intencje. Tymczasem często one nas zniewalają i ogłupiają, proponują ucieczkę od życia codziennego, przenoszą w świat fikcji i fantazji. Ucząc dzieci korzystania z mediów również należy zwrócić na ich negatywna stronę, czyli na umiejętne korzystanie z nich.
Rola mass mediów w życiu społecznym, a w tym i edukacji wciąż rośnie. To one kształtują nasze upodobania i postawy. W zasadzie telewizja jest najbardziej aktywnym medium masowym. Może ona skutecznie podejmować problemy o globalnym znaczeniu edukacyjnym.
W problemach współczesnego świata (m.in. Ekologia, wyżywienie, zdrowie), uczyć zrozumienia dla innych kultur, kształtować postawy patriotyczne, dostarczać informacji z różnych dziedzin wiedzy, rozwijać zainteresowania, realizować wymagania edukacyjne. Również wirtualna rzeczywistość stworzona za pomocą technik komputerowych niesie wiele zalet i zagrożeń. Szczególnie ważny jest jej wpływ na dzieci. Wirtualna rzeczywistość dostarcza doświadczeń wyobrażeniowych na gromadzenie i przyswajanie wiadomości. Rozwija wyobraźnię twórczą, pozwala snuć przypuszczenia i przewidywania, inspiruje marzenia i rozwija fantazje dziecka. Kształtuje pamięć wzrokową i słuchową.
Dlatego też role mediów we współczesnej edukacji trzeba widzieć nie tylko w aspekcie niesamowitych możliwości i stwarzania ogromnych szans, ale również w aspekcie niebezpieczeństw, zwłaszcza wychowawczych i społecznych. Istnieje, więc potrzeba nauczania ludzi posługiwania się mediami, jako narzędziami pracy intelektualnej, przygotowania uczniów już na poziomie szkoły podstawowej do właściwego i krytycznego odbioru wykorzystywaniu komunikatów medialnych.
Natomiast negatywne cechy wirtualnej rzeczywistości związane są ze zbyt intensywna interakcją użytkownika ze światem urojonym, utożsamianie się z nim, co prowadzi do wyobcowania ze środowiska rzeczywistego. Młody człowiek może zatracić umiejętność komunikowania się w grupach społecznych, szczególnie w rodzinie oraz traci umiejętności empatii w stosunku do środowiska ludzi, z którymi obcuje. Dziecko staje się mało wrażliwe i mało uczuciowe.
Można zaobserwować spadek zainteresowania nauką szkolną, trudnościami w koncentrowaniu uwagi na lekcjach.
Niestety nie tylko dzieci są na to narażone my dorośli również w znacznym stopniu tego doświadczamy . Praktycznie każdy może umieścić na darmowych kontach serwisów swoja stronę, gdzie może zamieścić wszystko - od informacji o zwierzętach do pornografii. Zarazem jest to wielka szansa, bo Internecie jest dużo przydatnych i edukacyjnych stron, które pomagają nam w pracy i w szkole. Trzeba również pamiętać, że nie każde źródło informacji jest wiarygodne, a nie każda wiadomość do końca prawdziwa.
Na dzień dzisiejszy nie rozpowszechniły się jeszcze wirtualne szkoły, ale już dziś możemy zapisać się na wirtualny kurs języka obcego. Ostatnio bardzo modna stała się reklama właśnie w postaci strony internetowej, każda instytucja, firma czy indywidualny użytkownik ma swoją stronę internetową, na której może umieścić ofertę swoich usług, cennik czy po prostu logo lub adres.
Największym atutem internetu jest bardzo szybka możliwość przesyłania informacji, np. w postaci tzw. email w parce sekund informacja może zostać dostarczona choćby na drugą półkulę świata. A zatem rola tego medium, jest zapewne i negatywna i pozytywna. Pozytywne strony już Państwu przytoczyłam, niestety negatywnych też jest sporo chociażby tzw. czaty są świetną rozrywka, ale i ogromnym zagrożeniem. Rozmawiając z drugą osobą nie mamy pojęcia, kim ona jest, jakie ma zamiary. Kolejnym zagrożeniem jest wszechobecna przemoc, agresja, która możemy spotkać się bardzo często, nie tylko w Internecie, ale i w telewizji.
