in English
7.08.2006 Historia mediów
Historia prasy polskiej - lata 1939-1945
Krzysztof Dowgird
Prasa polska w latach 1939 - 1945 (konspiracyjna)
- Skala zjawiska:
- W zależności od kryteriów około 2000 tytułów.
- Funkcje społeczne:
- Zupełnie inne, niż prasa wychodząca legalnie:
- Funkcja informacyjna.
- Funkcja organizatorsko - propagandowa.
- Funkcja organizatorska:
- Prasa konspiracyjna integrowała ludzi działających w podziemiu.
- Pojawiał się tytuł prasowy, a wokół niego powstawała organizacja konspiracyjna.
- Kontakty między członkami takiej organizacji opierały się na siatce kolportażowej.
- Funkcja propagandowa:
- Gdy Niemcy zaatakowały ZSRR (połowa 1941), trzeba było zmienić charakter prasy.
- Wtedy prasa konspiracyjna zaczęła prezentować programy polityczne (dotychczas jedynie informowała).
- Nie było organizacji, która nie prezentowałaby swoich celów politycznych.
- Funkcja organizatorska:
- Funkcja kształtowania postaw i zachowań.
- Wskazywała, jak społeczeństwo ma się zachować w sytuacji ekstremalnej.
- Piętnowała zachowania niepożądane.
- Funkcja rozrywkowa.
- Zupełnie inne, niż prasa wychodząca legalnie:
- Najwięksi wydawcy prasy konspiracyjnej:
- Struktury związane z Rządem Londyńskim:
- Cywilna - Pion Delegatury Rządu na Kraj.
- Wojskowa - Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej A.K.
- Wydawały łącznie 1/4 całej prasy konspiracyjnej.
- Delegatura Rządu na Kraj:
- Posiadała Departament Prasy i Informacji.
- Funkcjonował od marca 1941 r.
- Współpracował z Biurem Informacji i Propagandy K.G.A.K. i koordynował działalność.
- Organem prasowym był tygodnik Rzeczpospolita Polska.
- Biuro Informacji i Propagandy K.G.A.K.
- Uformowała się ostatecznie w październiku 1940 r.
- Posiadała dział prasy, wydający prasę dla środowisk AK.
- Główny tytuł: Biuletyn Informacyjny (tygodnik).
- Redaktor naczelny: Alex Kamiński.
- Nakład 40 000 egz. - największy spośród pism konspiracyjnych.
- Oprócz wydawania prasy, Biuro Propagandy:
- Zbierało informacje z różnych dziedzin życia, analizowało je i przesyłało do Londynu.
- Zorganizowało ogromny, podziemny koncern wydawniczy.
- Organizowało akcje dywersyjne wobec Niemców i folksdojczów (akcja N).
- Zasłużył się tam grafik Stanisław Miedza Tomaszewski.
- W 1943 powołało Referat R:
- Referat dywersyjny antykomunistyczny.
- Delegatura Rządu na Kraj:
- Prasa Ruchu Ludowego (sygnowane pseudonimem Roch).
- Ok. 200 tytułów.
- 80 % to inicjatywy lokalne.
- Skoncentrowana na obszarach GG, na których działały Bataliony chłopskie (Lubelszczyzna i Kielecczyzna).
- Prasa Polskiej Partii Robotniczej.
- Ok. 140 tytułów (ale od 1942 r., kiedy powstali).
- Starali się zmienić swój wizerunek.
- Prasa Stronnictwa Narodowego.
- Endecja była wtedy bardzo podzielona.
- Najbardziej aktywna - formacja "Szaniec".
- O rodowodzie endeckim, ale bliższa ONR.
- Prasa Polskiej Partii Socjalistycznej.
- Struktury związane z Rządem Londyńskim:
- Były też pisma społeczno kulturalne i literackie.
- Literackie.
- Tam debiutowali poeci okresu wojennego.
- Sztuka i Naród.
- Tadeusz Gajcy.
- Drogi.
- Krzysztof Kamil Baczyński.
- Tadeusz Borowski.
- Sztuka i Naród.
- Tam debiutowali poeci okresu wojennego.
- Satyryczne.
- Literackie.
Pozostałe części cyklu Historia prasy polskiej:
PRZERWA NA REKLAMĘ
Najnowsze w dziale Historia mediów:
#mediaHISTORY podcast. Słuchaj na Youtube, Spotify i Apple Podcast [LINK]
Reporterzy.info
Historia mediów i dziennikarstwa. Największe tytuły, znani dziennikarze, przełomowe wydarzenia w branży prasowej, radiowej, telewizyjnej i internetowej na świecie. Historie opracowane i opowiedziane przez Małgorzatę i Bartłomieja Dworników z tygodnika Reporterzy.info.
Népszava. Historia najstarszej gazety na Węgrzech
Małgorzata Dwornik
Pierwszy redaktor ukrywał się pod pseudonimem, a dziennik drukowano po węgiersku i niemiecku. Redakcję niszczyło wojsko, dziennikarze ginęli w falach Dunaju. Najstarsza gazeta Węgier przetrwała monarchię, dyktatury i rewolucję. I trwa do dziś.
Kuensel. Historia dziennika z Bhutanu, który czytali nawet niepiśmienni
Małgorzata Dwornik
Rockman na czele redakcji, gazeta bez reklam, wiadomości w komiksach i kolportaż przez kierowców autobusów. Historia Kuensel, pierwszej gazety Bhutanu, sięga 1965 roku, ale dopiero dekadę później wszystko zaczęło się na serio. Z pomocą Japończyków i młodego dziennikarza, po kursach w Australii.
Podobne artykuły:
Korea Północna - dziennikarze w służbie totalitaryzmu
Marta Dorenda
Organizacja Reporterzy Bez Granic odkryła, iż w Korei dziennikarzy wysłano do obozów za błędy językowe lub niedokładne cytowanie władz. Źródło: POMAGAMY, nowoczesne pismo wolontariuszy.
Prasa polska XVIII wieku
Karol Czok
Streszczenie najważniejszych, i głównych informacji, które znajdują się min. w książce Jerzego Łojka "Prasa polska 1661-1864".
Clarin, czyli Trąbka. Argentyńskie rozwiązanie argentyńskich problemów
Małgorzata Dwornik
Pierwszy numer nowej, argentyńskiej gazety Clarin ukazał się 28 sierpnia 1945 roku. Był innowacją na skalę światową. Kiedy dzienniki na całym świecie wydawane były w formacie arkusza, Clarin był tabloidem. Jego twórca, Roberto Noble, zaprezentował czytelnikom dziennik “nie napuszony” i “nie tylko polityczny”. Oto jego historia.
Il Foglio. Historia włoskiej gazety, której twórca ukrywał się za słoniem
Małgorzata Dwornik
Pierwsze numery nie miały zdjęć, ale rysunki i karykatury. Artykuły redakcyjne znajdowały się dopiero na trzeciej stronie, a wszystkie teksty z wyjątkiem felietonów były anonimowe. Tak w 1996 roku wyglądał pierwszy numer nowego dziennika, wydawanego w Mediolanie. Tytułu, który jako jedyny we Włoszech nie przynosi dziś strat.
