7.08.2006 Historia mediów

Historia prasy polskiej - lata 1939-1945

Krzysztof Dowgird

Prasa konspiracyjnaw latach 1939 - 1945, w zależności od kryteriów, liczyła około 2000 tytułów. Wykłady Magisterskiego Zaocznego Studium Dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim.

Prasa polska w latach 1939 - 1945 (konspiracyjna)

Skala zjawiska:
- W zależności od kryteriów około 2000 tytułów.
Funkcje społeczne:
- Zupełnie inne, niż prasa wychodząca legalnie:
  - Funkcja informacyjna.
  - Funkcja organizatorsko - propagandowa.
    - Funkcja organizatorska:
      - Prasa konspiracyjna integrowała ludzi działających w podziemiu.
      - Pojawiał się tytuł prasowy, a wokół niego powstawała organizacja konspiracyjna.
      - Kontakty między członkami takiej organizacji opierały się na siatce kolportażowej.
    - Funkcja propagandowa:
      - Gdy Niemcy zaatakowały ZSRR (połowa 1941), trzeba było zmienić charakter prasy.
      - Wtedy prasa konspiracyjna zaczęła prezentować programy polityczne (dotychczas jedynie informowała).
      - Nie było organizacji, która nie prezentowałaby swoich celów politycznych.
  - Funkcja kształtowania postaw i zachowań.
    - Wskazywała, jak społeczeństwo ma się zachować w sytuacji ekstremalnej.
    - Piętnowała zachowania niepożądane.
  - Funkcja rozrywkowa.
Najwięksi wydawcy prasy konspiracyjnej:
- Struktury związane z Rządem Londyńskim:
  - Cywilna - Pion Delegatury Rządu na Kraj.
  - Wojskowa - Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej A.K.
  - Wydawały łącznie 1/4 całej prasy konspiracyjnej.
    - Delegatura Rządu na Kraj:
      - Posiadała Departament Prasy i Informacji.
      - Funkcjonował od marca 1941 r.
      - Współpracował z Biurem Informacji i Propagandy K.G.A.K. i koordynował działalność.
      - Organem prasowym był tygodnik Rzeczpospolita Polska.
    - Biuro Informacji i Propagandy K.G.A.K.
      - Uformowała się ostatecznie w październiku 1940 r.
      - Posiadała dział prasy, wydający prasę dla środowisk AK.
      - Główny tytuł: Biuletyn Informacyjny (tygodnik).
      - Redaktor naczelny: Alex Kamiński.
      - Nakład 40 000 egz. - największy spośród pism konspiracyjnych.
      - Oprócz wydawania prasy, Biuro Propagandy:
        
        Zbierało informacje z różnych dziedzin życia, analizowało je i przesyłało do Londynu.
        
        Zorganizowało ogromny, podziemny koncern wydawniczy.
        
        Organizowało akcje dywersyjne wobec Niemców i folksdojczów (akcja N).
        
        Zasłużył się tam grafik Stanisław Miedza Tomaszewski.
        
        W 1943 powołało Referat R:
        
        Referat dywersyjny antykomunistyczny.
- Prasa Ruchu Ludowego (sygnowane pseudonimem Roch).
  - Ok. 200 tytułów.
  - 80 % to inicjatywy lokalne.
  - Skoncentrowana na obszarach GG, na których działały Bataliony chłopskie (Lubelszczyzna i Kielecczyzna).
- Prasa Polskiej Partii Robotniczej.
  - Ok. 140 tytułów (ale od 1942 r., kiedy powstali).
  - Starali się zmienić swój wizerunek.
- Prasa Stronnictwa Narodowego.
  - Endecja była wtedy bardzo podzielona.
  - Najbardziej aktywna - formacja "Szaniec".
    - O rodowodzie endeckim, ale bliższa ONR.
- Prasa Polskiej Partii Socjalistycznej.
Były też pisma społeczno kulturalne i literackie.
- Literackie.
  - Tam debiutowali poeci okresu wojennego.
    - Sztuka i Naród.
      - Tadeusz Gajcy.
    - Drogi.
      - Krzysztof Kamil Baczyński.
      - Tadeusz Borowski.
- Satyryczne.

Pozostałe części cyklu Historia prasy polskiej:

Udostępnij znajomym:

PRZERWA NA REKLAMĘ

Zobacz artykuły na podobny temat:

Gejowska prasa w Europie

Tadeusz Sokołowski
Rozwój prasy gejowskiej w naszym kraju ogranicza niski poziom stopy życiowej i uwarunkowania społeczne. W krajach zachodnich sytuacja wygląda zupełnie inaczej. [Źródło: Innastrona.pl]

Polskie media w latach 2001-2002

MGPiPS
Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej przedstawiło informację o sytuacji przedsiębiorstw medialnych w 2001 roku i po trzech kwartałach 2002 roku.

Prasa satyryczna i humorystyczna w XIX i XX wieku

Michał Kuźmiński
Na świecie doraźna satyra polityczna i komizm w periodykach pojawiały się jeszcze przed Rewolucją Francuską. Natomiast wyspecjalizowana w satyrze prasa narodziła się po upadku Napoleona.

Joseph Addison. Pionier nowożytnego dziennikarstwa

Małgorzata Dwornik
Zaczęło się w 1709 od opisywania plotek zasłyszanych w kawiarniach i zmyślania zabawnych historii w The Tatler. Kolejny The Spectator od 1711 szokował tematami dla kobiet. Siedemnastowieczny eseista zdziwiłby się, jak bardzo jego twórczość odbiła się na historii świata.

Vijesti. Dziennik z Czarnogóry, który nie dał się wysadzić w powietrze

Małgorzata Dwornik
W blisko 30 różnych atakach i zamachach przez 10 lat ucierpiało wielu dziennikarzy i reporterów. Mieszkańcy Podgoricy zorganizowali nawet marsz w proteście przeciwko podłożeniu bomby pod siedzibą redakcji. Bo czarnogórskie Vijesti mają opinię gazety szczerej do bólu, a to nie wszystkim się podoba.

Ernie Pyle. Jak dziennikarz wędrowny został bohaterem narodowym

Małgorzata Dwornik
- Męczę się w oczekiwaniu na spotkanie z ludźmi z obawy, że mnie nie polubią - mawiał Ernest Taylor "Ernie" Pyle. A ludzie go lubili. Wręcz kochali. I porównywali do Marka Twaina za jego wyjątkowe relacje z podróży po Ameryce, potem z wojny na trzech kontynentach. Laureat Pulitzera zginął w 1944 roku w miejscu pracy. Na froncie.

MTV - 25 lat, które zmieniły świat

MTV
MTV ma 25 lat. Były to lata zabawy, muzyki, humoru a przede wszystkim łamania wszelkich zasad i konwencji. MTV podsumowuje ćwierćwiecze działalności pierwszej telewizji muzycznej na świecie.