Wspominając o telewizji należy też zwrócić uwagę na promocje "pseudo gwiazd" telewizyjnych, które często nie mając za grosz talentu stają się osobowościami, które zna każdy, i tu właśnie jest rola mediów, promocja osób, którym nie udało się osiągnąć sławy za pomocą ich talentu czy inteligencji. Oczywiście jest też pozytywna rola choćby też promocja osób, które naprawdę godne są uwagi, a niestety nikt o nich nie wie.
Dzisiejsza TV stała się większości TV komercyjną, nadawane są tylko te programy czy filmy, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem, stacje TV niemal biją się o widza, przyciągając go nowymi realisty show. TV zdecydowanie zmieniła się na przestrzeni wieków dziś w większości odgrywa rolę tylko rozrywkową, rzadko naukową. Nawet tzw. Wiadomości przesycone są informacjami typu "poseł Florek sprawcą wypadku?" Trudno nie zauważyć niewątpliwie destrukcyjnego wpływu telewizji na dzieci i młodzież jednak nie można pominąć również jej zasług, gdyż nie wszystko w telewizji jest "złe". Programy przyrodnicze pozwalają nam ujrzeć rzeczy, których inaczej moglibyśmy nigdy nie zobaczyć.
Możemy też obejrzeć relacje z wydarzeń kulturalnych, takich jak widowiska baletowe, koncerny symfoniczne i opery, a oprócz tego spektakle teatralnie, filmy i inne programy- jedne po prostu głębokie i wnikliwe, drugie po prostu zabawne. Nadawanych jest też wiele programów oświatowych. Telewizja może, więc być po prostu miłą i pouczająca rozrywką, jeśli tylko właściwie się z niej korzysta, potrafi się dokonywać wyborów i w rozsądny sposób poświęcać na nią czas.
Należy również poruszyć problem rozgłośni radiowych, których powstaje coraz więcej, niestety podobnie jak TV stały się w większości radiami komercyjnymi, nastawionymi tylko i wyłącznie na szeroki odbiór .Jedyne, co możemy usłyszeć w radiu to najnowsze trendy muzyczne, czy 5 minutowe fakty z kraju zakończone kolejną nie do końca sprawdzoną wiadomością.
Oczywiście tu tez rola tego medium jest ogromna, chociażby to, że powstają lokalne rozgłośnie, w których możemy usłyszeć ważne informacje z naszego najbliższego regionu. Nie należy też zapominać o roli radia czy prasy w krzewieniu oświaty.
Na przestrzeni lat rola prasy wyjątkowo się zmieniła nie jest już ona jedynie źródłem wydarzeń politycznych, kulturalnych. Stała się tanią rozrywką za którą musimy zapłacić często tylko ok. złotówki Oczywiście wydawane są jeszcze gazety czy pisma które prezentują coś co jest godne uwagi ale niestety cena ich jest niekiedy ponad 10 krotnie wyższa niż tego taniego pisemka kupionego w kiosku. Dużym problemem stało się to iż w każdej gazecie jaką kupimy znajdzie się kilka reklam , gdyż miedzy innymi właśnie z tego się one utrzymują. Ostatnio bardzo modne stały się wszelkiego rodzaju dodatki do prasy, wszystko to ma na celu zyskanie jak największej liczby czytelników. Rola jaką spełnia dziś prasa wydaje mi się dosyć skąpa w coraz mniejszym stopniu spełnia rolę edukacyjną, w większości jest to rola reklamowa ,rozrywkowa. Do plusów prasy zaliczyłabym to iż każdy może znaleźć pismo o dogodnej dla siebie tematyce motoryzacyjnej, komputerowej.
Jeżeli chodzi o rolę reklamową prasy to uważam że doskonałym przykładem było wydawanie pisma Big Brother, które było nastawione na jeszcze większą reklamę tego programu a także zyskanie jak największej liczby czytelników.
Środki masowego przekazu są często atakowane za obniżanie poziomu kultury, a nawet propagowanie złego smaku i trywialnych treści. Ich wpływ na wszystkie dziedziny życia jest ogromny. Nie zmienia to jednak faktu, że zarówno telewizja, radio czy prasa mają ogromny wpływ na życie każdego z nas.
Media potrafią tak przedstawić dana informacje, aby była zrozumiana przez odbiorców tak jak one tego chcą. Np. przedstawienie danego kandydata jako najlepszego na to stanowisko, a zatem rola ta jest wyjątkowo szeroka i zarówno pozytywna jak i negatywna.
