7.08.2006 Historia mediów
Historia prasy polskiej - lata 1945-1957
Krzysztof Dowgird
Periodyzacja pierwszego trzynastolecia prasy w PRL opiera się na kryteriach politycznych. Wykłady Magisterskiego Zaocznego Studium Dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim.
Prasa w okresie PRL
- Periodyzacja pierwszego trzynastolecia opiera się na kryteriach politycznych:
- Okres lubelski: lipiec 1944 - 1945.
- Okres względnego pluralizmu prasy:1945 - 1947.
- Okres budowania prasy stalinowskiej:1947 - 1953.
- Okres odwilży:1953 - 1956.
- Okres małej stabilizacji:1957 - 1970.
- Okres lubelski: lipiec 1944 - 1945.
- Czas tworzenia systemu prasowego opartego na nowych zasadach:
- "Uspołecznienie" prasy - wydawcą mogły być tylko organizacje społeczne lub polityczne, a nie osoba fizyczna.
- Przyznawanie koncesji, a nie na podstawie zgłoszenia.
- Cenzura prewencyjna.
- Działalność prasowa była sterowna centralnie, więc zniknął rynek prasowy.
- Zasady te wprowadził major Jerzy Borejsza.
- Do 1947 r. był animatorem polskich mediów.
- On przesądził o tym, że ta prasa była spluralizowana.
- Miał koncepcję ewolucji, a nie rewolucji systemu prasowego.
- Stworzył w 1944 r. spółdzielnię wydawniczo - oświatową "Czytelnik".
- Miała wydawać i kolportować prasę i książki.
- Do 1947 r. Czytelnik rządził - był najsprawniejszy i najlepiej zorganizowany.
- Zaczął też wtedy funkcjonować nowy system obiegu informacji:
- Władza przekazała agencji rządowej "Polpress" prawo do reprezentowania władz od strony propagandowo - informacyjnej.
- Stworzono Resort Informacji i Propagandy.
- Wtedy zaczęto tworzyć prasę społeczno - kulturalną i literacką.
- Tygodnik "Odrodzenie".
- Był wyrazem łagodności zmian ewolucyjnych w systemie prasowym.
- Tygodnik "Odrodzenie".
- Czas tworzenia systemu prasowego opartego na nowych zasadach:
- Okres względnego pluralizmu prasy: 1945 - 1947.
- Ogromny wzrost ilości tytułów.
- Sprzyjająca sytuacja polityczna.
- Powstała prasa opozycyjna.
- Komuniści starali się ograniczać jej nakład, ograniczając dostęp do papieru.
- Powstała prasa związana z Episkopatem Polski.
- Tygodnik Powszechny, kontynuacja przedwojennego Głosu Narodu.
- Tygodnik Warszawski.
- Prężny ośrodek - Niepokalanów.
- Niejednolite jest też stanowisko lewicy.
- To wszystko jest względne, bo reżyserowane przez władzę, która chce stworzyć swój korzystny wizerunek.
- Można mówić w tym okresie o nasyceniu tego "rynku prasowego".
- W każdym mieście ukazują się przynajmniej dwa różne w opcji politycznej dzienniki.
- Rozrasta się oferta tygodników społeczno - kulturalnych i literackich.
- Przekrój.
- Kuźnica.
- Odra.
- Okres budowania systemu prasy stalinowskiej: 1947 - 1953 r.
- Cezurą są sfałszowane wybory w 1947 r., które:
- Legalizują władzę komunistów.
- Pozwalają im na zaprzestanie tej gry pozorów.
- Pozwalają im na centralizację prasy.
- W kwietniu 1947 r. powstała w ramach PZPR pozakonstytucyjna Komisja Prasowa, decydująca w sprawach prasy i propagandy.
- Powstała Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza (RSW), a upada "Czytelnik".
- Powstała wspólna polityka prasowa państw skupionych wokół ZSRR na konferencji w Szklarskiej Porębie w 1947 r.
- O tych zmianach decydował Jakub Berman.
- Istota modelu stalinowskiego:
- Kontrola:
- Kontrola zewnętrzna - cenzura.
- Kontrola wewnętrzna - w strukturach partyjnych / w redakcjach.
- Komisja Prasowa decyduje, kto może zostać redaktorem naczelnym.
- Czystki polityczne:
- Niewłaściwe pochodzenie.
