7.08.2006 Historia mediów

Historia prasy polskiej - lata 1939-1945

Krzysztof Dowgird

Prasa konspiracyjnaw latach 1939 - 1945, w zależności od kryteriów, liczyła około 2000 tytułów. Wykłady Magisterskiego Zaocznego Studium Dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim.

Prasa polska w latach 1939 - 1945 (konspiracyjna)

Skala zjawiska:
- W zależności od kryteriów około 2000 tytułów.
Funkcje społeczne:
- Zupełnie inne, niż prasa wychodząca legalnie:
  - Funkcja informacyjna.
  - Funkcja organizatorsko - propagandowa.
    - Funkcja organizatorska:
      - Prasa konspiracyjna integrowała ludzi działających w podziemiu.
      - Pojawiał się tytuł prasowy, a wokół niego powstawała organizacja konspiracyjna.
      - Kontakty między członkami takiej organizacji opierały się na siatce kolportażowej.
    - Funkcja propagandowa:
      - Gdy Niemcy zaatakowały ZSRR (połowa 1941), trzeba było zmienić charakter prasy.
      - Wtedy prasa konspiracyjna zaczęła prezentować programy polityczne (dotychczas jedynie informowała).
      - Nie było organizacji, która nie prezentowałaby swoich celów politycznych.
  - Funkcja kształtowania postaw i zachowań.
    - Wskazywała, jak społeczeństwo ma się zachować w sytuacji ekstremalnej.
    - Piętnowała zachowania niepożądane.
  - Funkcja rozrywkowa.
Najwięksi wydawcy prasy konspiracyjnej:
- Struktury związane z Rządem Londyńskim:
  - Cywilna - Pion Delegatury Rządu na Kraj.
  - Wojskowa - Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej A.K.
  - Wydawały łącznie 1/4 całej prasy konspiracyjnej.
    - Delegatura Rządu na Kraj:
      - Posiadała Departament Prasy i Informacji.
      - Funkcjonował od marca 1941 r.
      - Współpracował z Biurem Informacji i Propagandy K.G.A.K. i koordynował działalność.
      - Organem prasowym był tygodnik Rzeczpospolita Polska.
    - Biuro Informacji i Propagandy K.G.A.K.
      - Uformowała się ostatecznie w październiku 1940 r.
      - Posiadała dział prasy, wydający prasę dla środowisk AK.
      - Główny tytuł: Biuletyn Informacyjny (tygodnik).
      - Redaktor naczelny: Alex Kamiński.
      - Nakład 40 000 egz. - największy spośród pism konspiracyjnych.
      - Oprócz wydawania prasy, Biuro Propagandy:
        
        Zbierało informacje z różnych dziedzin życia, analizowało je i przesyłało do Londynu.
        
        Zorganizowało ogromny, podziemny koncern wydawniczy.
        
        Organizowało akcje dywersyjne wobec Niemców i folksdojczów (akcja N).
        
        Zasłużył się tam grafik Stanisław Miedza Tomaszewski.
        
        W 1943 powołało Referat R:
        
        Referat dywersyjny antykomunistyczny.
- Prasa Ruchu Ludowego (sygnowane pseudonimem Roch).
  - Ok. 200 tytułów.
  - 80 % to inicjatywy lokalne.
  - Skoncentrowana na obszarach GG, na których działały Bataliony chłopskie (Lubelszczyzna i Kielecczyzna).
- Prasa Polskiej Partii Robotniczej.
  - Ok. 140 tytułów (ale od 1942 r., kiedy powstali).
  - Starali się zmienić swój wizerunek.
- Prasa Stronnictwa Narodowego.
  - Endecja była wtedy bardzo podzielona.
  - Najbardziej aktywna - formacja "Szaniec".
    - O rodowodzie endeckim, ale bliższa ONR.
- Prasa Polskiej Partii Socjalistycznej.
Były też pisma społeczno kulturalne i literackie.
- Literackie.
  - Tam debiutowali poeci okresu wojennego.
    - Sztuka i Naród.
      - Tadeusz Gajcy.
    - Drogi.
      - Krzysztof Kamil Baczyński.
      - Tadeusz Borowski.
- Satyryczne.

Pozostałe części cyklu Historia prasy polskiej:

Udostępnij znajomym:

PRZERWA NA REKLAMĘ

Zobacz artykuły na podobny temat:

Czwarta władza w Ameryce: Nieodparty urok szklanego ekranu

Urszula Sienkiewicz
Wystarczyło kilka lat, by czołowe miejsce w amerykańskich domach zajął nowy bożek - telewizor. Artykuł udostępniony przez SAGA Foundation.

Звязда. Białoruska narodowa gazeta w narodowym języku

Małgorzata Dwornik
Nie wszystko w ciągu stu lat historii Zwiazdy bywało po myśli dziennikarzy. Dziś jest podobnie. Tłumione strajki i protesty, cenzura, narzucane jedne tematy, zakaz pisania o innych. Białoruś patrząca bardziej na wschód niż na zachód i jej podzielony naród. To boli, a nie zawsze można się wyżalić na łamach “swojej gazety”. Jej dziennikarze żądają cofnięcia cenzury, jednak przed nimi daleka droga.

DELFI. Historia bałtyckiego portalu informacyjnego

Małgorzata Dwornik
Nazwę zawdzięcza bajce dla dzieci. Na szeroką skalę wypromował komentowanie artykułów w internecie. Powstał w Estonii, ale szybko zagościł w pozostałych krajach bałtyckich. Również w Polsce. Oto historia portalu Delfi. Pioniera mediów internetowych nad Bałtykiem.

Oriana Fallaci. Mistrzyni wywiadu

Małgorzata Dwornik
Kochana i znienawidzona jednocześnie, udowodniła, że dziennikarstwo to zawód nie tylko dla mężczyzn. Mistrzyni słowa, stylu i techniki wywiadu. Jej rozmowy zbierane tematycznie do dziś są drukowane i czytane na całym świecie. Mówi się, że nie ma osób niezastąpionych, ale jej nikt nie zastąpił i już nie zastąpi.

Geografia prasy polskiej w Dwudziestoleciu Międzywojennym

Paulina Dużyk-Dyna
Aby można było mówić o geografii prasy polskiej w tym okresie należy nakreślić warunki rozwoju prasy. Do tych głównych warunków należą: warunki polityczne, społeczno - kulturowe i ekonomiczne.

Historia Public Relations. Od starożytności do Złotych Spinaczy

Małgorzata Dwornik
Public Relations - dwa słowa, na które codzienne natykamy się przynajmniej kilka razy. Słyszymy je w telewizji i radio, czytamy w gazetach. PR - dwie litery, które potrafią czasami nieźle zamieszać.

Fox News Channel. Historia telewizyjnego tabloidu Ruperta Murdocha

Małgorzata Dwornik
Kiedy pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku pojawił się kanał informacyjny Fox News Channel mało kto wiedział, że 77 lat wcześniej, 4 października 1919 roku, dyrektor generalny wczesnej wytwórni Fox Film Corporation Winfield Sheehan wraz dyrektorem Donem Hancockiem uruchomili pierwsze wiadomości FOX. Obiecali widzom uczciwość, bezstronność, przedsiębiorczość i rozrywkę. Co na to Rupert Murdoch właściciel “nowego" Foxa?