Ciekawym rozwiązaniem wydają się również rozwiązania wirtualnej rzeczywistości w kontekście marketingu, reklamy i transmisji obrazu na żywo. Aby dowiedzieć się więcej o tym czym jest wirtualna rzeczywistość warto przejść tutaj: https://epicvr.pl.
Media służą dziś nie tylko informowaniu o świecie, w którym żyjemy czy jego wyjaśnianiu. Stały się, szczególnego rodzaju placem zabaw, gdzie odbiorcy gromadzą się, bo chcą być zabawiani. Patrząc na siebie jako jednostkę społeczeństwa, także dostrzegam ogromny wpływ mediów na życie człowieka rano tuż po wstaniu włączam radio, jest to mój naturalny odruch to właśnie stąd dowiaduje się chociażby o tym jaki dzień nas czeka słoneczny czy raczej deszczowy. Podsumowując chciałabym powiedzieć, iż jestem świadoma tego, iż posuwająca się do przodu cywilizacja, postęp techniki zbiegiem lat będą rozbudowywać jeszcze bardziej role mediów, jednak wydaje mi się, że istotne, aby nie zapomnieć o tym ze nie zawsze to, co jest nam z każdej strony podsuwane jest do końca dobre i prawdziwe i życzyłabym każdemu aby kiedyś nie zagubił się w morzu nowych sensacyjnych informacji.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Zobacz artykuły na podobny temat:
Najpierw pandemia, a teraz wojna. Czy staniemy się silniejsi?
SWPS
Wydawało nam się, że pandemia i wojna w środku Europy w XXI wieku to sceny z filmu katastroficznego. Jednak ostatnie dwa lata pokazały, że mogą stać się rzeczywistością. Jak te wydarzenia na nas wpływają? Jak różni się nasze zachowanie wobec koronawirusa i wojny? Dlaczego w obliczu zagrożenia stajemy się pomocni i solidarni?
Dziennikarstwo z mistrzem
Robert Monik
Jak patrzył na dziennikarstwo Ryszard Kapuściński, czym według niego jest ta profesja i co to znaczy być prawdziwym dziennikarzem.
Marie Digby. Sylwetka nowonarodzonej e-gwiazdy
Michał Chmielewski
Pewnego dnia japońsko-amerykańska dziewczyna z kalifornijskiego sąsiedztwa wysyła na Youtube.com kilka własnych gitarowych interpretacji znanych utworów. Być może był to jej najważniejszy krok w życiu.
Analiza informacji medialnych dla potrzeb wywiadu gospodarczego
Robert Nogacki, płk rez. dr inż. Krzysztof Surdyk
Amerykański wywiad zawsze doceniał informacje pochodzące ze źródeł otwartych. Według różnych danych od 80 do nawet 95 procent informacji wywiadowczych pozyskano z ogólnodostępnych źródeł. Głównie książek, gazet, czasopism czy audycji radiowych i telewizyjnych.
Jak napisać artykuł, który Google pokocha, a ludzie zrozumieją
Bartłomiej Dwornik
Kolejność warunków w tytule tego poradnika nie jest przypadkowa. W 2024 roku, żeby dotrzeć ze swoim przekazem do większej grupy odbiorców, trzeba najpierw przekonać maszyny i ich algorytmy, żeby ten przekaz zechciały ludziom wyświetlić. Po pierwsze - artykuł musi być dobry merytorycznie. Po drugie - wyglądać atrakcyjnie i nie utrudniać czytania. Zajmiemy się tym drugim elementem.
Lisem po oczach [LINK]
Krzysztof Piekarski
Absolutnie nie wierzę w to, że ktoś, kto ma serce do walki, ząb dziennikarski, nie znajdzie sobie prędzej czy póniej miejsca. Jeśli tylko nie pozwoli poddać się zniechęceniu za pierwszym czy piętnastym razem. [Wywiad z Tomaszem Lisem pochodzi z serwisu www.dziennikarz.prv.pl. Był publikowany w magazynie Networkmagazyn.pl]
Odpowiedzialność - granice wolności mediów
Marcin Konopka
Media, czwarta władza, instytucja nastawiona na zysk, dostawca informacji, teoretycznie pełniący misje społeczną. Kiedy i gdzie kończy się wolność słowa a zaczyna pogoń za sensacją?