- Związki z Londynem.
- Związki z prasą przedwojenną.
- Wymiana kadr:
- Zatrudniani są młodzi, zaangażowani i dyspozycyjni ludzie.
- Permanentna kampanijność:
- Non stop mobilizowano społeczeństwo do gotowości i różnych działań.
- Uniformizacja treści.
- Monopol PAPu:
- Filtrował informacje wg zaleceń politycznych.
- Mistyfikowanie rzeczywistości.
- Kontrola:
- Cezurą są sfałszowane wybory w 1947 r., które:
- Okres odwilży: 1953 - 1956 r.
- Związana ze śmiercią Stalina.
- Na zjeździe partii w 1954 r. pada postulat, by traktować czytelnika podmiotowo.
- Radio Wolna Europa publikuje relacje płk Światły, który demaskuje kulisy władzy.
- W 1954 r.:
- Tygodnik "Dookoła świata".
- W 1955 r.:
- Prasa zaczyna mówić ludzkim głosem.
- Odbywa się Festiwal Młodzieży.
- Pojawiają się artykuły o zachodzie.
- W 1956 r.:
- Wypadki czerwcowe komentowane są w RÓŻNY sposób.
- Pojawia się Po Prostu, pismo jednoczące tych, którzy chcieli zmian w systemie (a nie zmian systemu).
- Kulminacją jest październik, i zmiana na stanowisku I sekretarza (Gomułka).
- 1957 r.:
- Tygodnik "Polityka" - przeciwwaga dla "Po Prostu".
- Czystki w prasie z reformatorów - elementów wrogich.
- Finał - zamknięcie "Po Prostu" we wrześniu.
Pozostałe części cyklu Historia prasy polskiej:
PRZERWA NA REKLAMĘ
Zobacz artykuły na podobny temat:
Cenzura w NRD
Bartosz Rychlak
Jako jeden z krajów stowarzyszonych z Sowietami, Niemiecka Republika Demokratyczna w latach 1949-1990 skutecznie wprowadzała cenzurę.
Historia CANAL+
Cyfra+
23 listopada 1994 roku KRRiTV przyznaje koncesję CANAL+ Polska. 2 grudnia, za pośrednictwem satelity Eutelsat, z Paryża, rozpoczyna się emisja pierwszych programów. [Źródło: CYFRA+].
Polskie media w latach 2001-2002
MGPiPS
Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej przedstawiło informację o sytuacji przedsiębiorstw medialnych w 2001 roku i po trzech kwartałach 2002 roku.
Neue Zürcher Zeitung. Szwajcarska gazeta z 239-letnim stażem
Małgorzata Dwornik
W 2003 roku przeprowadzono sondaż na najpopularniejszą gazetą świata, na terenie 50 krajów. NZZ zajął trzecie miejsce po New York Times i Financial Times. Jak na gazetę, która ukazuje się od ponad dwóch stuleci, to bardzo dobry wynik.
Times Of Malta. Historia największej gazety najmniejszego kraju UE
Małgorzata Dwornik
Wraz z wybuchem wojny gazecie zakazano drukować prognoz pogody ze względów bezpieczeństwa. Przez ponad 30 lat nie mogła używać słowa "Malta" w tytule, a podczas protestów tłum spalił siedzibę redakcji. Najstarszy dziennik na niewielkiej wyspie na Morzu Śródziemnym ukazuje się od 82 lat. Poznajcie jego historię.
Delo. Historia słoweńskiej gazety z tradycją, którą kupił... browar
Małgorzata Dwornik
1 maja 1959 roku, w piątek, pod wspólnym tytułem "Delo", czyli "Praca" ukazał się pierwszy numer gazety, która powstała z połączenia tytułów Ljudska pravica i Slovenski poročevalec. Była jednym z najsilniejszych słoweńskich tytułów w czasach Jugosławii i w pierwszych latach niepodległości Słowenii. Wiek XXI okazał się jednak czasem katastrofy.
Historia "Tygodnika Wałbrzyskiego"
Krzysztof Buziałkowski
"Tygodnik Wałbrzyski" w sposób naturalny jest kontynuatorem i spadkobiercą ukazującej się od 1954 do 1993 roku "Trybuny Wałbrzyskiej". [Źródło: Tygodnik Wałbrzyski]